Europejski System Akumulacji i Transferu Punktów
» Strona główna

Kształcenie słuchu

symboljezyk
2/936
założenia, cele oraz charakterystyka przedmiotu

- rozwijanie zdolności muzycznych i wrażliwości słuchowej w zakresie słuchu wysokościowego[ ostrość słyszenia] słuchu harmonicznego  i wrażliwości na barwę

- uwrażliwianie na problematykę wielogłosu w fakturze fortepianowej i orkiestrowej

- wykształcenie umiejętności analizy i notacji zjawisk dźwiękowych w fakturze  1-4 głosowej

- wprowadzenie do  problematyki atonalności; przygotowanie słuchu do percepcji i recepcji zjawisk atonalnych w muzyce

- podtrzymywanie sprawności pamięci muzycznej

- uwrażliwianie słuchu na problematykę metro-rytmiki

-wykształcenie korelacji słuchowo- wzrokowej

-kształcenie i rozwijanie wyobraźni muzycznej niezbędnej  do improwizacji

- przygotowanie  do czytania nut  a vista w wersji wokalnej i instrumentalnej

sposób realizacji
zajęcia stacjonarne
wymagania wstępne i dodatkowe

- umiejętność notacji dyktand polifonicznych w fakturze 2- głosowej

- umiejętność rozpoznania  i opisu zjawisk harmonicznych w  fakturze 3 i 4 głosowej

- umiejętność czytania nut głosem w zakresie tonalności

zalecane fakultatywne komponenty przedmiotu

- realizacja ćwiczeń harmonicznych

-praktyka improwizacji

- realizacja basso continuo

- kompozycja

bibliografia podstawowa

Anczykowska- Wysocka W.:Kształcenie wokalistów w czytaniu nut głosem Prace Specjalne  62 Gdańsk 2004

Bertalotti A.:  Zweistimmige Chorsolfeggien .Leipzig . Peters 1981

Danyszowa H. , Iszkowska Z., Jargoń J., Moszumańska K.: Zbiór ćwiczeń do kształcenia słuchu . PWM Kraków 1978.

Dobrowolska- Marucha D.: Dyktanda muzyczne . PWM Kraków 1988.

Dobrowolska- Marucha D.: Ćwiczenia do kształcenia słuchu . PWM Krakow 1992.

Dzielska J.: Materiały pomocnicze do kształcenia słuchu. PWM Kraków 1976 .

zielska J.: Kształcenie słuchu muzycznego . PWN. Warszawa 1988.

Kodaly Z.: 77 Zweistimmige Singubungen . Budapeszt . Musica 1989.

Kowalska- Pińczak A.: Kształcenie słyszenia linearnego – od tonalności do atonalności . A M Gdańsk 2000

Mozart W.A.:30 kanonów. Editio Musica . Budapeszt 1981.

Targońska I.: Kształcenie pamięci muzycznej . CEA Warszawa 1998

Targońska I.: Podstawy korekty błędów Akademia Muzyczne Warszawa 1998

Wacholc M.: Czytanie nut głosem I – III PWM Kraków 1992 – 1994 , wyd.II 1998

bibliografia uzupełniająca

Materiały nutowe do czytania a vista:

F. Schubert : Pieśni  , J. S . Bach : Kantaty kościelne,; Kunst der Fuge , J. Brahms : Pieśni wybrane R. Schumann : Pieśni, K. Szymanowski : Stabat Mater ,I. Strawiński : Symfonia psalmów , D. Szostakowicz; Preludia i fugi , R. Wagner : Wesendonk Lieder, Tristan i Izolda, M. Musorgski : Kącik dziecięcy

efekty kształcenia - wiedza

student posiada wiedzę na temat parametrów słuchu muzycznego
zna stadia rozwojowe słuchu muzycznego i sposoby jego doskonalenia
poznaje literaturę muzyczną niezbędną w kształceniu słuchu
poznaje literaturę metodyczną pomocniczą dla indywidualnego doskonalenia słuchu

efekty kształcenia - umiejętności

student potrafi operować zdobytą wiedzą w zakresie teorii muzyki
potrafi zapamiętać i odtworzyć ze słuchu na instrumencie klawiszowym
fragmenty utworów w ujęciu melodycznym i harmonicznym
potrafi zanotować słyszaną muzykę w postaci TESTU lub DYKTANDA
potrafi zaimprowizować akompaniament do podanej melodii
potrafi odczytać muzyczny materiał w wersji wokalnej , bądź wokalno - instrumentalnej
potrafi uruchomić wyobraźnię twórczą i skomponować miniaturę fortepianową

efekty kształcenia - kompetencje społeczne

wykazuje umiejętność indywidualnej pracy nad polepszaniem własnego słyszenia
wyraża chęć współpracy z kolegami w grupowym wykonawstwie
[ np. śpiew + akompaniament]

Semestry

Instrumentalistyka
Gra na fortepianie (licencjackie, stacjonarne, obowiązuje od: 10/zimowy)

semestrwymiar godzinwycena ectsformazaliczeniepedagogsymbol
130.002.0wykładzaliczeniedr Wiesława Anczykowska-Wysocka, prof. AM, kw. II st. Eugeniusz Głowski, prof. AM, prof. zw. dr Alina Kowalska-Pińczak, dr hab. Alicja Kozłowska-Lewna, prof. Elżbieta Wiesztordt-Sulecińska, 2/936/2496
treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia

-problematyka ćwiczeń utrwalających słyszenie tonalne w fakturze 1 i 2 – głosowej

[ ćwiczenia poczucia tonalnego  i pamięci muzycznej, poznanie metody cyfrowej]

- ćwiczenia zmienności tonacyjnej  i transpozycji w fakturze jedno i dwugłosu, dyktanda pamięciowe

Odtwarzane  na instrumencie ,reprodukcja  ze słuchu   2- głosowych konstrukcji muzycznych   , notacja  głosu melodycznego  , a następnie  basowego z nagrań CD ,  improwizacja głosu drugiego do podanego tematu, czytanie a vista utworów w fakturze 1 – głosu a cappella  i z akompaniamentem literatury barokowej i klasycznej  z akompaniamentem realizowanym przez studenta , czytanie a vista w fakturze 2 – głosowej utworów wokalnych – kanonów , realizacja testów korekty błędów  w fakturze 1 i 2 – głosowej .

- problematyka ćwiczeń metro- rytmicznych [  odtwarzanie zapisu trudniejszych struktur metryczno- rytmicznych  z przykładów muzycznych  w fakturze 1 i 2 – głosu, notacja  1 -     głosowych  testów rytmicznych w zmiennych metrach, notacja  - uzupełnianie  brakujących grup rytmicznych w fakturze 2 – głosowej , notacja całościowa  dyktand polirytmicznych , korekta błędów  rytmicznych w fakturze 1 i 2 - głosowej ]

- problematyka ćwiczeń kształcących słyszenie harmoniczne [ realizacja melodyczna –wokalna trójdźwięków , kształcenie świadomości znaczenia składników akordowych – lokalizacja  prymy akordu, interpretacja postaci trójdźwięków, cyfrowe i literowe  interpretowanie zapisu akordów ,ćwiczenia słuchowej reprodukcji wzorów połączeń akordów  na  fortepianie w  fakturze  trzy i czterogłosowej .

metody dydaktyczne

1.ćwiczenia ogólno –słuchowe , kształcące percepcje zjawisk muzycznych [ ćwiczenia w zapamiętywaniu trudniejszych zwrotów i sekwencji melodycznych , reprodukowanie ze słuchu przy instrumencie zapamiętanych struktur w fakturze 1 i 2 głosu]

2. notacja zjawisk muzycznych z fortepianu i nagrań  CD

3. Realizacja testów  z zagadnień metody cyfrowej; realizacja testów harmonicznych w strukturach melicznych

4. notacja dyktand melodyczno- rytmicznych jedno i dwugłosowych  w wersji fortepianowej i z nagrań CD

5. czytanie głosem a vista  utworów tonalnych  

6.uaktywnianie  improwizacji – komponowanie motywów i fraz melodycznych

warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania

-  frekwencja na zajęciach minimalna  - 60%

- zaliczenie wszystkich ćwiczeń  jednostkowych w semestrze [ możliwość poprawy danego ćwiczenia trzykrotna]

- uzyskanie pozytywnych ocen kolokwialnych [ testy i dyktanda – możliwość dwukrotnej próby]

- uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium ustnego  w zakresie czytania a vista [ 1 i 2 głos]

semestrwymiar godzinwycena ectsformazaliczeniepedagogsymbol
230.002.0wykładegzamindr Wiesława Anczykowska-Wysocka, prof. AM, kw. II st. Eugeniusz Głowski, prof. AM, prof. zw. dr Alina Kowalska-Pińczak, dr hab. Alicja Kozłowska-Lewna, prof. Elżbieta Wiesztordt-Sulecińska, 2/936/2497
treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia

- problematyka ćwiczeń poszerzonej tonalności w fakturze 1- głosowej

[poznanie metody  „ dźwięków prowadzących „- wstępu do zagadnień   chromatyki, 

Rozwijanie  zapamiętywania struktur w poszerzonej tonalności , realizacja wokalna i instrumentalna modulacji melodycznej , improwizacja melodyczna na fortepianie motywów i fraz w poszerzonej tonalności , notacja dyktand  muzycznych z nagrań CD o charakterze modulującym w fakturze 2- głosowej – głosy skrajne partytury, czytanie a vista utworów solowych z akompaniamentem [ realizacja akompaniamentu przez studenta] z literatury romantycznej i neoromantycznej

- problematyka ćwiczeń metro- rytmicznych[ zapis testowy izolowanych grup rytmicznych , utrzymanych w szybkich tempach , notacja dyktand rytmicznych 1 i 2 głosowych z wykorzystaniem polimetrii, notacja  zjawisk metro-rytmicznych  w przykładach z muzyki XX wieku , interpretacja dźwiękowa –  kompozycja muzyki do podanego schematu – ostinata rytmicznego w fakturze  1 głosowej

- problematyka ćwiczeń kształcących słyszenie harmoniczne[ realizacja wokalna  wielodźwięków – D7,akordów z dodaną sekstą i innych czterodźwięków septymowych , akordu chopinowskiego

,realizacja wokalna wielodźwięków –śpiew zespołowy ,reprodukcja przy instrumencie zapamietanych połączeń akordowych , notacja ciągów akordowych , złożonych z wielodźwięków –określanie rodzajów i przewrotów wielodźwięków

metody dydaktyczne

- ćwiczenia percepcji i zapamiętywania  nowych struktur melodyczno-rytmicznych i harmonicznych

- realizacja testów i kolokwiów- dyktand

- praca domowa – transpozycja dyktand w wersji instrumentalnej , wokalnej i instrumentalno-wokalnej

- czytanie a vista   [ gra na instrumencie , śpiew]

- harmonizowanie głosu sopranowego  - wersja przygotowana w domu i improwizowana

warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania

- minimalna frekwencja = 60 % obecności

-zrealizowanie  w wersji zaliczenia wszystkich ćwiczeń wykonywanych w semestrze [liczba poprawek =3]

- uzyskanie poprawnej oceny z egzaminu pisemnego .

Tematy egzaminacyjne : 1.dyktando  polirytmiczne , 2.dyktando 2- głosowe  z literatury muzycznej  okresu Baroku [ Bach ., Haendel , Vivaldi  i inni , 3. Test harmoniczny – notacja literowa  Recitativu z wybranych Kantat J.S. Bacha]

- uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu ustnego –[ z czytania a vista  ] w zakresie  faktury 1 – głosowej a cappella  w poszerzonej o chromatykę tonalności., czytania a vista   z kanonów  A.  Bertalottiego ze zbioru Chorsolfeggien

semestrwymiar godzinwycena ectsformazaliczeniepedagogsymbol
330.002.0wykładzaliczeniedr Wiesława Anczykowska-Wysocka, prof. AM, kw. II st. Eugeniusz Głowski, prof. AM, prof. zw. dr Alina Kowalska-Pińczak, dr hab. Alicja Kozłowska-Lewna, prof. Elżbieta Wiesztordt-Sulecińska, 2/936/2498
treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia

- ćwiczenia atonalności w fakturze 1 – głosowej

[ wprowadzenie do meliki atonalnej poprzez kolejne ćwiczenia  autorskiej metody dźwięków prowadzących , ćwiczenia kształcące pamięć meliki atonalnej ,ćwiczenia biegłości nazewnictwa wysokości dźwięków melodii atonalnych , notacja wybiórcza dyktanda atonalnego w wersji  mono-rytmicznych  ciągów atonalnych

, notacja całościowa mono-rytmicznych ciągów atonalnych , notacja dyktand atonalnych melodyczno – rytmicznych ,czytanie a vista mono-rytmicznych ciągów melodii atonalnych , korekta błędów w fakturze trzygłosu atonalnego ]

-ćwiczenia metrorytmiczne  [ realizacja zadań polirytmicznych i polimerycznych na instrumencie wraz z tataizacją , wykonanie zespołowe określonych zadań metro- rytmicznych w fakturze 3 – głosowej, notacja  2- głosu rytmicznego ]

- problematyka ćwiczeń kształcących słyszenie harmoniczne  [ poznawanie nowych struktur dysonansowych , akordów alterowanych  - interpretacja wokalna wielodźwięków  , ćwiczenia  notacji wielodźwięków w wersji arpeggia , analiza treści harmonicznej  wybranej literatury romantycznej i neoromantycznej   - Brahms, Czajkowski , Debussy i inni ,  literowy zapis treści harmonicznej  z nagrań CD

 , wybór z muzyki  klasycznej

metody dydaktyczne

- realizacja ćwiczeń na zajęciach i w domu

- testy i kolokwia

- notacja dźwiękowa  zadań harmonicznych w zakresie czterodźwięków  w układzie skupionym pod kontrolą pedagoga- przy tablicy

- analiza harmoniczna utworów z literatury romantycznej pod kontrolą pedagoga i praca samodzielna

- realizacja symboliki basu cyfrowanego – praca domowa i a vista

- czytanie a vista  zespołowe w fakturze 3  i 4 – głosowej

warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania

- frekwencja na zajęciach-  minimalna 60%

- zaliczenie wewnętrznych ćwiczeń [ liczba poprawek = 3 ]

- zaliczenie testów i kolokwiów [ możliwość poprawy  dwukrotna ]

- zaliczenie kolokwium ustnego z czytania a vista : 1. w zakresie  1- glosu atonalnego – rytmizowanego

  2 . w fakturze 2 – głosu z zastosowaniem chromatyzacji  [ wersja w duecie z pedagogiem] 

Ocenie podlega : biegłość , precyzja intonacyjna, szybkość  dostrajania do pedagoga .

semestrwymiar godzinwycena ectsformazaliczeniepedagogsymbol
430.002.0wykładegzamindr Wiesława Anczykowska-Wysocka, prof. AM, kw. II st. Eugeniusz Głowski, prof. AM, prof. zw. dr Alina Kowalska-Pińczak, dr hab. Alicja Kozłowska-Lewna, prof. Elżbieta Wiesztordt-Sulecińska, 2/936/2499
treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia

-ćwiczenia atonalności w fakturze 2 – głosowej [ odtwarzanie zapamiętanych , atonalnych  zwrotów  melodyczno- rytmicznych  w fakturze  dwugłosowej   , dokomponowanie do podanego tematu atonalnego głosu drugiego, harmonizacja melodii atonalnych  z zastosowaniem współczesnych  , kolorystycznych środków brzmieniowych  przy zachowaniu prawidłowości zasad łączenia akordów – praca w domu , notacja głosu dolnego z faktury 2 – głosowej , notacja  wybiórcza – fragmentów z dwugłosu atonalnego , notacja całościowa dyktanda 2 – głosowego , atonalnego , korekta błędów w fakturze dwugłosu atonalnego  Korekta ilościowa – zaznaczenie miejsca zmian i korekta jakościowa – opis dźwiękowy , czytanie a vista w wersji wokalnej  przykładów  faktury 2 – głosu atonalnego,

- notacja dyktanda tonalnego , polifonizującego w fakturze trzygłosowej w wersji fortepianowej i instrumentalnej [ wybór trzech głosów  z  przestrzeni orkiestrowej obsady ]

- ćwiczenia metro-rytmiczne [ realizacja w praktyce trudniejszych fragmentów , wybranych z literatury muzycznej XX  i XXI wieku  - wybór ciekawszych przykładów  dokonany przez studenta, notacja  2- i 3 głosowych dyktand rytmicznych  z jednym głosem w formie stałego ostinato

- ćwiczenia kształcące słyszenie harmoniczne [ realizacja wokalna wielodźwięków w zespołowym – 4 głosowym śpiewie , realizowanie zespołowe „ na żywo „ konstrukcji harmonicznej  , wielodźwięków dysonansowych , narzuconych  przez pedagoga , komponowanie własnych struktur harmonicznych , swobodna improwizacja  melodyczno- harmoniczna form atonalnych , korekta błędów w fakturze czterogłosu schromatyzowanego ].

metody dydaktyczne

-ćwiczenia pod opieką pedagoga

- praca w domu

- testy i kolokwia

- zadania improwizacyjne i twórcze

warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania

- warunkiem dopuszczenia do egzaminu końcowego kursu KS jest 60% obecność na zajęciach , uzyskanie zaliczeń z ćwiczeń wykonywanych w semestrze 4 , pozytywny wynik  egzaminu pisemnego i ustnego . Tematy egzaminu pisemnego :

- 2 – głosowe dyktando atonalne w wersji fortepianowej lub instrumentalnej

- test z korekty błędów  w fakturze 3 lub 4 – głosowej  [ J. Dzielska : Materiały pomocnicze do kształcenia słuchu]

- Literowy zapis treści harmonicznej  wybranego fragmentu z literatury symfonicznej   ,solowej – instrumentalnej , bądź wokalno- instrumentalnej  muzyki romantycznej lub neoromantycznej

Tematyka egzaminu ustnego :  Poprawa nie zaliczonych pozycji egzaminu pisemnego , czytanie a vista  2- głosu atonalnego w parze z pedagogiem, czytanie  utworów  wielogłosowych w  wersji wokalnej , bądź w realizacji łączonej z grą na instrumencie. UWAGA: Brak pozytywnej punktacji   w trzech  tematach  egzaminu pisemnego kwalifikuje się  jako ocenę niedostateczną   i  do powtórnego przystąpienia w sesji poprawkowej.

wykonanie: www.ansta.pl