Język niemiecki

Lektorat języka obcego jest z założenia przedmiotem studiów, pozwalającym na rozwinięcie kultury, osobowości i intelektu studenta, a także wyposażającym go w konkretne umiejętności, które zwiększają jego wartość i szanse na rynku pracy.

Podstawa prawna: Uchwała nr 173/2000 Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 grudnia 2000 r., Dział VI Treści programowe przedmiotów, Rozdz. A Przedmioty kształcenia ogólnego, Pkt. 3 Język obcy.

Cel dydaktyczny w myśl ww. Uchwały: „biegłe opanowanie jednego języka obcego nowożytnego w mowie i piśmie, umożliwiające korzystanie z literatury fachowej i nawiązywanie międzyludzkich kontaktów”.

Cele ogólne:

1. Opanowanie podstaw języka niemieckiego w stopniu umożliwiającym posługiwanie się nim w sytuacjach codziennych oraz korzystanie z tekstów fachowych przy pomocy słowników.
2. Nabycie umiejętności zaprezentowania się w języku niemieckim.
3. Nabycie umiejętności pozwalających na nawiązanie i poprowadzenie rozmowy nastawionej na konkretną sprawę.
4. Nabycie umiejętności pozwalających na zrozumienie tekstu pisanego, przede wszystkim z dziedziny muzyki, przy pomocy słownika.
5. Poznawanie poprzez język obcy krajów niemieckiego kręgu językowego.

Student studiów licencjackich na egzaminie powinien wykazać stopień znajomości języka na poziomie B2 zgodnie z Europejskim systemem opisu kształcenia językowego Rady Europy.

Przyjmuje się, że student na podstawie wymogów szkolnictwa wyższego zdobył wykształcenie średnie i zdał egzamin dojrzałości, a zatem opanował podstawy gramatyki i przynajmniej jeden język obcy. Ponieważ w kształceniu publicznym język angielski jest obowiązkowy, to powinno to być czynnikiem ułatwiającym naukę języka niemieckiego jako pokrewnego języka germańskiego.

Praktyka dydaktyczna w szkole wyższej wskazuje, że wobec znikomej znajomości gramatyki i wiedzy o języku wśród maturzystów, konieczne jest przypomnienie podstawowych wiadomości z gramatyki języka polskiego, gdyż inaczej nie jest możliwe przyswojenie umiejętności świadomego, a co dopiero poprawnego posługiwania się językiem niemieckim.

Lektorat języka niemieckiego winien również przybliżyć studentom kraje niemieckiego kręgu językowego, ich zwyczaje, zorganizowanie społeczne i kulturę oraz pokazać ich odmienność od naszego kraju.

Wobec ogromnej rozmaitości kursów i zestawów podręcznikowych różnego typu dla potrzeb lektoratu przyjmuje się, że podręcznik musi spełniać następujące założenia:

• podręcznik jest wydany z nagraniem tekstów,
• punktem wyjścia do poznawania materiału jest tekst do słuchania,
• teksty do słuchania są zamieszczone w całości,
• w podręczniku znajduje się tłumaczenie każdego tekstu,
• całość materiału do pracy (teksty, słownictwo, tłumaczenie, komentarz gramatyczny, ćwiczenia, materiał powtórzeniowy) znajduje się jednym tomie,
• podręcznik daje możliwość pracy samodzielnej, a także powtórzenia i rozwinięcia umiejętności po zakończeniu lektoratu.

Przykładowy podręcznik spełniający powyższe kryteria:

1. Beck Angelika G., Język niemiecki w 30 dni, Kraków 2004 i późniejsze.

Przewidziane jest zaznajomienie studentów z układem różnego typu słowników, tj.:

• mały np.: wyd. PWN pod red. Jana Czochralskiego lub wyd. Langenscheidt pod red. Stanisława Walewskiego,
• podręczny np.: Chodera Jan, Kubica Stefan, Podręczny słownik niemiecko-polski, Warszawa 1966,
• wielki np.: Piprek Jan, Ippoldt Juliusz, Wielki Słownik niemiecko-polski, Warszawa 1972,
• słowniki jednojęzyczne wydawnictw: Duden, Wahrig, słowniki specjalistyczne oraz przeznaczony dla uczących się cudzoziemców: Langenscheidts Großwörterbuch Deutsch als Fremdsprache.

Możliwe jest wykorzystanie innych mediów: prasa, internet w zakresie materiałów wideo i tekstowych, programy koncertów, okładki płyt kompaktowych, książki o tematyce muzycznej, prasa specjalistyczna.

- student posiada wiedzę umożliwiającą docieranie do informacji dotyczących specjalności kompozycji w języku obcym (książki, nagrania, internet) i ich analizowanie (K_W05)
- posiada ogólną wiedzę z zakresu kulturoznawstwa i obyczajowości danego kręgu językowego (K_W05)
- zna terminologię związaną z własną specjalizacją zawodową (K_W05)
- student rozpoznaje wzajemne relacje zachodzące między teoretycznymi i praktycznymi aspektami nauki języka obcego (K_W13)

- student jest przygotowany do współpracy z innymi muzykami i porozumiewania się przy tym językiem obcym (K_U06)
- student posiada umiejętność współpracy z solistą i porozumiewania się z nim w języku obcym (K_U06)
- student ma umiejętności językowe w zakresie dziedzin sztuki i dyscyplin artystycznych, właściwych dla studiowanego kierunku, zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (K_U14)
- wykazuje umiejętność samodzielnej pracy nad doskonaleniem sprawności językowych (K_U14)

- student rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie (K_K01)
- student umie gromadzić, analizować i w świadomy sposób interpretować potrzebne informacje (K_K02)
- posiada umiejętność organizacji pracy własnej i zespołowej (K_K04)
- w świadomy sposób kontroluje swoje emocje i zachowania (K_K07)
- jest zdolny do definiowania własnych sądów i przemyśleń na tematy społeczne, naukowe oraz umie je umiejscowić w obrębie własnej pracy artystycznej (K_K09)
- student umie posługiwać się fachową terminologią z zakresu dziedziny muzyki (K_K12)

Komunikacja:

podróż, przybycie do Niemiec, przywitanie się, znalezienie się w mieszkaniu, podróż do centrum miasta, inauguracja kursu języka niemieckiego i uczestnictwo w nim, urząd pocztowy, dom towarowy, zaproszenie na kolację, zwiedzanie miasta, wyjście wieczorem na koncert,

Kulturoznawstwo

język niemiecki wśród języków Europy, poznawanie życia w Niemczech

Gramatyka:

zaimki osobowe, czas teraźniejszy czasowników regularnych, czasowników sein, haben, czasowników möchte i pozostałych modalnych, zdania oznajmujące, zdania pytające z zaimkiem i bez zaimka pytającego, rodzaj gramatyczny rzeczownika, rodzajnik określony i nieokreślony, zastosowanie biernika, zastosowanie celownika, poznanie i zastosowanie wszystkich przypadków rzeczownika, czas teraźniejszy czasowników nieregularnych, partykuła denn, czasownik modalny + bezokolicznik: szyk wyrazów, znacznie czasowników modalnych, zaimek man, negacja z nicht, przyimki łączące się z biernikiem, przyimek in, słowotwórstwo: złożenia, liczba mnoga rzeczowników, liczebniki główne i porządkowe, pory dnia, dni tygodnia, miesiące, pory roku, państwa i narodowości, szyk wyrazów w zdaniach z określeniem czasu, zaimki wskazujące, zaimki dzierżawcze, zaimki osobowe w bierniku i w celowniku, pieniądze, numery telefoniczne i kody pocztowe, przymiotniki po sein, po rodzajniku określonym i nieokreślonym, czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone, partykuły bloß i nur, określanie daty, przysłówki miejsca, czasu i modalne, tryb rozkazujący, partykuła mal, zaimki pytające w odniesieniu do osób: mianownik, biernik, celownik, przyimki łączące się z biernikiem, przyimki łączące się z celownikiem, przyimki łączące się z celownikiem i biernikiem

Efekt kształcenia:

umiejętność wysłyszenia wypowiedzi z nagrania, umiejętność powtórzenia zasłyszanej wypowiedzi, znajomość słownictwa i gramatyki z ww. zagadnień w celu zorganizowania własnej wypowiedzi

• praca z nagraniem: nachsprechen – słuchanie i powtarzanie każdego zdania w całości z pamięci
• Drillübungen – ćwiczenia w mówieniu nastawione na posługiwanie się całymi zdaniami bądź zwrotami
• Lückenübungen – przerabianie ćwiczeń różnego typu pisemnie i ustnie – zaliczenie poprzez wykonanie ustne ćwiczenia przygotowanego wcześniej
• wypowiedź ustna na zadany temat z zastosowaniem określonych zagadnień gramatycznych

Zaliczenie obejmuje 9 bloków tematycznych (Lektion). W każdym z nich przewidziane są trzy zagadnienia:

• nachsprechen,
• ćwiczenia,
• wypowiedź tematyczna.

Za uczestnictwo w poszczególnych zajęciach i zaliczenie zagadnień do przygotowania student otrzymuje ocenę. Ocena na semestr jest średnią wszystkich ocen z bloków tematycznych i sprawdzianów. Szczególnie premiuje się obecność i aktywność na zajęciach.

Komunikacja:

rodzina, szukanie pracy, rozmowa kwalifikacyjna, wygrana w grze losowej, w kawiarni, urodziny w gronie przyjaciół, u lekarza, w aptece, na dworcu kolejowym

Kulturoznawstwo:

poznawanie życia w Niemczech, organizacja, instytucje, systemy, święta państwowe i religijne

Gramatyka:

zaimki dzierżawcze w bierniku i celowniku, zaimki osobowe w bierniku i celowniku, podstawy alfabetu fonetycznego, zawody, przyimek seit, przyimek wann, przysłówek nämlich, partykuła doch, czas przeszły złożony (Perfekt) z haben i sein, imiesłów czasu przeszłego czasowników regularnych i nieregularnych, szyk zdania w czasie przeszłym złożonym, miejsce przysłówka i jego wpływ na szyk zdania, stopniowanie przymiotników, porównywanie z użyciem als oraz so… wie, zdania podrzędne z dass, zdania przeczące z nicht lub kein, zastosowanie nicht i nichts, nicht nur…, sondern auch, zdania warunkowe z wenn, partykuła und zwar

Efekt kształcenia:

umiejętność wysłyszenia wypowiedzi z nagrania, umiejętność powtórzenia zasłyszanej wypowiedzi, znajomość słownictwa i gramatyki z ww. zagadnień w celu zorganizowania własnej wypowiedzi, umiejętność sporządzenia notatki z zasłyszanej rozmowy i jej ustnego streszczenia,

umiejętność starannego napisania o sobie i swojej rodzinie oraz ustnej autoprezentacji

• praca z nagraniem: nachsprechen – słuchanie i powtarzanie każdego zdania w całości z pamięci
• Drillübungen – ćwiczenia w mówieniu nastawione na posługiwanie się całymi zdaniami bądź zwrotami, szczególnie w formie dialogu
• Lückenübungen – przerabianie ćwiczeń różnego typu pisemnie i ustnie – zaliczenie poprzez wykonanie ustne ćwiczenia przygotowanego wcześniej
• wypowiedź ustna na zadany temat z zastosowaniem określonych zagadnień gramatycznych
• dialog na zadany temat z zastosowaniem określonych zagadnień gramatycznych

Dla studentów zainteresowanych:

• praca pisemna (wypracowanie Ich und meine Familie),
• dłuższa wypowiedź ustna – przygotowana autoprezentacja.

Zaliczenie obejmuje 9 bloków tematycznych (Lektion). W każdym z nich przewidziane są trzy zagadnienia:

• nachsprechen,
• ćwiczenia,
• wypowiedź tematyczna.

Za uczestnictwo w poszczególnych zajęciach i zaliczenie zagadnień do przygotowania student otrzymuje ocenę. Ocena na semestr jest średnią wszystkich ocen z bloków tematycznych i sprawdzianów. Szczególnie premiuje się obecność i aktywność na zajęciach.

Dla studentów zainteresowanych przewidziane dodatkowe zadania, dające możliwość podwyższenia oceny (po zaliczeniu materiału podstawowego).

Komunikacja:

oferty dla podróżnych i zakup biletów kolejowych, wyjazd do innego miasta i zwiedzanie, segregacja śmieci i nawyki w Niemczech, sport, telefonowanie, wesele, spotkanie towarzyskie, przykra sytuacja, wypadek drogowy

Kulturoznawstwo:

poznawanie życia w Niemczech, specyfika życia w Austrii, ogólne poznanie krajów niemieckiego obszaru językowego

Gramatyka:

zdania podrzędne z um… zu + bezokolicznik, zaimki wskazujące der, die, das, pary czasowników legen – liegen, stellen – stehen, hängen – hängen, sich setzen – sitzen, zaimki nieokreślone ein-/kein-, słowotwórstwo: rzeczowniki odczasownikowe, odprzymiotnikowe, tworzone z czasownika i rzeczownika, tworzone z przymiotnika i rzeczownika, tryb przypuszczający złożony: würde + bezokolicznik, zwrot entweder… oder, szyk zdania przy zastosowaniu czasowników rozdzielnie złożonych, rodzajnik określony i zaimek dzierżawczy w dopełniaczu, przyimki łączące się z dopełniaczem, zdania z obwohl, statt + bezokolicznik z zu, ohne… zu + bezokolicznik, zdania względne i użycie zaimków względnych, czas przeszły prosty i złożony czasowników regularnych i nieregularnych, czas przeszły prosty czasowników modalnych oraz rozdzielnie złożonych

Efekt kształcenia:

umiejętność wysłyszenia wypowiedzi z nagrania, umiejętność powtórzenia zasłyszanej wypowiedzi, znajomość słownictwa i gramatyki z ww. zagadnień w celu zorganizowania własnej wypowiedzi, umiejętność sporządzenia notatki z zasłyszanej rozmowy i jej ustnego streszczenia

• praca z nagraniem: nachsprechen – słuchanie i powtarzanie każdego zdania w całości z pamięci)
• Drillübungen – ćwiczenia w mówieniu nastawione na posługiwanie się całymi zdaniami bądź zwrotami, szczególnie w formie dialogu
• Lückenübungen – przerabianie ćwiczeń różnego typu pisemnie i ustnie – zaliczenie poprzez wykonanie ustne ćwiczenia przygotowanego wcześniej
• wypowiedź ustna na zadany temat z zastosowaniem określonych zagadnień gramatycznych
• dialog na zadany temat z zastosowaniem określonych zagadnień gramatycznych

Dla studentów zainteresowanych:

• praca pisemna (wypracowanie w formie listu Warum hast du mich nicht besucht?).

Zaliczenie obejmuje 8 bloków tematycznych (Lektion). W każdym z nich przewidziane są trzy zagadnienia:

• nachsprechen,
• ćwiczenia,
• wypowiedź tematyczna.

Za uczestnictwo w poszczególnych zajęciach i zaliczenie zagadnień do przygotowania student otrzymuje ocenę. Ocena na semestr jest średnią wszystkich ocen z bloków tematycznych i sprawdzianów. Szczególnie premiuje się obecność i aktywność na zajęciach.

Dla studentów zainteresowanych przywidziane możliwości rozszerzania i pogłębiania wiadomości poprzez animowanie zajęć w grupach. Szczególnie cenna jest współpraca studentów wyżej zaawansowanych w ćwiczeniach z niżej zaawansowanymi.

Komunikacja:

odwiedziny w szpitalu, egzamin końcowy na kursie języka niemieckiego – organizacja, emocje, niespodzianka/prezent/zwyczaje i grzeczności, na dworcu lotniczym

Kulturoznawstwo:

specyfika życia muzycznego w krajach niemieckiego obszaru językowego

Gramatyka:

specyfika zastosowania czasu przeszłego prostego lub złożonego, połączenia czasowników z przyimkami, zdanie podrzędne z weil, pytania pośrednie z ob, poznanie wszystkich używanych czasów: Präsens, Präteritum, Perfekt, Plusquamperfekt, Futur I wszystkich typów czasowników, nauka odmieniania czasowników przez osoby i czasy oraz zastosowania ich w sposób praktyczny, poznanie strony biernej, nauka odmieniania wszystkich czasowników w stronie czynnej i biernej oraz z użyciem czasownika modalnego przez osoby we wszystkich czasach w celu rozpoznania i zrozumienia zastosowanej konstrukcji w tekście

Praca z tekstem:

metody zapoznawania się z tekstem i pozyskiwania informacji z tekstu przed jego przeczytaniem, technologia rozumienia tekstu, podstawy tłumaczenia na język polski

Efekt kształcenia:

utrwalenie umiejętności wysłyszenia wypowiedzi z nagrania, powtórzenia zasłyszanej wypowiedzi; znajomość słownictwa i gramatyki z ww. zagadnień w celu zorganizowania własnej wypowiedzi, umiejętność sporządzenia notatki z zasłyszanej rozmowy i jej ustnego streszczenia, umiejętność starannego napisania tekstu na dany temat, umiejętność starannej wymowy, czytania na głos oraz publicznej prezentacji tekstu poetyckiego, umiejętność analizy praktycznej tekstu w języku niemieckim w celu pozyskania informacji i przetłumaczenia go ustnie na język polski

• praca z nagraniem: nachsprechen – słuchanie i powtarzanie każdego zdania w całości z pamięci)
• Drillübungen – ćwiczenia w mówieniu nastawione na posługiwanie się całymi zdaniami bądź zwrotami, szczególnie w formie dialogu
• Lückenübungen – przerabianie ćwiczeń różnego typu pisemnie i ustnie – zaliczenie poprzez wykonanie ustne ćwiczenia przygotowanego wcześniej
• odmienianie wszystkich czasowników w stronie czynnej i biernej oraz z użyciem czasownika modalnego przez osoby we wszystkich czasach
• metody zindywidualizowane przy zaprezentowaniu pracy przygotowanej samodzielnie przez studenta: sporządzenie ćwiczeń powtórzeniowych i przeprowadzenie ich z grupą, napisanie tekstu wysokiej jakości, starannie przygotowane nachsprechen i shadowing oraz sporządzenie notatki z wysłuchanego tekstu i opowiedzenie go własnymi słowami, przygotowanie referatu, praca nad wymową – publiczne odczytanie wiesza i wygłoszenie go z pamięci
• praca z tekstem – poznanie metod zapoznawania się z tekstem, pozajęzykowego pozyskiwania informacji z tekstu, technologii rozumienia tekstu, wreszcie przeczytania tekstu źródłowego po jednym zdaniu i przełożenia go ustnie na język polski

Zaliczenie obejmuje 4 bloki tematycznych (Lektion). W każdym z nich przewidziane są trzy zagadnienia:

• nachsprechen,
• ćwiczenia,
• wypowiedź tematyczna.

Za uczestnictwo w poszczególnych zajęciach i zaliczenie zagadnień do przygotowania student otrzymuje ocenę. Przewidziany jest sprawdzian podsumowujący cały kurs (klauzura).

Następnie drogą aktywności na zajęciach zalicza się materiał z gramatyki czasownika, przerabiany po zakończeniu podręcznika.

W dalszej części semestru każdy ze studentów przygotowuje 1 temat, w którym chciałby się najlepiej pokazać. Może to być:

• opracowanie 3 ćwiczeń gramatyczno-słownikowych i przeprowadzenie i z grupą,
• napisanie wypracowania na wymagający temat,
• przygotowanie i przedstawienie 5 z 15 ostatnio przerobionych dialogów w formie: nachsprechen, shadowing, sporządzenie notatki i opowiedzenie własnymi słowami,
• referat w formie notatki i ustnej prezentacji nt. swojego instrumentu, np. Klavier – bekant und unbekannt,
• wiersz jako tekst pieśni – wyćwiczony pod względem wymowy, odczytany publicznie z właściwą starannością, a następnie zadeklamowany z pamięci z interpretacją,
• inny temat wg pomysłu studenta w uzgodnieniu z nauczycielem.

Ostatnim tematem jest wspólne tłumaczenie tekstu fachowego – poznanie metod zapoznawania się z tekstem, pozajęzykowego pozyskiwania informacji z tekstu, technologii rozumienia tekstu, wreszcie przeczytania tekstu źródłowego po jednym zdaniu i przełożenia go ustnie na język polski.

Semestr kończy się wpisem zaliczenia bez oceny (chyba że jest niezaliczony, wtedy ocena niedostateczna). Natomiast ocena wynikająca z tego semestru ujęta jest w ocenie z egzaminu.

Egzamin obejmuje zaliczenie materiału językowego, które odbywa się na poszczególnych zajęciach we wszystkich semestrach, a szczególnie poprzez rekapitulację w semestrze IV, oraz przedstawienie samodzielnie przygotowanego tekstu fachowego z dziedziny muzyki o objętości 2 stron maszynopisu i przetłumaczenie go ustnie egzaminatorowi; student winien wykazać się praktyczną umiejętnością posługiwania się własnymi notatkami, słownikami oraz umiejętnością precyzyjnego i poprawnego formułowania myśli w języku polskim według tekstu niemieckiego; tekst nie powinien być wcześniej tłumaczony na piśmie.

Ocena z egzaminu uwzględnia w sposób szczególny wyniki z IV semestru, jak również całokształt postępów w poprzednich semestrach oraz stopień przygotowania i opanowania techniki tłumaczenia tekstu fachowego.