symbol | jezyk |
1/4876 | polski |
założenia, cele oraz charakterystyka przedmiotu |
Głównym celem przedmiotu jest przygotowanie do pracy z zespołami orkiestrowymi różnych typów w szerokim zakresie metodologii organizowania logistycznego, przygotowania do prób różnych typów oraz przygotowania do koncertów. Obok wiedzy i umiejętności z zakresu techniki dyrygenckiej, konieczne jest zapoznanie się z zasadami pracy z zespołami orkiestrowymi.
W trakcie procesu kształcenia student powinien uzupełnić i ugruntować wiedzę teoretyczną dotyczącą historii dyrygentury, zapisu partyturowego, różnych rodzajów orkiestr, roli i zadań dyrygenta, a także zapoznać się z metodami pracy w aspekcie warsztatowym i psychologicznym.
Proces kształcenia koncentruje się także na stymulowaniu rozwoju intelektualnego studenta. |
sposób realizacji |
zajęcia stacjonarne |
wymagania wstępne i dodatkowe |
Od studentów wymagana jest aktywność podczas zajęć. Dodatkowym wymogiem jest bierne lub aktywne uczestniczenie w praktykach orkiestrowych oraz obserwowanie prób i koncertów zespołów orkiestrowych.
Wspomagana jest aktywność studentów w zakresie praktykowania z zespołami organizowanymi we własnym zakresie lub współpraca z zespołami już istniejącymi. Student powinien wykazywać się pasją do samokształcenia umożliwiającego wszechstronny rozwój intelektualny. |
zalecane fakultatywne komponenty przedmiotu |
- obserwacja prób i koncertów zespołów instrumentalnych działających na terenie Uczelni, w szkołach muzycznych różnego stopnia oraz zespołów profesjonalnych
|
bibliografia podstawowa |
Podręczniki do instrumentoznawstwa:
- Carse Adam, The Orchestra, Londyn-Parrish 1949.
- Chodkowski Andrzej, Instrumenty orkiestry dzisiejszej, Kraków 1956.
- Chodkowski Edward, Rola instrumentów dętych w orkiestrze XX wieku, (Zeszyt Naukowy 21), Katowice 1978.
- Ginzburg Simon, Czto nado znat’ o simfoniczeskom orkiestrie, Leningrad 1968.
- Sachs Curt, Historia instrumentów muzycznych, Kraków 1989.
- Sikorski Kazimierz, Instrumentoznawstwo, Kraków 1975.
Monografie poświęcone sztuce dyrygentury:
- Grosbayne Benjamin, Techniques of modern orchestral conducting, Harvard 1956.
- Kondrašin Kirill, Mir diriżera, Leningrad 1976.
- Rożdestvenskij Gennadij, Diriżerskaja applikatura, Leningrad 1974.
- Scherchen Hermann, Des Dirigierens, Leipzig 1929.
- Waldorff Jerzy, Diabły i anioły, Warszawa 1971.
|
bibliografia uzupełniająca |
Biografie i autobiografie wybitnych dyrygentów:
- Czyż Henryk, Nie taki diabeł straszny, Łódź 1979.
- Czyż Henryk, Jak z nut, Warszawa 1993.
- Endler Franz, Karajan, Warszawa 1999.
- Grzejewska Anna, Ten wariat Maksymiuk, Białystok 1994.
- Markowska Elżbieta, Jana Krenza pięćdziesiąt lat z batutą, Kraków 1996.
- Pociej Bogdan, Wodiczko, Kraków 1964.
- Sachs Harvey, Toscanini, Warszawa 1988.
- Wiłkomirski Kazimierz, Wspomnienia i wspomnień ciąg dalszy, Kraków 1971, 1980.
Monografie poświęcone sztuce dyrygentury:
- Schonberg Harold C., The great conductors, New York 1967.
|
efekty kształcenia - wiedza |
- potrafi wykazać się wiedzą z zakresu historii dyrygentury, historii zapisu partyturowego oraz rozwoju zespołów instrumentalnych od renesansu do czasów współczesnych (K_W01) - jest zdolny do podbudowanej wiedzą pogłębionej refleksji na temat zjawiska interpretacji utworu muzycznego (K_W08, K_W13) - przyswoił sobie informacje dotyczące strojenia orkiestry z uwzględnieniem zmienności historycznej (K_W11) - wykazuje się znajomością od strony teoretycznej zadań i roli dyrygenta zespołów instrumentalnych różnych typów i kategorii, a także uświadamia sobie, jakimi cechami psychofizycznymi powinien dysponować dyrygent (K_W13) - orientuje się w wydarzeniach życia muzycznego w regionie i – w miarę możliwości – szerszym obszarze rzeczywistości kulturalnej (K_W13) - potrafi wymienić reguły i uwarunkowania odnoszące się do komponowania programów koncertowych z różnymi typami orkiestr (z uwzględnieniem znajomości praw autorskich, potrzeb środowiskowych, możliwości wykonawczych i finansowych danej instytucji muzycznej) (K_W16, K_W17, K_W18) - rozumie zasady przygotowania się dyrygenta do prób z orkiestrą (samodzielna praca nad partyturą) oraz opracowywania materiałów orkiestrowych (K_W16, K_W17, K_W18) |
efekty kształcenia - umiejętności |
- posiada umiejętność konstruowania repertuaru dla zespołów orkiestrowych (K_U04) - potrafi zastosować w praktyce wiedzę teoretyczną uzyskaną w zakresie metodyki prowadzenia zespołów instrumentalnych (K_U05, K_U08, K_U09, K_U10, K_U19) - potrafi zorganizować pracę zespołu instrumentalnego pod względem logistycznym i merytorycznym (K_U06) - potrafi ze znajomością rzeczy wypowiadać się na tematy związane z prowadzeniem zespołów orkiestrowych oraz efektów pracy dyrygenta (K_U07,K_U12) - potrafi wykorzystać wiedzę dotyczącą savoir vivre’u podczas występów publicznych w ramach prowadzonej działalności artystycznej w zakresie dyrygentury (K_U15, K_U16) |
efekty kształcenia - kompetencje społeczne |
- rozumie konieczność gromadzenia wiedzy i doświadczeń, samokształcenia, rozwijania własnych możliwości oraz kompetencji, a także świadomej analizy i interpretacji nabywanej wiedzy (K_K01, K_K02, K_K03, K_K06) - potrafi działać zespołowo podczas realizacji zadań projektowych w zakresie organizacji wydarzeń muzycznych (i szerzej – kulturalnych) (K_K04, K_K07, K_K10, K_K11) - w sposób profesjonalny potrafi zaprezentować swoją działalność zawodową na gruncie muzyki (K_K05, K_K08) - potrafi komunikować się w obrębie własnego środowiska społecznego i zawodowego (K_K10) |
semestr | wymiar godzin | wycena ects | forma | zaliczenie | pedagog | symbol |
2 | 30.00 | 2.0 | wykład | zaliczenie | dr Sylwia Janiak-Kobylińska, | 1/4876/13313 |
treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia |
- zaznajomienie z historią dyrygentury w zarysie
- omówienie zagadnień związanych z rolą i zadaniami dyrygenta
- sformułowanie pożądanych cech psychofizycznych dyrygenta
- zaznajomienie z historią partytury w zapisie
- prezentacja i omówienie różnych typów zapisów partyturowych w odniesieniu do zespołów instrumentalnych
- rozwój zespołów instrumentalnych w ujęciu historycznym
- zaznajomienie z różnymi typami orkiestr i sposobami ich organizacji przestrzennej
- rola logistyki w prowadzeniu zespołów instrumentalnych (miejsce pracy, oświetlenie, właściwa wentylacja sali, odpowiednie krzesła dla muzyków, właściwa wysokość pulpitów, stan materiałów nutowych, itp.)
- sformułowanie celów w kierowaniu zespołami instrumentalnymi
- metody pracy z różnymi rodzajami orkiestr – od zespołów amatorskich po profesjonalne
- strojenie orkiestry z uwzględnieniem zmienności historycznej
- praca nad intonacją
- kształtowanie brzmienia orkiestry
- praca nad proporcjami brzmienia
- wyrabianie umiejętności wzajemnego słuchania w orkiestrze
- wyrabianie umiejętności właściwego reagowania na ruch dyrygenta
- specyfika pracy w teatrze operowym i muzycznym
- problematyka współpracy orkiestry z solistami różnych specjalności oraz z zespołami chóralnymi przy realizacji koncertów z orkiestrą i dzieł wokalno-instrumentalnych
- rodzaje prób (rozczytywanie materiału, sekcyjne, ensemblowe, reżyserskie, całościowe)
- zasady doboru repertuaru
- opracowywanie materiałów nutowych
- znaczenie smyczkowania w rozumieniu praktycznym i dla osiągania indywidualnego kształtu interpretacji
- interpretacja - możliwości i granice
- estetyka odtwórstwa, stałość i zmienność
- wykonawstwo – uwarunkowania i efekty
- dyrygent a orkiestra – zasady współpracy z uwzględnieniem aspektu psychologicznego
- sposoby komunikacji
- zapoznanie się z biografiami wybitnych dyrygentów polskich i zagranicznych, z omówieniem ich osobowości, metod pracy i oryginalnych cech interpretacji na podstawie wybranych nagrań.
W wyniku kształcenia podczas jedno-semestralnego kursu metodyki prowadzenia zespołów instrumentalnych, student powinien przyswoić sobie wiedzę teoretyczną i zyskać możliwie głęboką świadomość reguł i zasad wynikających ze skomplikowanej problematyki pracy z różnymi typami zespołów instrumentalnych i instrumentalno-wokalnych. Pożądanym efektem jest właściwe przygotowanie do organizowania i przebiegu pracy z zespołami muzycznymi.
- wybrane partytury charakterystyczne dla określonych typów zespołów instrumentalnych /concerto grosso, smyczkowa orkiestra kameralna, różne typy zespołów i orkiestr dętych, orkiestra symfoniczna o zróżnicowanych składach, różne typy partytur wokalno-instrumentalnych, partytury graficzne/
- wybrane nagrania dzieł muzycznych w interpretacjach wybitnych dyrygentów polskich i zagranicznych (np. Herberta von Karajana, Leonarda Bernsteina, Artura Toscaniniego, Grzegorza Fitelberga, Bohdana Wodiczki, Antoniego Wita, Kazimierza Korda) |
metody dydaktyczne |
Cele nauczania, a przede wszystkim cel główny – realizuje się przez wykłady, omówienia i wskazówki, a także samodzielną pracę studenta prowadzoną wg wskazań. |
warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania |
Warunkiem zaliczenia kursu jest opanowanie założonych zagadnień programowych w stopniu zadowalającym. Sprawdzenie nabytych umiejętności i wiedzy dokonuje się podczas zajęć, a ocena semestralna jest wynikiem oceny sumienności pracy studenta podczas semestru i stopnia wiedzy, jaką student wykazał się podczas kolokwium. |