Krytyka muzyczna

Celem nauczania jest ośmielenie studentów do formułowania własnych opinii o różnorodnych zjawiskach z dziedziny muzyki, kultury i sztuki oraz kształtowanie umiejętności wyrażania i przekazywania ich w postaci ustnej (wypowiedź) i  pisemnej (tekst). Dokonuje się to na bazie wiedzy teoretycznej, na podstawie umiejętności posługiwania się warsztatem dziennikarskim oraz znajomości najlepszych tradycji polskiej krytyki muzycznej. Realizację tych celów da się ująć w trzech aspektach:

• teoretycznym,
• praktycznym,
• historycznym.

-

-

1. Antologia polskiej krytyki muzycznej XIX i XX wieku (do roku 1939), opr. Stefan Jarociński, Kraków 1955.
2. Chęćka-Gotkowicz Anna, Dysonanse krytyki. O ocenie wykonania dzieła muzycznego. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008.
3. Ciesielski Rafał, Refleksja estetyczna w polskiej krytyce muzycznej Dwudziestolecia międzywojennego, Poznań 2005.
4. Dziadek Magdalena, Polska krytyka muzyczna w latach 1890-1914, t. 1: Koncepcje i zagadnienia, Katowice 2002.
5. Dziadek Magdalena, Polska krytyka muzyczna w latach 1890-1914, t. 2: Czasopisma i autorzy, Cieszyn 2002.
6. Dziennikarstwo i świat mediów, red. Zbigniew Bauer, Edward Chudziński, Kraków 2000.
7. Gołaszewska Maria, Odbiorca sztuki jako krytyk, Kraków 1967.
8. Jasiński Roman, Na przełomie epok. Muzyka w Warszawie (1910-1927), Warszawa 1979.
9. Jasiński Roman, Koniec epoki. Muzyka w Warszawie (1927-1939), Warszawa 1986.
10. Krytycy przy okrągłym stole, red. Elżbieta Dziębowska, Warszawa 1966.
11. Łętowski Janusz, Galeria portretów muzycznych. Płytowe wizytówki wielkich wykonawców, Kraków 1987.
12. Łętowski Janusz, Magia czarnego krążka. ABC kolekcjonera płyt, Kraków 1981.
13. Niziurski Mirosław, Prelekcja muzyczna, Kielce 1994.
14. Polony Leszek, Polski kształt sporu o istotę muzyki, Kraków 1991.
15. Waldorff Jerzy, Diabły i anioły, Kraków 1988.
16. Wallek-Walewski Marian, Wędrówki w czasie i przestrzeni. Z pism muzycznych, Katowice 1999.
17. Wiatr Adam, Stefan Kisielewski jako krytyk muzyczny, Wrocław 2006.
18. Witczak Weronika, Zygmunt Mycielski i Stefan Kisielewski o muzyce polskiej – przegląd zagadnień, „Kamerton” 2007, nr 1.
19. Wybrane prace Stefana Kisielewskiego, Zygmunta Mycielskiego, Jerzego Waldorffa oraz teksty wskazanych autorów (Bohdan Pociej, Paweł Beylin, Jan Weber, Karol Stromenger, Bohdan Pilarski, Bogusław Schaeffer, Tadeusz Kaczyński, Janusz Łętowski, Józef Kański, Rafał Augustyn, Krzysztof Droba, Andrzej Chłopecki, Krzysztof Bilica, Krzysztof Baculewski i inni) pochodzących m.in. z pism: „Ruch Muzyczny” (1945-2012), „Canor” (1991-2002), „Muzyka 21” (1999-2012), z prasy oraz z nagrań Polskiego Radia i Telewizji Polskiej S.A.

-

- student poszerza wiedzę z dziedziny teorii muzyki o problematykę z zakresu pisarstwa, dziennikarstwa i krytyki literackiej (K_W02)
- uzupełnia wiedzę na temat piśmiennictwa dotyczącego studiowanej specjalności oraz jej kontekstu kulturowego zarówno w aspekcie historycznym, jak i współczesnym (K_W06)
- posiada zrozumienie wzajemnych relacji pomiędzy teoretycznymi i praktycznymi elementami studiów (K_W09)
- pogłębia zdolność integrowania nabytej wiedzy (K_W09)

- posiada umiejętność tworzenia tekstów pisemnych oraz prezentacji słownych dotyczących zarówno własnej specjalizacji, jak i problematyki z obszaru sztuki w ogóle (K_U04)
- wykazuje zdolność wyciągania trafnych wniosków (K_U04)
- wykazuje umiejętność formułowania własnych sądów (K_U04)
- w sposób odpowiedzialny podchodzi do występów publicznych - jako ich komentator (recenzent) i uczestnik (prelegent) (K_U06)

- rozumie potrzebę ustawicznego uczenia się i stałego doskonalenia własnego warsztatu (K_K01)
- zachowuje krytycyzm w ocenie innych przedsięwzięć z zakresu kultury, sztuki i pozostałych dziedzin działalności artystycznej (K_K06)
- dąży do krytycznej oceny własnych działań twórczych (K_K06)
- podejmuje się prezentowania sądów w przystępnej formie w sposób zrozumiały dla niefachowców (K_K08)

A) Aspekt teoretyczny

Z zagadnień dziennikarstwa:

• podstawowe informacyjne gatunki dziennikarskie: wzmianka, notatka, sprawozdanie, życiorys, sylwetka, kalendarium, reportaż, wywiad,
• podstawowe publicystyczne gatunki dziennikarskie: komentarz, artykuł publicystyczny, recenzja, dyskusja, felieton, esej.

Z zagadnień krytyki: 

• istota i pojęcie krytyki,
• krytyka literacka a krytyka muzyczna,
• pojęcie krytyki muzycznej, jej cele i jej formy,
• jak mówić i jak pisać o muzyce,
• prelekcja muzyczna.

B) Aspekt praktyczny:

Słuchanie (płyta, taśma, „żywe” wykonanie), oglądanie (taśma video, dvd, „żywy” spektakl) i omawianie na zajęciach różnorodnych dzieł muzycznych, wykonań muzyki, spektakli, koncertów, recitali, nagrań, przedstawień, filmów o tematyce muzycznej, filmów o sztuce, etc. Celem jest ćwiczenie w wyrabianiu własnego, precyzyjnego i świadomego sądu o nich, formułowanie i utrwalanie go w postaci wypowiadanego i zapisanego tekstu krytycznego.

C) Aspekt historyczny:

Zapoznanie się z wybranymi przykładami XIX-, XX-wiecznej i współczesnej polskiej krytyki muzycznej.

Zajęcia mają charakter seminaryjny. Przeplatają się tam zajęcia typu warsztatowego (pisanie tekstów krytycznych) z zajęciami typu ćwiczeniowego, omawiającymi zagadnienia teoretyczne i historyczne. Uzupełnienie stanowi samodzielna lektura zaleconej literatury przedmiotu oraz uczestnictwo w bieżącym życiu koncertowym w Uczelni i poza nią. Realizacja treści programowych polega na permanentnym tworzeniu i redagowaniu tekstów zawierających omówienia i oceny dzieł i zjawisk (w różnych formach ich konkretyzacji), które to teksty reprezentują różnorodne formy i gatunki. Prace te oraz lektury są omawiane i dyskutowane.

Zaliczeniu podlega znajomość kwestii teoretycznych i historycznych, aktywność i samodzielne przygotowywanie pisemnych wypowiedzi reprezentujących rozmaite gatunki dziennikarskie i teksty krytyczne (10 w każdym semestrze), krytyczna prezentacja wskazanej lektury i obrona własnego poglądu w prezentowanej tematyce. Prace są oceniane w zależności od stopnia dojrzałości i wnikliwości zawartych w nich ocen i sprawności warsztatowej autorów.

A) Aspekt teoretyczny

Z zagadnień dziennikarstwa:

• podstawowe informacyjne gatunki dziennikarskie: wzmianka, notatka, sprawozdanie, życiorys, sylwetka, kalendarium, reportaż, wywiad,
• podstawowe publicystyczne gatunki dziennikarskie: komentarz, artykuł publicystyczny, recenzja, dyskusja, felieton, esej.

Z zagadnień krytyki: 

• krytyka i odpowiedzialność,
• krytyk muzyczny jako pisarz,
• krytyka a muzykologia,
• krytyka a poetyka muzyki,
• problematyka oceny wykonania dzieła muzycznego.

B) Aspekt praktyczny:

Słuchanie (płyta, taśma, „żywe” wykonanie), oglądanie (taśma video, dvd, „żywy” spektakl) i omawianie na zajęciach różnorodnych dzieł muzycznych, wykonań muzyki, spektakli, koncertów, recitali, nagrań, przedstawień, filmów o tematyce muzycznej, filmów o sztuce, etc. Celem jest ćwiczenie w wyrabianiu własnego, precyzyjnego i świadomego sądu o nich, formułowanie i utrwalanie go w postaci wypowiadanego i zapisanego tekstu krytycznego.

C) Aspekt historyczny:

Wybitne osobowości polskiej krytyki muzycznej i ich dorobek.

Zajęcia mają charakter seminaryjny. Przeplatają się tam zajęcia typu warsztatowego (pisanie tekstów krytycznych) z zajęciami typu ćwiczeniowego, omawiającymi zagadnienia teoretyczne i historyczne. Uzupełnienie stanowi samodzielna lektura zaleconej literatury przedmiotu oraz uczestnictwo w bieżącym życiu koncertowym w Uczelni i poza nią. Realizacja treści programowych polega na permanentnym tworzeniu i redagowaniu tekstów zawierających omówienia i oceny dzieł i zjawisk (w różnych formach ich konkretyzacji), które to teksty reprezentują różnorodne formy i gatunki. Prace te oraz lektury są omawiane i dyskutowane.

Zaliczeniu podlega znajomość kwestii teoretycznych i historycznych, aktywność i samodzielne przygotowywanie pisemnych wypowiedzi reprezentujących rozmaite gatunki dziennikarskie i teksty krytyczne (10 w każdym semestrze), krytyczna prezentacja wskazanej lektury i obrona własnego poglądu w prezentowanej tematyce. Prace są oceniane w zależności od stopnia dojrzałości i wnikliwości zawartych w nich ocen i sprawności warsztatowej autorów. Przygotowanie prelekcji towarzyszącej koncertowi, spektaklowi bądź prezentacji muzycznej i publiczne wygłoszenie jej.