Praca z pianistą-korepetytorem

Cele i treści programowe przedmiotu  praca z pianista –korepetytorem  na  3-letnich studiach I stopnia (licencjackich)

Celem przedmiotu jest wykształcenie u studenta umiejętności współpracy z partnerem – instrumentalistą. Kluczem do osiągnięcia zamierzonego celu jest:

            - zwracanie uwagi na dbałość o wierne odczytanie tekstu muzycznego i literackiego,

            - pomoc w analizie od strony formalnej i stylistycznej przygotowywanego repertuaru,

            - uświadomienie znaczenia zależności pomiędzy fakturą instrumentalną a wokalną,

            - rozbudzanie wyobraźnie muzycznej studenta i tym samym przygotowywanie go do samodzielnych        poszukiwań indywidualnego wyrazu artystycznego,

            - praca nad opanowaniem stresu wykonawczego.

Wykształcenie artysty-śpiewaka przygotowanego do współpracy z partnerem-instrumentalistą.

Podstawowym założeniem kursu jest udział w kształceniu młodego śpiewaka.

Rola pianisty jest prawie w całości podporządkowana celom i założeniom postawionym przez pedagoga prowadzącego śpiew solowy.

Dobór repertuaru leży wyłącznie w jego gestii. Pianista jest zobligowany do pomocy w przyswojeniu materiału, polegającym przede wszystkim na właściwym rozczytaniu, zrozumieniu podstawowych elementów dzieła muzycznego, składającego się na jego formę. Ważnym jest, aby śpiewak – student zdał sobie sprawę, jak ważną rolę w jego kształceniu spełnia pianista – akompaniator oraz na ile akompaniator jest tylko tłem dla głosu, (który z natury rzeczy sam rzadko kiedy może zaistnieć w określonych warunkach), a na ile jest współtwórcą wykonywanego dzieła.

Efektem kursu mają być konkretne umiejętności  i kompetencje w zakresie interpretacji repertuaru wokalnego przy określonej roli pianisty.

Posiadanie wiedzy i umiejętności w zakresie podstawowym dotyczącej współpracy z pianistą –korepetytorem

1. Uzdolnienia muzyczne, interesujący materiał głosowy, poprawna dykcja
2. Dowolny program przedstawiający warunki głosowe kandydata (czas trwania do 12 minut, w przypadku kilku propozycji repertuarowych kandydat wybiera jeden utwór, a drugi Komisja Egzaminacyjna)
3. Obowiązkowe wykonanie programu z pamięci
4. Potwierdzona przez lekarza specjalistę opinia potwierdzająca sprawność aparatu głosowego
5. Uczelnia zapewnia pianistę – akompaniatora

1. Samodzielne pogłębianie wiedzy przez studenta.
2. Analiza różnych wykonań muzycznych.
3. Lektura umożliwiająca pogłębienie wiedzy teoretycznej.
4. Udział w kursach i seminariach dla wokalistów.

I.Podręczniki dotyczące anatomii i fizjologii głosu

– Zalesska-Kręcicka M., Kręcicki T., Wierzbicka E.:`Głos i jego zaburzenia. Zagadnienia higieny i emisji głosu, Wrocław 2004, Polskie Stowarzyszenie Pedagogów Śpiewu, Akademia Muzyczna im. K. Lipińskiego, Katedra Wokalistyki.

II.Podręczniki do ćwiczeń dykcyjnych

– Walczak-Deleżyńska M.: Aby język giętki… Wybór ćwiczeń artykulacyjnych od J. Tennera do B. Toczyskiej, Wrocław 2001, PWST.

III.Bibliografia poświęcona technice wokalnej:

– Brégy W.:Elementy techniki wokalnej, Kraków, PWM.

– Tarasiewicz B.: Mówię i śpiewam świadomie. Podręcznik do nauki emisji głosu. Kraków, UNIVERSITAS.

IV.Słowniki, encyklopedie i przewodniki muzyczne:

– Habela J.: Słowniczek muzyczny - wyd. PWM

– Chylińska T., Haraschin S., Jabłoński M.: Przewodnik po muzyce koncertowej t. 1 (A-Ł)  t. 2 (M-Ż) wyd. PWM

– Gwizdalanka D.: Przewodnik po muzyce kameralnej  wyd. PWM

– Kański J.: Przewodnik operowy wyd. PWM

– Kydryński L.: Przewodnik operetkowy, wyd. PWM 1998

– Kamiński P.: Tysiąc i jedna opera - t. I „A-M”, t. II „N-Ż" wyd. PWM

– Wiśniewski G.: Leksykon postaci operowych  wyd. PWM

V.Książki i publikacje dotyczące tremy i technik relaksacyjnych

– Weller S.: Oddech, który leczy. 20 sposobów na odetchnięcie od stresu, napięcia i zmęczenia, tłum. B. Odymała, Gdańsk 2004, Gdańskie Wydawnictwo
– Łastik A.: Poznaj swój głos, Dziecko wewnętrzne

VI.Materiały nutowe (sugerowane przez Katedrę Wokalistyki)

1. Wokalizy - G. Concone, B. Lüttgen, N. Porpora, G. Carissimi, M. Marchesi
2. Etiudy - N. Vaccai
3. Pieśni polskie - wybór wg oceny pedagoga
4. Arie starowłoskie
5. Pieśni kompozytorów różnych narodowości od renesansu po współczesność
6. Utwory a capella
7. Koncerty wokalne
8. Arie koncertowe
9. Arie typu da capo
10. Arie operowe od XVI – XXI w.
11. Arie oratoryjne od baroku po współczesność
12. Współczesne formy wokalne

Gałuszka I.:Słynni śpiewacy operowi Kraków 1991

Parker S.:Ciało człowieka Warszawa 1991

Śmiechowski B.: Z muzyką przez wieki i kraje Warszawa 1993

Wojtyński Cz.: Emisja głosu Warszawa 1970

Romaniszyn B.: Z zagadnień sztuki i pedagogiki wokalnej, Kraków 1957

Waldorff J.:Jan Kiepura, PWM 1974

Cygańska J.: Zarys metodyki nauczania śpiewu solowego. Poznań 1963

Zaleski T.: Cztery zasadnicze systemy w procesie nauczania śpiewu solowego wg Raula Hussona; Warszawa 1965,

Higiena głosu śpiewaczego ( 1990), Skrypt i Podręcznik 20, red. Krassowski J., Akademia Muzyczna w Gdańsku

Legieć-Matosiuk A.:Chaciński J., Emisja głosu –skrypt dla studentów, wyd. WSP, Słupsk 1994

Chaciński J., Chacińska K.:Podstawy emisji głosu w procesie kształcenia nauczycieli muzyki, wyd. WSP, Słupsk 1999

Mitrinowicz-Modrzejewska A., Fizjologia i patologia głosu, słuchu i mowy, PZWL, Warszawa 1963

Mierzejewska H., Przbysz-Piwkowa M.: Zaburzenia głosu-badanie-diagnozowanie-metody usprawniania, wyd. DIG, Warszawa 1998

Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie. Podręcznik do nauki emisji głosu, skierowany do studentów wydziałów wokalnych i pedagogicznych

Pruszewicz A.: Foniatria kliniczna, PZWL, Warszawa 1992,  Wiadomości o głosie z zakresu fonetyki,

Styczek I.:Logopedia, PWN, Warszawa 1980

Tadeusiewicz R.: Sygnał mowy, KiŁ, Warszawa 1988

Minczakiewicz E. M.: Mowa rozwój-zaburzenia, terapia, wyd. AP, Kraków 1997

Skrzynecka G., Uczymy się poprawnie mówić, WSiP, Warszawa 1999

posiada ogólną wiedzę z zakresu formalnej budowy dzieła muzycznego,
zna podstawowe zasady relacji kształtowania partii wokalnej względem faktury instrumentalnej

- umiejętnie posługuje się środkami wyrazu artystycznego (dynamika, artykulacja, agogika itp.) dostosowując je do faktury instrumentalnej,
dysponuje umiejętnością właściwej interpretacji partii wokalnej w powiązaniu z partią fortepianu
potrafi podczas prób z pianistą – korepetytorem umiejętnie rozplanować pracę z punktu widzenia

wykazuje się otwartością w pracy z partnerem – instrumentalistą,
- podczas realizacji twórczych działań z pianistą – korepetytorem jest zdolny do kontrolowania swoich emocji i zachowań.

Student powinien posiąść umiejętność prawidłowego odczytania tekstu muzycznego partii solowej w powiązaniu z partią fortepianu w oparciu o utwory dobrane indywidualnie przez pedagoga śpiewu solowego, poznaje podstawowe zasady frazowania, prawidła wymowy tekstu literackiego w różnych językach.

1. ćwiczenia praktyczne przemyślane szczegółowo pod względem metodycznym
2. kontrola logiki przebiegu narracji muzycznej poprzez uwrażliwianie studenta na aspekt dramaturgiczny utworu
3. rozbudzanie wyobraźni muzycznej studenta
4. kierowanie uwagi na fakturę partii fortepianu
5. pełna współpraca z pedagogiem śpiewu solowego
6. pomoc w opanowywaniu stresu wykonawczego
7. aktywizowanie studenta do samodzielnych poszukiwań indywidualnego wyrazu artystycznego

Przygotowanie programu egzaminacyjnego, frekwencja na zajęciach, realizacja uwag pianisty-korepetytora.

Każdy semestr kończy się egzaminem komisyjnym.

Czas prezentacji w I semestrze: 10 minut (3 utwory)

Wymagania (bibliografia – literatura przedmiotu, zalecana przez pedagoga śpiewu):

Wokalizy:

– W. A. Lütgen: 20 tägliche Übungen (1-10)

– G. Concone 50 Lezioni op. 9 nr 1–21 (wybór)

– N. Porpora (wybór)

– M. Marchesi (wybór)

Etiudy: N. Vaccai: Metodo pratico di Canto italiano – ćwiczenia nr 1–9

Arie starowłoskie: arie mistrzów baroku

Pieśni polskie: F. Lessel,  J. Gall, S. Moniuszko, F. Chopin, M. Karłowicz

Dowolne pieśni kompozytorów innych narodowości

Jak wyżej

Ponadto poznanie technik opanowywania stresu wykonawczego. Utrwalanie i poszerzanie nabytych umiejętności.

1. ćwiczenia praktyczne przemyślane szczegółowo pod względem metodycznym
2. kontrola logiki przebiegu narracji muzycznej poprzez uwrażliwianie studenta na aspekt dramaturgiczny utworu
3. rozbudzanie wyobraźni muzycznej studenta
4. kierowanie uwagi na fakturę partii fortepianu
5. pełna współpraca z pedagogiem śpiewu solowego
6. pomoc w opanowywaniu stresu wykonawczego
7. aktywizowanie studenta do samodzielnych poszukiwań indywidualnego wyrazu artystycznego

Przygotowanie programu egzaminacyjnego, frekwencja na zajęciach, realizacja uwag pianisty-korepetytora.

Każdy semestr kończy się egzaminem komisyjnym.

Czas prezentacji w II semestrze: 10 minut (3 utwory)

Wymagania ((bibliografia – literatura przedmiotu): jak wyżej

Jak wyżej.

Ponadto zaznajomienie z zasadami frazowania przynależącymi do różnych stylów, powiązanie z agogiką i dynamiką, uwrażliwienie na relacje motywiczne występujące pomiędzy partią solisty a towarzyszeniem instrumentalnym.

1. ćwiczenia praktyczne przemyślane szczegółowo pod względem metodycznym
2. kontrola logiki przebiegu narracji muzycznej poprzez uwrażliwianie studenta na aspekt dramaturgiczny utworu
3. rozbudzanie wyobraźni muzycznej studenta
4. kierowanie uwagi na fakturę partii fortepianu
5. pełna współpraca z pedagogiem śpiewu solowego
6. pomoc w opanowywaniu stresu wykonawczego
7. aktywizowanie studenta do samodzielnych poszukiwań indywidualnego wyrazu artystycznego

Przygotowanie programu egzaminacyjnego, frekwencja na zajęciach, realizacja uwag pianisty-korepetytora.

Każdy semestr kończy się egzaminem komisyjnym.

Czas prezentacji w III semestrze: 15 minut (4 utwory)

Wymagania (bibliografia – literatura przedmiotu, zalecana przez pedagoga śpiewu):

wokalizy i etiudy

arie starowłoskie o wyższym stopniu trudności

pieśni polskie

pieśni kompozytorów innych narodowości (wskazane programie Katedry)

utwory dowolne

aria barokowa typu da capo

arie i pieśni barokowe i klasyczne

Jak wyżej.

Ponadto rozwijanie rozumienia formy przygotowywanych utworów jako jeden z istotnych warunków świadomej interpretacji.

Utrwalanie i poszerzanie nabytych umiejętności.

1. ćwiczenia praktyczne przemyślane szczegółowo pod względem metodycznym
2. kontrola logiki przebiegu narracji muzycznej poprzez uwrażliwianie studenta na aspekt dramaturgiczny utworu
3. rozbudzanie wyobraźni muzycznej studenta
4. kierowanie uwagi na fakturę partii fortepianu
5. pełna współpraca z pedagogiem śpiewu solowego
6. pomoc w opanowywaniu stresu wykonawczego
7. aktywizowanie studenta do samodzielnych poszukiwań indywidualnego wyrazu artystycznego

Przygotowanie programu egzaminacyjnego, frekwencja na zajęciach, realizacja uwag pianisty-korepetytora.

Każdy semestr kończy się egzaminem komisyjnym.

Czas prezentacji w IV semestrze: 15 minut (4 utwory)

Wymagania (bibliografia – literatura przedmiotu): jak wyżej

Jak wyżej.

Ponadto rozbudzanie wyobraźni muzycznej, pogłębione dążenie do prawidłowego operowania pełną gamą środków wyrazowych związanych z określonym stylem muzycznym (artykulacja, zdobnictwo, retoryka).

1. ćwiczenia praktyczne przemyślane szczegółowo pod względem metodycznym
2. kontrola logiki przebiegu narracji muzycznej poprzez uwrażliwianie studenta na aspekt dramaturgiczny utworu
3. rozbudzanie wyobraźni muzycznej studenta
4. kierowanie uwagi na fakturę partii fortepianu
5. pełna współpraca z pedagogiem śpiewu solowego
6. pomoc w opanowywaniu stresu wykonawczego
7. aktywizowanie studenta do samodzielnych poszukiwań indywidualnego wyrazu artystycznego

Przygotowanie programu egzaminacyjnego, frekwencja na zajęciach, realizacja uwag pianisty-korepetytora.

Każdy semestr kończy się egzaminem komisyjnym.

Czas prezentacji w V semestrze: 15 minut (4 utwory)

Wymagania (bibliografia – literatura przedmiotu, zalecana przez pedagoga śpiewu):

– W. A. Lütgen: ćwiczenia ze zbioru Opern-Vocalisen

– G. Donizetti, V. Bellini, G. Rossini: wybrane composizioni da camera 

– praca nad muzyką okresu klasycznego – pieśni, arie oratoryjne i operowe podanych kompozytorów: J. Haydn, W. A. Mozart, L. van Beethoven, J. Elsner

Praca nad większymi formami, cyklami wokalnymi zmusza do dogłębnej analizy problemu dramaturgii utworu w powiązaniu z tekstem literackim (współpraca przy opracowaniu liryki wokalnej ze szczególnym uwzględnieniem cyklu pieśni).

Student wykształca poczucie przewodnictwa w prowadzeniu muzycznej narracji wobec akompaniatora. Utrwalanie nabytych umiejętności.

1. ćwiczenia praktyczne przemyślane szczegółowo pod względem metodycznym
2. kontrola logiki przebiegu narracji muzycznej poprzez uwrażliwianie studenta na aspekt dramaturgiczny utworu
3. rozbudzanie wyobraźni muzycznej studenta
4. kierowanie uwagi na fakturę partii fortepianu
5. pełna współpraca z pedagogiem śpiewu solowego
6. pomoc w opanowywaniu stresu wykonawczego
7. aktywizowanie studenta do samodzielnych poszukiwań indywidualnego wyrazu artystycznego

Przygotowanie programu egzaminacyjnego, frekwencja na zajęciach, realizacja uwag pianisty-korepetytora.

Każdy semestr kończy się egzaminem komisyjnym.

Czas prezentacji w VI semestrze: 15 minut (4 utwory)

Wymagania (bibliografia – literatura przedmiotu, zalecana przez pedagoga śpiewu):

– W. A. Lütgen: ćwiczenia ze zbioru Opern-Vocalisen

– G. Donizetti, V. Bellini, G. Rossini: wybrane composizioni da camera 

   praca nad pieśniami, oratoriami i kantatami kompozytorów okresu romantyzmu:

   F. Schubert, R. Schumann, F. Mendelssohn, F. Chopin, E. Grieg, S. Moniuszko, A. Dwořak, P. Czajkowski, G. Verdi

   Zalecane jest zapoznanie się z literaturą wokalną francuską, hiszpańską, rosyjską, angielską.