Język niemiecki

Lektorat języka obcego jest z założenia przedmiotem studiów, pozwalającym na rozwinięcie kultury, osobowości i intelektu studenta, a także wyposażającym go w konkretne umiejętności, które zwiększają jego wartość i szanse na rynku pracy.

Podstawa prawna: Uchwała nr 173/2000 Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 grudnia 2000 r., Dział VI Treści programowe przedmiotów, Rozdz. A Przedmioty kształcenia ogólnego, Pkt. 3 Język obcy.

Cel dydaktyczny w myśl ww. Uchwały: „biegłe opanowanie jednego języka obcego nowożytnego w mowie i piśmie, umożliwiające korzystanie z literatury fachowej i nawiązywanie międzyludzkich kontaktów”.

Cele ogólne:

1. Opanowanie podstaw języka niemieckiego w stopniu umożliwiającym posługiwanie się nim w sytuacjach codziennych oraz korzystanie z tekstów fachowych przy pomocy słowników.
2. Nabycie umiejętności zaprezentowania się w języku niemieckim.
3. Nabycie umiejętności pozwalających na nawiązanie i poprowadzenie rozmowy nastawionej na konkretną sprawę.
4. Nabycie umiejętności pozwalających na zrozumienie tekstu pisanego, przede wszystkim z dziedziny muzyki, przy pomocy słownika.
5. Poznawanie poprzez język obcy krajów niemieckiego kręgu językowego.

Przyjmuje się, że student na podstawie wymogów szkolnictwa wyższego zdobył wykształcenie średnie i zdał egzamin dojrzałości, a zatem opanował podstawy gramatyki i przynajmniej jeden język obcy. Ponieważ w kształceniu publicznym język angielski jest obowiązkowy, to powinno to być czynnikiem ułatwiającym naukę języka niemieckiego jako pokrewnego języka germańskiego.

Student studiów licencjackich na egzaminie powinien wykazać stopień znajomości języka na poziomie B2 zgodnie z Europejskim systemem opisu kształcenia językowego Rady Europy.

Praktyka dydaktyczna w szkole wyższej wskazuje, że wobec znikomej znajomości gramatyki i wiedzy o języku wśród maturzystów, konieczne jest przypomnienie podstawowych wiadomości z gramatyki języka polskiego, gdyż inaczej nie jest możliwe przyswojenie umiejętności świadomego, a co dopiero poprawnego posługiwania się językiem niemieckim.

Lektorat języka niemieckiego winien również przybliżyć studentom kraje niemieckiego kręgu językowego, ich zwyczaje, zorganizowanie społeczne i kulturę oraz pokazać ich odmienność od naszego kraju.

Wobec ogromnej rozmaitości kursów i zestawów podręcznikowych różnego typu dla potrzeb lektoratu przyjmuje się, że podręcznik musi spełniać następujące założenia:

• podręcznik jest wydany z nagraniem tekstów,
• punktem wyjścia do poznawania materiału jest tekst do słuchania,
• teksty do słuchania są zamieszczone w całości,
• w podręczniku znajduje się tłumaczenie każdego tekstu,
• całość materiału do pracy (teksty, słownictwo, tłumaczenie, komentarz gramatyczny, ćwiczenia, materiał powtórzeniowy) znajduje się jednym tomie,
• podręcznik daje możliwość pracy samodzielnej, a także powtórzenia i rozwinięcia umiejętności po zakończeniu lektoratu.

Przykładowy podręcznik spełniający powyższe kryteria:

1. Beck Angelika G., Język niemiecki w 30 dni, Kraków 2004 i późniejsze.

Przewidziane jest zaznajomienie studentów z układem różnego typu słowników, tj.:

• mały np.: wyd. PWN pod red. Jana Czochralskiego lub wyd. Langenscheidt pod red. Stanisława Walewskiego,
• podręczny np.: Chodera Jan, Kubica Stefan, Podręczny słownik niemiecko-polski, Warszawa 1966,
• wielki np.: Piprek Jan, Ippoldt Juliusz, Wielki Słownik niemiecko-polski, Warszawa 1972,
• słowniki jednojęzyczne wydawnictw: Duden, Wahrig, słowniki specjalistyczne oraz przeznaczony dla uczących się cudzoziemców: Langenscheidts Großwörterbuch Deutsch als Fremdsprache.

Możliwe jest wykorzystanie innych mediów: prasa, internet w zakresie materiałów wideo i tekstowych, programy koncertów, okładki płyt kompaktowych, książki o tematyce muzycznej, prasa specjalistyczna.

- student posiada wiedzę umożliwiającą docieranie do informacji dotyczących specjalności teorii muzyki w języku obcym (książki, nagrania, internet) i ich analizowanie (K_W05)
- posiada ogólną wiedzę z zakresu kulturoznawstwa i obyczajowości danego kręgu językowego (K_W05)
- zna terminologię związaną z własną specjalizacją zawodową (K_W05)
- student rozpoznaje wzajemne relacje zachodzące między teoretycznymi i praktycznymi aspektami nauki języka obcego (K_W13)

- student jest przygotowany do współpracy z innymi muzykami i porozumiewania się przy tym językiem obcym (K_U06)
- student posiada umiejętność współpracy z solistą i porozumiewania się z nim w języku obcym (K_U06)
- student ma umiejętności językowe w zakresie dziedzin sztuki i dyscyplin artystycznych, właściwych dla studiowanego kierunku, zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (K_U13)
- wykazuje umiejętność samodzielnej pracy nad doskonaleniem sprawności językowych (K_U13)

- student rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie (K_K01)
- student umie gromadzić, analizować i w świadomy sposób interpretować potrzebne informacje (K_K02)
- posiada umiejętność organizacji pracy własnej i zespołowej (K_K04)
- w świadomy sposób kontroluje swoje emocje i zachowania (K_K07)
- jest zdolny do definiowania własnych sądów i przemyśleń na tematy społeczne, naukowe oraz umie je umiejscowić w obrębie własnej pracy artystycznej (K_K09)
- student umie posługiwać się fachową terminologią z zakresu dziedziny muzyki (K_K10)

Komunikacja:

podróż, przybycie do Niemiec, przywitanie się, znalezienie się w mieszkaniu, podróż do centrum miasta, inauguracja kursu języka niemieckiego i uczestnictwo w nim, urząd pocztowy, dom towarowy, zaproszenie na kolację, zwiedzanie miasta, wyjście wieczorem na koncert,

Kulturoznawstwo

język niemiecki wśród języków Europy, poznawanie życia w Niemczech

Gramatyka:

zaimki osobowe, czas teraźniejszy czasowników regularnych, czasowników sein, haben, czasowników möchte i pozostałych modalnych, zdania oznajmujące, zdania pytające z zaimkiem i bez zaimka pytającego, rodzaj gramatyczny rzeczownika, rodzajnik określony i nieokreślony, zastosowanie biernika, zastosowanie celownika, poznanie i zastosowanie wszystkich przypadków rzeczownika, czas teraźniejszy czasowników nieregularnych, partykuła denn, czasownik modalny + bezokolicznik: szyk wyrazów, znacznie czasowników modalnych, zaimek man, negacja z nicht, przyimki łączące się z biernikiem, przyimek in, słowotwórstwo: złożenia, liczba mnoga rzeczowników, liczebniki główne i porządkowe, pory dnia, dni tygodnia, miesiące, pory roku, państwa i narodowości, szyk wyrazów w zdaniach z określeniem czasu, zaimki wskazujące, zaimki dzierżawcze, zaimki osobowe w bierniku i w celowniku, pieniądze, numery telefoniczne i kody pocztowe, przymiotniki po sein, po rodzajniku określonym i nieokreślonym, czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone, partykuły bloß i nur, określanie daty, przysłówki miejsca, czasu i modalne, tryb rozkazujący, partykuła mal, zaimki pytające w odniesieniu do osób: mianownik, biernik, celownik, przyimki łączące się z biernikiem, przyimki łączące się z celownikiem, przyimki łączące się z celownikiem i biernikiem

Efekt kształcenia:

umiejętność wysłyszenia wypowiedzi z nagrania, umiejętność powtórzenia zasłyszanej wypowiedzi, znajomość słownictwa i gramatyki z ww. zagadnień w celu zorganizowania własnej wypowiedzi

• praca z nagraniem: nachsprechen – słuchanie i powtarzanie każdego zdania w całości z pamięci
• Drillübungen – ćwiczenia w mówieniu nastawione na posługiwanie się całymi zdaniami bądź zwrotami
• Lückenübungen – przerabianie ćwiczeń różnego typu pisemnie i ustnie – zaliczenie poprzez wykonanie ustne ćwiczenia przygotowanego wcześniej
• wypowiedź ustna na zadany temat z zastosowaniem określonych zagadnień gramatycznych

Zaliczenie obejmuje 9 bloków tematycznych (Lektion). W każdym z nich przewidziane są trzy zagadnienia:

• nachsprechen,
• ćwiczenia,
• wypowiedź tematyczna.

Za uczestnictwo w poszczególnych zajęciach i zaliczenie zagadnień do przygotowania student otrzymuje ocenę. Ocena na semestr jest średnią wszystkich ocen z bloków tematycznych i sprawdzianów. Szczególnie premiuje się obecność i aktywność na zajęciach.

Komunikacja:

rodzina, szukanie pracy, rozmowa kwalifikacyjna, wygrana w grze losowej, w kawiarni, urodziny w gronie przyjaciół, u lekarza, w aptece, na dworcu kolejowym

Kulturoznawstwo:

poznawanie życia w Niemczech, organizacja, instytucje, systemy, święta państwowe i religijne

Gramatyka:

zaimki dzierżawcze w bierniku i celowniku, zaimki osobowe w bierniku i celowniku, podstawy alfabetu fonetycznego, zawody, przyimek seit, przyimek wann, przysłówek nämlich, partykuła doch, czas przeszły złożony (Perfekt) z haben i sein, imiesłów czasu przeszłego czasowników regularnych i nieregularnych, szyk zdania w czasie przeszłym złożonym, miejsce przysłówka i jego wpływ na szyk zdania, stopniowanie przymiotników, porównywanie z użyciem als oraz so… wie, zdania podrzędne z dass, zdania przeczące z nicht lub kein, zastosowanie nicht i nichts, nicht nur…, sondern auch, zdania warunkowe z wenn, partykuła und zwar

Efekt kształcenia:

umiejętność wysłyszenia wypowiedzi z nagrania, umiejętność powtórzenia zasłyszanej wypowiedzi, znajomość słownictwa i gramatyki z ww. zagadnień w celu zorganizowania własnej wypowiedzi, umiejętność sporządzenia notatki z zasłyszanej rozmowy i jej ustnego streszczenia,

umiejętność starannego napisania o sobie i swojej rodzinie oraz ustnej autoprezentacji

• praca z nagraniem: nachsprechen – słuchanie i powtarzanie każdego zdania w całości z pamięci
• Drillübungen – ćwiczenia w mówieniu nastawione na posługiwanie się całymi zdaniami bądź zwrotami, szczególnie w formie dialogu
• Lückenübungen – przerabianie ćwiczeń różnego typu pisemnie i ustnie – zaliczenie poprzez wykonanie ustne ćwiczenia przygotowanego wcześniej
• wypowiedź ustna na zadany temat z zastosowaniem określonych zagadnień gramatycznych
• dialog na zadany temat z zastosowaniem określonych zagadnień gramatycznych

Dla studentów zainteresowanych:

• praca pisemna (wypracowanie Ich und meine Familie),
• dłuższa wypowiedź ustna – przygotowana autoprezentacja.

Zaliczenie obejmuje 9 bloków tematycznych (Lektion). W każdym z nich przewidziane są trzy zagadnienia:

• nachsprechen,
• ćwiczenia,
• wypowiedź tematyczna.

Za uczestnictwo w poszczególnych zajęciach i zaliczenie zagadnień do przygotowania student otrzymuje ocenę. Ocena na semestr jest średnią wszystkich ocen z bloków tematycznych i sprawdzianów. Szczególnie premiuje się obecność i aktywność na zajęciach.

Dla studentów zainteresowanych przewidziane dodatkowe zadania, dające możliwość podwyższenia oceny (po zaliczeniu materiału podstawowego).

Komunikacja:

oferty dla podróżnych i zakup biletów kolejowych, wyjazd do innego miasta i zwiedzanie, segregacja śmieci i nawyki w Niemczech, sport, telefonowanie, wesele, spotkanie towarzyskie, przykra sytuacja, wypadek drogowy

Kulturoznawstwo:

poznawanie życia w Niemczech, specyfika życia w Austrii, ogólne poznanie krajów niemieckiego obszaru językowego

Gramatyka:

zdania podrzędne z um… zu + bezokolicznik, zaimki wskazujące der, die, das, pary czasowników legen – liegen, stellen – stehen, hängen – hängen, sich setzen – sitzen, zaimki nieokreślone ein-/kein-, słowotwórstwo: rzeczowniki odczasownikowe, odprzymiotnikowe, tworzone z czasownika i rzeczownika, tworzone z przymiotnika i rzeczownika, tryb przypuszczający złożony: würde + bezokolicznik, zwrot entweder… oder, szyk zdania przy zastosowaniu czasowników rozdzielnie złożonych, rodzajnik określony i zaimek dzierżawczy w dopełniaczu, przyimki łączące się z dopełniaczem, zdania z obwohl, statt + bezokolicznik z zu, ohne… zu + bezokolicznik, zdania względne i użycie zaimków względnych, czas przeszły prosty i złożony czasowników regularnych i nieregularnych, czas przeszły prosty czasowników modalnych oraz rozdzielnie złożonych

Efekt kształcenia:

umiejętność wysłyszenia wypowiedzi z nagrania, umiejętność powtórzenia zasłyszanej wypowiedzi, znajomość słownictwa i gramatyki z ww. zagadnień w celu zorganizowania własnej wypowiedzi, umiejętność sporządzenia notatki z zasłyszanej rozmowy i jej ustnego streszczenia

• praca z nagraniem: nachsprechen – słuchanie i powtarzanie każdego zdania w całości z pamięci)
• Drillübungen – ćwiczenia w mówieniu nastawione na posługiwanie się całymi zdaniami bądź zwrotami, szczególnie w formie dialogu
• Lückenübungen – przerabianie ćwiczeń różnego typu pisemnie i ustnie – zaliczenie poprzez wykonanie ustne ćwiczenia przygotowanego wcześniej
• wypowiedź ustna na zadany temat z zastosowaniem określonych zagadnień gramatycznych
• dialog na zadany temat z zastosowaniem określonych zagadnień gramatycznych

Dla studentów zainteresowanych:

• praca pisemna (wypracowanie w formie listu Warum hast du mich nicht besucht?).

Zaliczenie obejmuje 8 bloków tematycznych (Lektion). W każdym z nich przewidziane są trzy zagadnienia:

• nachsprechen,
• ćwiczenia,
• wypowiedź tematyczna.

Za uczestnictwo w poszczególnych zajęciach i zaliczenie zagadnień do przygotowania student otrzymuje ocenę. Ocena na semestr jest średnią wszystkich ocen z bloków tematycznych i sprawdzianów. Szczególnie premiuje się obecność i aktywność na zajęciach.

Dla studentów zainteresowanych przywidziane możliwości rozszerzania i pogłębiania wiadomości poprzez animowanie zajęć w grupach. Szczególnie cenna jest współpraca studentów wyżej zaawansowanych w ćwiczeniach z niżej zaawansowanymi.

Komunikacja:

odwiedziny w szpitalu, egzamin końcowy na kursie języka niemieckiego – organizacja, emocje, niespodzianka/prezent/zwyczaje i grzeczności, na dworcu lotniczym

Kulturoznawstwo:

specyfika życia muzycznego w krajach niemieckiego obszaru językowego

Gramatyka:

specyfika zastosowania czasu przeszłego prostego lub złożonego, połączenia czasowników z przyimkami, zdanie podrzędne z weil, pytania pośrednie z ob, poznanie wszystkich używanych czasów: Präsens, Präteritum, Perfekt, Plusquamperfekt, Futur I wszystkich typów czasowników, nauka odmieniania czasowników przez osoby i czasy oraz zastosowania ich w sposób praktyczny, poznanie strony biernej, nauka odmieniania wszystkich czasowników w stronie czynnej i biernej oraz z użyciem czasownika modalnego przez osoby we wszystkich czasach w celu rozpoznania i zrozumienia zastosowanej konstrukcji w tekście

Praca z tekstem:

metody zapoznawania się z tekstem i pozyskiwania informacji z tekstu przed jego przeczytaniem, technologia rozumienia tekstu, podstawy tłumaczenia na język polski

Efekt kształcenia:

utrwalenie umiejętności wysłyszenia wypowiedzi z nagrania, powtórzenia zasłyszanej wypowiedzi; znajomość słownictwa i gramatyki z ww. zagadnień w celu zorganizowania własnej wypowiedzi, umiejętność sporządzenia notatki z zasłyszanej rozmowy i jej ustnego streszczenia, umiejętność starannego napisania tekstu na dany temat, umiejętność starannej wymowy, czytania na głos oraz publicznej prezentacji tekstu poetyckiego, umiejętność analizy praktycznej tekstu w języku niemieckim w celu pozyskania informacji i przetłumaczenia go ustnie na język polski

• praca z nagraniem: nachsprechen – słuchanie i powtarzanie każdego zdania w całości z pamięci)
• Drillübungen – ćwiczenia w mówieniu nastawione na posługiwanie się całymi zdaniami bądź zwrotami, szczególnie w formie dialogu
• Lückenübungen – przerabianie ćwiczeń różnego typu pisemnie i ustnie – zaliczenie poprzez wykonanie ustne ćwiczenia przygotowanego wcześniej
• odmienianie wszystkich czasowników w stronie czynnej i biernej oraz z użyciem czasownika modalnego przez osoby we wszystkich czasach
• metody zindywidualizowane przy zaprezentowaniu pracy przygotowanej samodzielnie przez studenta: sporządzenie ćwiczeń powtórzeniowych i przeprowadzenie ich z grupą, napisanie tekstu wysokiej jakości, starannie przygotowane nachsprechen i shadowing oraz sporządzenie notatki z wysłuchanego tekstu i opowiedzenie go własnymi słowami, przygotowanie referatu, praca nad wymową – publiczne odczytanie wiesza i wygłoszenie go z pamięci
• praca z tekstem – poznanie metod zapoznawania się z tekstem, pozajęzykowego pozyskiwania informacji z tekstu, technologii rozumienia tekstu, wreszcie przeczytania tekstu źródłowego po jednym zdaniu i przełożenia go ustnie na język polski

Zaliczenie obejmuje 4 bloki tematycznych (Lektion). W każdym z nich przewidziane są trzy zagadnienia:

• nachsprechen,
• ćwiczenia,
• wypowiedź tematyczna.

Za uczestnictwo w poszczególnych zajęciach i zaliczenie zagadnień do przygotowania student otrzymuje ocenę. Przewidziany jest sprawdzian podsumowujący cały kurs (klauzura).

Następnie drogą aktywności na zajęciach zalicza się materiał z gramatyki czasownika, przerabiany po zakończeniu podręcznika.

W dalszej części semestru każdy ze studentów przygotowuje 1 temat, w którym chciałby się najlepiej pokazać. Może to być:

• opracowanie 3 ćwiczeń gramatyczno-słownikowych i przeprowadzenie i z grupą,
• napisanie wypracowania na wymagający temat,
• przygotowanie i przedstawienie 5 z 15 ostatnio przerobionych dialogów w formie: nachsprechen, shadowing, sporządzenie notatki i opowiedzenie własnymi słowami,
• referat w formie notatki i ustnej prezentacji nt. swojego instrumentu, np. Klavier – bekant und unbekannt,
• wiersz jako tekst pieśni – wyćwiczony pod względem wymowy, odczytany publicznie z właściwą starannością, a następnie zadeklamowany z pamięci z interpretacją,
• inny temat wg pomysłu studenta w uzgodnieniu z nauczycielem.

Ostatnim tematem jest wspólne tłumaczenie tekstu fachowego – poznanie metod zapoznawania się z tekstem, pozajęzykowego pozyskiwania informacji z tekstu, technologii rozumienia tekstu, wreszcie przeczytania tekstu źródłowego po jednym zdaniu i przełożenia go ustnie na język polski.

Semestr kończy się wpisem zaliczenia bez oceny (chyba że jest niezaliczony, wtedy ocena niedostateczna). Natomiast ocena wynikająca z tego semestru ujęta jest w ocenie z egzaminu.

Egzamin obejmuje zaliczenie materiału językowego, które odbywa się na poszczególnych zajęciach we wszystkich semestrach, a szczególnie poprzez rekapitulację w semestrze IV, oraz przedstawienie samodzielnie przygotowanego tekstu fachowego z dziedziny muzyki o objętości 2 stron maszynopisu i przetłumaczenie go ustnie egzaminatorowi; student winien wykazać się praktyczną umiejętnością posługiwania się własnymi notatkami, słownikami oraz umiejętnością precyzyjnego i poprawnego formułowania myśli w języku polskim według tekstu niemieckiego; tekst nie powinien być wcześniej tłumaczony na piśmie.

Ocena z egzaminu uwzględnia w sposób szczególny wyniki z IV semestru, jak również całokształt postępów w poprzednich semestrach oraz stopień przygotowania i opanowania techniki tłumaczenia tekstu fachowego.