Harmonia praktyczna

Głównym celem zajęć jest:

1. umożliwienie studentowi zastosowania w praktyce środków harmoniki funkcyjnej;
2. zdobycie i opanowanie techniki umiejętności doboru i użycia tychże środków;
3. rozwijanie wewnętrznego słuchu harmonicznego i wyobraźni muzycznej poprzez  granie na fortepianie ćwiczeń zawierających omawiane kolejno problemy harmoniczne i zjawiska brzmieniowe oraz poprzez słuchanie realizowanych przykładów;
4. kształcenie umiejętności rozumienia i analizowania języka harmonicznego oraz rozpoznawania struktur brzmieniowych użytych w danym utworze muzycznym (analiza wybranych przykładów z literatury muzycznej w różnych fakturach);
5. kształcenie umiejętności praktycznego zastosowania zdobytej wiedzy harmonicznej z zastosowaniem różnych typów akompaniamentu.

Nauczanie przedmiotu trwa dwa semestry I roku studiów. Zajęcia prowadzone są w grupach dwuosobowych i odbywają się w wymiarze jednej godziny tygodniowo. Cotygodniowe ćwiczenia domowe studentów (realizowane na fortepianie) są omawiane i analizowane na zajęciach wraz z koniecznymi wyjaśnieniami i korektą.

• Znajomość podstaw harmonii tonalnej w zakresie teoretycznym i praktycznym.

• harmonia (wykład)

1. Poszowski A., Harmonia systemu tonalnego dur-moll, Wyd. Akademia Muzyczna, Gdańsk 2001.
2. Sikorski K., Harmonia. Zbiór zadań i przykładów, PWM, Kraków 1984.
3. Wesołowski F., Materiały do ćwiczeń harmonicznych, PWM, Kraków 2004.
4. materiały do analiz harmonicznych (wybór).

1. Frączkiewicz A., Fieldorf  M., Zasady modulacji – podręcznik pomocniczy do nauki harmonii, PWM, Kraków 1996.
2. Pokrzywińska M., Progresje. Zbiór ćwiczeń harmonicznych, Centrum Edukacji Artystycznej, Warszawa 2004.
3. Sikorski K., Harmonia, cz. I, PWM, Kraków 2003, cz. II, PWM, Kraków 2001.
4. Targosz J., Podstawy harmonii funkcyjnej, PWM, Kraków 1993.
5. Wesołowski F., Nauka harmonii, wyd. II poprawione, Akademia Muzyczna, Łódź 2008.
6. Wesołowski F., Rozwój systemu tonalnego dur-moll, Centrum Edukacji Artystycznej, Warszawa 2006.

- rozpoznaje i nazywa stosowane w praktyce środki harmoniki funkcyjnej (K_W17)
- definiuje wzajemne relacje zachodzące pomiędzy teoretycznymi aspektami harmonicznymi a praktyką ich zastosowania (K_W17)
- posiada wiedzę z zakresu harmoniki tonalnej oraz jej praktycznego zastosowania w analizie wykonywanych ćwiczeń/utworów (K_W18)
- zna konstrukcje harmoniczne (kadencja, progresja) oraz różne typy akompaniamentu, dające podstawy improwizacji (K_W20)

- opanował warsztat techniczny potrzebny do prezentacji zjawisk harmonicznych (K_U09)
- posiada umiejętność właściwego odczytania basu cyfrowanego oraz pełnego przekazania materiału muzycznego utworu (K_U09)
- dokonuje analizy harmonicznej utworów (K_U23)
- tworzy konstrukcje harmoniczne (kadencja, progresja) (K_U23)
- stosuje różne typy akompaniamentu, dające podstawy improwizacji (K_U23)

- pracuje nad ciągłym rozwijaniem wewnętrznego słuchu harmonicznego (K_K01, K_K04)
- zachowuje krytycyzm w stosunku do własnej pracy w oparciu o poznane wymogi (K_K08)
- wykazuje kreatywność w wykorzystywaniu poznanych zasad i prawideł harmonicznych (K_K03)
- samodzielnie organizuje pracę własną (K_K04)

Realizowane treści w formie ćwiczeń obejmują następującą problematykę harmoniki systemu tonalnego dur-moll:

• zasady realizacji basu cyfrowanego i harmonizacji sopranu;
• budowa, łączenie i użycie w konstrukcji harmonicznej trójdźwięków: trójdźwięki triady harmonicznej, trójdźwięki poboczne – ich budowa, funkcje i odmiany, łączenie trójdźwięków, trójdźwięki triady harmonicznej z pojedynczym i podwójnym opóźnieniem, kadencje (typy, rodzaje, cechy, odmiany), progresje i ich rodzaje;
• budowa, rozwiązania i użycie w konstrukcji harmonicznej wielodźwięków: czterodźwięki septymowe, czterodźwięki septymowe bez prymy, trójdźwięki z dodaną sekstą, pięciodźwięki nonowe, dominanta nonowa bez prymy.

- metoda eksponująca (przy instrumencie) połączona z analizą danego zjawiska harmonicznego oraz treści harmonicznej dzieła muzycznego;

- metoda praktyczna - ćwiczenia (na fortepianie i pisemne) realizujące kolejne problemy.

Warunkiem zaliczenia jest czynne uczestnictwo w zajęciach oraz zaliczenie wszystkich ćwiczeń, przygotowanych do realizacji w danym semestrze (zaliczenie z oceną).

Realizowane treści w formie ćwiczeń obejmują następującą problematykę harmoniki systemu tonalnego dur-moll:

• zboczenie modulacyjne: rodzaje akordów wtrąconych i ich rozwiązania, tonalność rozszerzona, użycie akordów wtrąconych w konstrukcji harmonicznej,
• akordy z dźwiękami obcymi: dźwięki obce pierwszego rodzaju (akord chopinowski w odmianach) oraz dźwięki obce drugiego rodzaju - użycie dźwięków obcych w konstrukcji harmonicznej;
• figuracja melodyczna w jednym i kilku głosach, harmonizowanie melodii sfigurowanej, figurowanie głosów w konstrukcji harmonicznej;
• figuracja akordowa;
• akordy alterowane: alteracja niemodulująca, alteracja pozorna i rzeczywista, akord alterowany – rozwiązania i użycie, dźwięki obce w akordach alterowanych (akord tristanowski);,
• modulacje: diatoniczna – prosta i złożona, chromatyczna – w ramach jednego akordu (I typu) i pomiędzy dwoma akordami (II typu), diatoniczno - chromatyczna, enharmoniczna I i II typu oraz modulacja Jarmusiewicza, przesunięcie modulacyjne.

- metoda eksponująca (przy instrumencie) połączona z analizą danego zjawiska harmonicznego oraz treści harmonicznej dzieła muzycznego;

- metoda praktyczna - ćwiczenia (na fortepianie i pisemne) realizujące kolejne problemy.

Warunkiem zaliczenia jest czynne uczestnictwo w zajęciach oraz zaliczenie wszystkich ćwiczeń, przygotowanych do realizacji w danym semestrze (zaliczenie z oceną).