Estetyka

Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z głównymi nurtami i kontrowersjami estetyki, a także ze związkami sztuki z etyką i życiem społecznym.

Gołaszewska, Maria, Odbiorca sztuki jako krytyk, Kraków 1967.

Gołaszewska, Maria, Świadomość piękna, Warszawa 1970.

Gołaszewska, Maria, Estetyka współczesności, Kraków 2001.

Ingarden, Roman, Przeżycie, dzieło, wartość, Kraków 1966

Stróżewski, Władysław, Wartościowanie a ocena, „Znak”, 4 (1965).

Stróżewski, Władysław, Wokół piękna, Kraków 2002.          

Tatarkiewicz Władysław, Dzieje sześciu pojęć

Tatarkiewicz Władysław, Historia estetyki, t.1-3.

Wallis, Mieczysław, Przeżycie i wartość. Pisma z estetyki i nauki o sztuce, Kraków 1968.

1. Brelet, Gisèle, Muzyka i moralność ­(1968)– fragmenty tekstu w tłumaczeniu prowadzącego zajęcia

2. Chęćka – Gotkowicz, Anna, Dysonanse krytyki. O ocenie wykonania dzieła muzycznego, Gdańsk 2008

3. Quignard, Pascal, Nienawiść do muzyki (1996) – fragmenty tekstu w tłumaczeniu prowadzącego zajęcia

4.Schopenhauer, Artur, Świat jako wola i przedstawienie, Warszawa 1994

5. Wallis, Mieczysław, Przeżycie i wartość, Kraków 1968.

umiejętność przeniesienia na grunt praktyki wykonawczej / na grunt refleksji z zakresu teorii muzyki wiedzy z dziedziny estetyki i metakrytyki dzieła muzycznego ( K_ W09) rozszerzona wiedza na temat piśmiennictwa dotyczącego zawodu artysty, w tym także wykonawstwa muzycznego i teoretycznych aspektów muzyki, połączona ze świadomością istnienia profesjonalnej aparatury pojęciowej i metarefleksji na temat sztuki (K_W06) umiejętność przeniesienia na grunt praktyki wykonawczej / na grunt refleksji z zakresu teorii muzyki wiedzy z dziedziny estetyki i metakrytyki dzieła muzycznego ( K_ W09)

umiejętność zastosowania pojęć i kategorii z zakresu estetyki muzycznej w swojej praktyce zawodowej, umiejętność formułowania problemów badawczych i samodzielnego ich rozwiązywania ( K_U05) posiadanie umiejętności formułowania pisemnych i ustnych wypowiedzi zawierających sądy krytyczne na temat sztuki muzycznej z zastosowaniem narzędzi badawczych estetyki i filozofii sztuki ( K_U06)

:rozwinięcie postawy krytycznej wobec omawianych stanowisk, wypracowanie potrzeby doskonalenia własnego warsztatu badawczego dzięki czerpaniu z narzędzi badawczych estetyki i filozofii sztuki, potrzeba ciągłego poszukiwania powiązań między własną praktyką wykonawczą a dorobkiem z zakresu estetyki, między innymi w zakresie oceny zjawisk artystycznych i własnej działalności wykonawczej, wrażliwość na problemy społeczne poprzez świadomy odbiór sztuki współczesnej i rozumienie podejmowanych na jej gruncie kwestii etycznych, światopoglądowych i społecznych ( K_K01 oraz K_ K06)

1. Wprowadzenie. Obiektywistyczne , subiektywistyczne, relacjonistyczne koncepcje piękna.

2. Pytanie, co jest istotą sztuki: formalizm, teorie emocjonalistyczne, perceptualizm, antyesencjalizm. Pojęcia - klucze. Przeżycie estetyczne, postawa estetyczna, przedmiot estetyczny.

3. Trzy wymiary dzieła sztuki ( tekst z książki Władysława Stróżewskiego  „Wokół piękna”)

4. Wartości artystyczne i wartości estetyczne i powiązane z nimi typy wartościowań. Brak przeżycia estetycznego a ocena dzieła sztuki. Wallis- przeżycie i wartość .

5. Koncepcja dzieła otwartego Umberto Eco.  Koncepcja miejsc niedookreślenia w estetyce Romana Ingardena . Przykłady dzieł sztuki „dopełnianych” przez odbiorcę (muzyka, sztuki plastyczne, performance).

6.Shustermann: somaestetyka.         

7. Estetyka ponad podziałami kulturowymi: prawda czy złudzenie?  Wolfgang Welsch i trans-

kulturowość. Przykłady „kultur narodowych” a procesy globalizacyjne.  Trans-dyscyplinarność estetyki: estetyka a polityka, estetyka a ekonomia itd.

8. Klaryfikacjonizm Noëla Carrolla. Sztuka a etyka. 

9. Kategoria „przygody moralnej” Artura Danto. Czy sztuka może być moralnie zła? Granice swobody wypowiedzi artystycznej. 

10. Kłopoty współczesnej krytyki artystycznej. Idealny  krytyk – czy istnieje? Grzechy krytyków i recenzentów.  Różnorodność ocen estetycznych – typologia Gołaszewskiej

11.Kicz i kamp jako nowe kategorie estetyczne.

 Brzydota w sztuce. Poszukiwanie nowego paradygmatu estetycznego.

12. Academia electronica Michała Ostrowickiego. Problem estetyzacji świata wirtualnego Deestetyzacja sztuki a estetyzacja życia codziennego. 

13. Nowe formy artystycznego wyrazu. Happening, multimedia. Czy moda i design mogą być sztuką?

14 -15. Kłopoty ze sztuką awangardową: jak być świadomym odbiorcą sztuki najnowszej. Podsumowanie zajęć

Zajęcia mają formę wykładu; po zaprezentowaniu przez wykładowcę głównych zagadnień, studenci są zachęcani do aktywnego udziału w dyskusji .

Każdy z semestrów kończy się rozmową na tematy omówione w czasie zajęć; studenci odpowiadają na  trzy pytania (zakres zagadnień jest wcześniej podany do wiadomości), dodatkowo  jest brana pod uwagę obecność na zajęciach i  udział w dyskusjach

1-2.Czym jest muzyka? Starożytni  filozofowie o muzyce.

Roger Scruton, Władysław Stróżewski –  współczesne próby odpowiedzi;

3-4. Etyka muzyczna – Damon, Pitagoras. Platońska wizja muzyki  .Arystoteles – muzyka jako dyscyplina wolna i szlachetna.

5-6.Czy muzyka może być symbolem porządku moralnego? Koncepcje Pascala Quignarda i Gisèle Brelet

7-8.Problem znaczenia muzycznego. Susanne Langer, Artur Schopenhauer. Czy muzyka jest sztuką asemantyczną?

9-10. Ingardenowska koncepcja dzieła muzycznego.  Wartości wykonania a wartości dzieła muzycznego

11.-12.Jak słuchamy muzyki? Typologie odbiorców. Ocena a typ odbiorcy. Oceny oparte o przeżycia estetyczne  niewłaściwe. Mieczysław  Wallis – niemuzykalność.

13-14.  Wartościowanie muzyki – problem oceny i jej kryteriów. Zagadnienia metakrytyki dzieła muzycznego i jego wykonania.

15. Kłopoty z opisem muzyki. Pomiędzy językiem emocji a muzykologicznym żargonem. Poszukiwania sposobów rzetelnego  i zrozumiałego opisu doświadczenia muzyczności.

Zajęcia mają formę wykładu; po zaprezentowaniu przez wykładowcę głównych zagadnień, studenci są zachęcani do aktywnego udziału w dyskusji .

Każdy z semestrów kończy się rozmową na tematy omówione w czasie zajęć; studenci odpowiadają na  trzy pytania (zakres zagadnień jest wcześniej podany do wiadomości), dodatkowo  jest brana pod uwagę obecność na zajęciach i  udział w dyskusjach