| symbol | jezyk |
|---|---|
| 1/5017 | polski |
| założenia, cele oraz charakterystyka przedmiotu | |
Przedmiot obowiązuje studentów wszystkich lat studiów II stopnia kierunku Dyrygentura Symfoniczno-Operowa i jest z nimi ściśle związany. Dyrygentura jest dyscypliną wykonawczą /odtwórczą/, gdyż jej adepci podczas praktyki zawodowej posiadają decydujący wpływ na kształt wykonawczy dzieła orkiestrowego, dysponują środkami oddziałującymi na sam tok procesu interpretacyjnego. Obok wiedzy i umiejętności z zakresu techniki dyrygenckiej, konieczne jest poznawanie zasad i doskonalenie umiejętności w zakresie pracy z zespołami orkiestrowymi. Jednym z głównych celów w procesie kształcenia dyrygenta, obok poznania techniki manualnej, ukształtowania nawyków dyrygenckich i praktycznego zapoznania z literaturą przedmiotu - jest zaznajomienie studenta z problematyką wykonawstwa zespołowego i relacjami „dyrygent–orkiestra”, a co za tym idzie - z rolą i zadaniami prowadzącego zespół. Nauka dyrygowania odbywa się w oparciu o współpracę z dwoma akompaniatorami, realizującymi wyciąg partytury, co z oczywistych względów zniekształca istotę dzieła przeznaczonego na orkiestrę. Powyższa - stosowana powszechnie forma nauki, nie pozwala na zdobywanie doświadczenia z oryginalnym i specyficznym w swoim bogactwie „instrumentem”, jakim jest orkiestra. Nie daje też możliwości rozwijania umiejętności komunikacji z większą grupą wykonawców, nie przynosi wiedzy o niezwykle skomplikowanych relacjach psychologicznych, które zachodzą w momencie, kiedy jednostka musi wyegzekwować z zespołu maksymalny wysiłek, w celu osiągnięcia wartości tak niewymiernych, jak poziom artystyczny. Stanięcie przed zespołem orkiestrowym weryfikuje nie tylko umiejętności dyrygenckie studenta w sferze techniki manualnej /jako jednej z form komunikacji niewerbalnej/, ale i pozwala na sprawdzenie jego predyspozycji psychicznych, osobowościowych /talent przywódczy i organizacyjny, muzykalność, intuicję artystyczną, temperament, odporność na stres, motoryczność, umiejętność pozyskiwania przychylności współpracowników - zbiorowości, zdolność do inspirowania zespołu w obszarze ekspresji/. Z powyższych stwierdzeń wynika wniosek, że właściwe przygotowanie do wykonywania zawodu dyrygenta obligatoryjnie musi obejmować także praktykę z zespołami orkiestrowymi, a doświadczenie zdobywane podczas bezpośredniego kontaktu ze zbiorowym wykonawcą, ma wartość nieocenioną. Praktyki dyrygenckie odbywają się dwa razy w miesiącu z orkiestrą specjalnie zatrudnianą do tego celu, oraz - w miarę możności - z orkiestrą akademicką. Orkiestra warsztatowa liczy od 13. do 32. muzyków w zależności od rodzaju próby /kameralna, sekcyjna, całościowa symfoniczna/. Czas przypadający na każdego studenta wyliczany jest w zależności od liczby praktykantów /zwykle ok. 25 - 30 min. dla studentów roku I, i ok. 30 – 40 min. dla studentów roku II/. Repertuar prób uzgadniany jest dla każdego studenta indywidualnie w porozumieniu z pedagogiem przedmiotu głównego. Pozwala to na różnicowanie stopnia trudności opracowywanych dzieł z uwzględnieniem umiejętności i potrzeb indywidualnych studentów o różnym stażu studiowania. Opiekę merytoryczną nad przebiegiem prób sprawuje pedagog odpowiedzialny za organizację praktyk, lub – w miarę możności - inni pedagodzy Dyrygentury. Próba jest rejestrowana elektronicznie /audio-video/, dzięki czemu - po jej zakończeniu, można omawiać ze studentem cały przebieg, akceptując postępowanie właściwe i wskazując na popełnione błędy, proponując poprawne rozwiązania, czy metody pracy. Studenci nie biorący aktywnego udziału w danym momencie próby, mają obowiązek obserwowania pracy swoich kolegów /studiując równocześnie partyturę utworu, który jest opracowywany/. Ze względu na sesyjny system pracy z orkiestrą akademicką, praktyki studentów dyrygentury są mniej regularne. Tym niemniej, są oni często włączaani w proces przygotowywania nowych pozycji repertuarowych, a wybrani studenci starszych lat występowali już z tym zespołem na koncertach na terenie Uczelni. Studenci wszystkich lat dyrygentury mają obowiązek biernego uczestnictwa w próbach orkiestry akademickiej i w miarę możności – innych zespołów działających w strukturach uczelni. | |
| sposób realizacji | |
| zajęcia stacjonarne | |
| wymagania wstępne i dodatkowe | |
Od studentów wymagane jest sumienne przygotowanie do prób z orkiestrą. Obligatoryjnym wymogiem jest również aktywne lub bierne uczestniczenie w praktykach orkiestrowych oraz obserwowanie prób i koncertów zespołów orkiestrowych, zarówno działających na Uczelni, jak i w innych instytucjach muzycznych. Wspomagana jest aktywność studentów w zakresie inicjatyw zmierzających do realizacji koncertów z zespołami organizowanymi we własnym zakresie. Student powinien wykazywać się pasją do samokształcenia umożliwiającego wszechstronny rozwój intelektualny. | |
| zalecane fakultatywne komponenty przedmiotu | |
| |
| bibliografia podstawowa | |
- podręczniki do instrumentoznawstwa /np: Andrzej Chodkowski – Instrumenty orkiestry dzisiejszej, PWM Kraków 1956; Kazimierz Sikorski - Instrumentoznawstwo, PWM Kraków, 1975; Edward Chodkowski – Rola instrumentów dętych w orkiestrze XX wieku, Zeszyt Naukowy nr 21, AM Katowice 1978; Adam Carse - The Orchestra, Londyn, Parrish 1949; Simon Ginzburg – Czto nado znat’ o simfoniczeskom orkiestrie, Leningrad, Muzyka 1968; Curt Sachs – Historia instrumentów muzycznych, PWM Kraków, 1989 / - monografie poświęcone sztuce dyrygentury /np. J. Waldorff – Diabły i anioły, PWM Warszawa 1971; Benjamin Grosbayne – Techniques of modern orchestral conducting, Harvard, HUP 1956; Hermann Scherchen – Des Dirigierens, Leipzig, J.J. Weber 1929, Mainz, Schott 1929; Kirill Kondrašin –Mir diriżera, Leningrad 1976, Muzyka; Gennadij Rożdestvenskij – Diriżerskaja applikatura, Leningrad 1974, Muzyka/ | |
| bibliografia uzupełniająca | |
- biografie i autobiografie wybitnych dyrygentów /np. F. Endler – Karajan, Felberg SJA, Warszawa 1999, Harvey Sachs – Toscanini, PIW W-wa 1988; B. Pociej – Wodiczko, PWM Kraków 1964; K. Wiłkomirski - Wspomnienia i Wspomnień ciąg dalszy, PWM Kraków, 1971 i 1980; A. Grzejewska – Ten wariat Maksymiuk, Oficyna Wydawnicza ”Twoja Książka”, Białystok 1994; H. Czyż –Nie taki diabeł straszny , Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1979; H. Czyż – Jak z nut, Wydawnictwo „Tryton”, Warszawa 1993; E. Markowska – Jana Krenza pięćdziesiąt lat z batutą, PWM Kraków 1996;/ - monografie poświęcone mistrzom dyrygentury /np. H.C. Schonberg – The great conductors, New York 1967 | |
| efekty kształcenia - wiedza | |
- wie jakie metody pracy dobrać do wybranego repertuaru symfoniczno-operowego i ma świadomość tradycji wykonawczych (K_W01) | |
| efekty kształcenia - umiejętności | |
- potrafi wykorzystać swoją osobowość artystyczną do tworzenia, realizowania i wyrażania własnych koncepcji artystycznych w praktyce (K_U01) | |
| efekty kształcenia - kompetencje społeczne | |
- jest kompetentnym, samodzielnym artystą, zdolnym do świadomego integrowania zdobytej wiedzy w obrębie dyrygentury symfoniczno-operowej oraz w ramach innych działań kulturotwórczych i wykorzystuje tą wiedzę w praktyce (K_K02) | |
| semestr | wymiar godzin | wycena ects | forma | zaliczenie | pedagog | symbol | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 30.00 | 1.0 | ćwiczenia | zaliczenie bez oceny | dr Sylwia Janiak-Kobylińska, | 1/5017/13595 | |||
| treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia | |||||||||
W wyniku kształcenia podczas kursu praktyk orkiestrowych realizowanego przez cztery semestry, student powinien posiąść umiejętność łączenia wiedzy teoretycznej z doświadczeniem praktycznym, a także zyskać możliwie głęboką świadomość reguł i zasad wynikających ze skomplikowanej problematyki pracy z różnymi typami zespołów instrumentalnych. Oczekuje się, że w efekcie zdobytych umiejętności i doświadczenia student kończący studia licencjackie powinien być zdolny do samodzielnej realizacji dzieła muzycznego z orkiestrą. - wybrane partytury charakterystyczne dla określonych typów zespołów instrumentalnych /concerto grosso, smyczkowa orkiestra kameralna, różne typy zespołów i orkiestr dętych, orkiestra symfoniczna o zróżnicowanych składach, różne typy partytur wokalno-instrumentalnych, partytury graficzne/ - wybrane nagrania dzieł muzycznych w interpretacjach wybitnych dyrygentów polskich i zagranicznych /np. Herberta von Karajana, Leonarda Bernsteina, Artura Toscaniniego, Grzegorza Fitelberga, Bohdana Wodiczki, Antoniego Wita, Kazimierza Korda/ | |||||||||
| metody dydaktyczne | |||||||||
Cele nauczania – realizuje się przez ćwiczenia – praktyczną realizację dzieła muzycznego z orkiestrą, omówienia i wskazówki, a także samodzielną pracę studenta prowadzoną wg wskazań. | |||||||||
| warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania | |||||||||
Każdy semestr kończy zaliczenie na podstawie obecności na praktykach, właściwego przygotowania do prób z orkiestrą, a także poziomu pracy nad dziełem muzycznym, jaki prezentuje student podczas zajęć praktycznych. Ostateczne sprawdzenie nabytych umiejętności dokonuje się w czasie egzaminu dyplomowego, odbywającego się w formie koncertu z orkiestrą symfoniczną, który abiturient przygotowuje samodzielnie pod opieką swojego pedagoga. | |||||||||
| semestr | wymiar godzin | wycena ects | forma | zaliczenie | pedagog | symbol | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2 | 30.00 | 1.0 | ćwiczenia | zaliczenie bez oceny | dr Sylwia Janiak-Kobylińska, | 1/5017/13596 | |||
| treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia | |||||||||
W wyniku kształcenia podczas kursu praktyk orkiestrowych realizowanego przez cztery semestry, student powinien posiąść umiejętność łączenia wiedzy teoretycznej z doświadczeniem praktycznym, a także zyskać możliwie głęboką świadomość reguł i zasad wynikających ze skomplikowanej problematyki pracy z różnymi typami zespołów instrumentalnych. Oczekuje się, że w efekcie zdobytych umiejętności i doświadczenia student kończący studia licencjackie powinien być zdolny do samodzielnej realizacji dzieła muzycznego z orkiestrą. - wybrane partytury charakterystyczne dla określonych typów zespołów instrumentalnych /concerto grosso, smyczkowa orkiestra kameralna, różne typy zespołów i orkiestr dętych, orkiestra symfoniczna o zróżnicowanych składach, różne typy partytur wokalno-instrumentalnych, partytury graficzne/ - wybrane nagrania dzieł muzycznych w interpretacjach wybitnych dyrygentów polskich i zagranicznych /np. Herberta von Karajana, Leonarda Bernsteina, Artura Toscaniniego, Grzegorza Fitelberga, Bohdana Wodiczki, Antoniego Wita, Kazimierza Korda/ | |||||||||
| metody dydaktyczne | |||||||||
Cele nauczania – realizuje się przez ćwiczenia – praktyczną realizację dzieła muzycznego z orkiestrą, omówienia i wskazówki, a także samodzielną pracę studenta prowadzoną wg wskazań. | |||||||||
| warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania | |||||||||
Każdy semestr kończy zaliczenie na podstawie obecności na praktykach, właściwego przygotowania do prób z orkiestrą, a także poziomu pracy nad dziełem muzycznym, jaki prezentuje student podczas zajęć praktycznych. Ostateczne sprawdzenie nabytych umiejętności dokonuje się w czasie egzaminu dyplomowego, odbywającego się w formie koncertu z orkiestrą symfoniczną, który abiturient przygotowuje samodzielnie pod opieką swojego pedagoga. | |||||||||
| semestr | wymiar godzin | wycena ects | forma | zaliczenie | pedagog | symbol | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 3 | 30.00 | 1.0 | ćwiczenia | zaliczenie bez oceny | dr Sylwia Janiak-Kobylińska, | 1/5017/13597 | |||
| treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia | |||||||||
W wyniku kształcenia podczas kursu praktyk orkiestrowych realizowanego przez cztery semestry, student powinien posiąść umiejętność łączenia wiedzy teoretycznej z doświadczeniem praktycznym, a także zyskać możliwie głęboką świadomość reguł i zasad wynikających ze skomplikowanej problematyki pracy z różnymi typami zespołów instrumentalnych. Oczekuje się, że w efekcie zdobytych umiejętności i doświadczenia student kończący studia licencjackie powinien być zdolny do samodzielnej realizacji dzieła muzycznego z orkiestrą. - wybrane partytury charakterystyczne dla określonych typów zespołów instrumentalnych /concerto grosso, smyczkowa orkiestra kameralna, różne typy zespołów i orkiestr dętych, orkiestra symfoniczna o zróżnicowanych składach, różne typy partytur wokalno-instrumentalnych, partytury graficzne/ - wybrane nagrania dzieł muzycznych w interpretacjach wybitnych dyrygentów polskich i zagranicznych /np. Herberta von Karajana, Leonarda Bernsteina, Artura Toscaniniego, Grzegorza Fitelberga, Bohdana Wodiczki, Antoniego Wita, Kazimierza Korda/ | |||||||||
| metody dydaktyczne | |||||||||
Cele nauczania – realizuje się przez ćwiczenia – praktyczną realizację dzieła muzycznego z orkiestrą, omówienia i wskazówki, a także samodzielną pracę studenta prowadzoną wg wskazań. | |||||||||
| warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania | |||||||||
Każdy semestr kończy zaliczenie na podstawie obecności na praktykach, właściwego przygotowania do prób z orkiestrą, a także poziomu pracy nad dziełem muzycznym, jaki prezentuje student podczas zajęć praktycznych. Ostateczne sprawdzenie nabytych umiejętności dokonuje się w czasie egzaminu dyplomowego, odbywającego się w formie koncertu z orkiestrą symfoniczną, który abiturient przygotowuje samodzielnie pod opieką swojego pedagoga. | |||||||||
| semestr | wymiar godzin | wycena ects | forma | zaliczenie | pedagog | symbol | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 4 | 30.00 | 1.0 | ćwiczenia | zaliczenie bez oceny | dr Sylwia Janiak-Kobylińska, | 1/5017/13598 | |||
| treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia | |||||||||
W wyniku kształcenia podczas kursu praktyk orkiestrowych realizowanego przez cztery semestry, student powinien posiąść umiejętność łączenia wiedzy teoretycznej z doświadczeniem praktycznym, a także zyskać możliwie głęboką świadomość reguł i zasad wynikających ze skomplikowanej problematyki pracy z różnymi typami zespołów instrumentalnych. Oczekuje się, że w efekcie zdobytych umiejętności i doświadczenia student kończący studia licencjackie powinien być zdolny do samodzielnej realizacji dzieła muzycznego z orkiestrą. - wybrane partytury charakterystyczne dla określonych typów zespołów instrumentalnych /concerto grosso, smyczkowa orkiestra kameralna, różne typy zespołów i orkiestr dętych, orkiestra symfoniczna o zróżnicowanych składach, różne typy partytur wokalno-instrumentalnych, partytury graficzne/ - wybrane nagrania dzieł muzycznych w interpretacjach wybitnych dyrygentów polskich i zagranicznych /np. Herberta von Karajana, Leonarda Bernsteina, Artura Toscaniniego, Grzegorza Fitelberga, Bohdana Wodiczki, Antoniego Wita, Kazimierza Korda/ | |||||||||
| metody dydaktyczne | |||||||||
Cele nauczania – realizuje się przez ćwiczenia – praktyczną realizację dzieła muzycznego z orkiestrą, omówienia i wskazówki, a także samodzielną pracę studenta prowadzoną wg wskazań. | |||||||||
| warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania | |||||||||
Każdy semestr kończy zaliczenie na podstawie obecności na praktykach, właściwego przygotowania do prób z orkiestrą, a także poziomu pracy nad dziełem muzycznym, jaki prezentuje student podczas zajęć praktycznych. Ostateczne sprawdzenie nabytych umiejętności dokonuje się w czasie egzaminu dyplomowego, odbywającego się w formie koncertu z orkiestrą symfoniczną, który abiturient przygotowuje samodzielnie pod opieką swojego pedagoga. | |||||||||