Instrument główny - gitara

Zasadniczym celem gitarowej edukacji w Akademii Muzycznej im. St. Moniuszki w Gdańsku jest przygotowanie wykwalifikowanej kadry instrumentalistów do samodzielnego rozwiązywania różnorodnych problemów w codziennej praktyce solisty, kameralisty i nauczyciela. Dzieje się to poprzez system kształcenia zmierzający do wyposażenia studentów w niezbędna wiedzę teoretyczną i praktyczną w swojej specjalności w powiązaniu z troską o rozwój ich artystycznej osobowości na miarę indywidualnych potrzeb i możliwości.

Absolwent studiów zawodowych kierunku instrumentalistyka otrzymuje tytuł zawodowy licencjata sztuki i jest przygotowany
do podjęcia studiów drugiego stopnia. Po ukończeniu specjalności nauczycielskiej - nabywa uprawnienia do pracy w szkolnictwie muzycznym w charakterze nauczyciela gry na gitarze.

Gitarową edukację w Akademii Muzycznej mogą rozpocząć tylko ci studenci, którzy zdali pomyślnie egzaminy wstępne, czyli spełnili następujące wymagania:

Wykonanie programu koncertowego (ca 40 min.) – zróżnicowanego pod względem stylistycznym, w którym powinny się znaleźć:

1. Etiuda koncertowa

2. Forma cykliczna (sonata, suita, etc.) w całości lub przynajmniej dwie kontrastujące części.
Zdali pomyślnie egzamin z czytania nut i pamięciowego przyswojenia wybranego utworu.

Muzykowanie w zespołach. Powakacyjne konkursy interpretacji utworów, kursy mistrzowskie (lekcje otwarte) z udziałem wybitnych autorytetów zapraszanych w ramach programu Erasmus, udział studentów w festiwalach i konkursach etc.

Powszechna dostępność do wydawnictw z zakresu literatury pedagogicznej i koncertowej pozwala dzisiaj  na swobodny dobór utworów dostosowanych do aktualnych potrzeb dydaktycznych. Nie ma istotnej potrzeby do podawania tutaj wykazów różnorodnych publikacji gitarowych. Podstawowy materiał dydaktyczny można podzielić na:

v     Etiudy i utwory o popisowym charakterze technicznym

v     Sonaty

v     Suity

v     Formy wariacyjne

v     Formy polifoniczne

v     Utwory koncertowe

v     Utwory kompozytorów polskich

v     Koncerty

v     Utwory samodzielnie wybrane i opracowane, a także

v     Utwory zadawane na wakacje i zaliczane potem w formie konkursów interpretacji

Ze względu na zróżnicowany stopień zaawansowania studentów pierwszego roku, trzeba przewidzieć także odpowiedni materiał pomocniczy do nadrobienia zaległości oraz na ewentualną korektę.

Do zalecanych autorów należy zaliczyć:

I. Albeniz – Suita hiszpańska op. 47 i inne utwory

J. S. Bach – Suites per liuto, Partite o Sonate per violino, Suites per violoncello;

L. Brouwer – Estudios; Tres apuntes, Elogio della danza itp.

J. N. Bobrowicz – Różne utwory

M. Castelnuovo-Tedesco – Caprichos de Goya, Variations à travers les siècles i inne.

F. Horecki – Różne utwory

H.V. Lobos – 12 Etiud; 5 Preludiów; Suite populaire brésiliènne; Concerto i inne

Manuel Ponce  (Sonata mexicana, Sonata classica, Sonata romantica, Sonata terza, Sonatina meridional, Théme variè et finale) itp.

I. Rekhin - „24 Preludia i fugi”

A. Tansman - Cavatina e Danza Pomposa, Suite in modo polonico i inne

S. L. Weiss – Suity oraz utwory F. Sora, M. Giulianiego, A. Diabellego, D. Aguado, N. Coste, L. Legnaniego, J. K. Mertza,
G. Regondiego – stosownie do potrzeb

 W poszukiwaniach odpowiednich utworów warto też przejrzeć kompozycje takich twórców jak:

D. Aguado, I. Albeniz, H. Albert, H. i E. Angulo, J. Arcas, J. Ardevol, P. Attaignant, J. Azpiazu, J. S. Bach, G. Baron, A. Barrios, L. van Beethoven, Bálint Bakfark, P. Bellinati, L. Berkeley, J. B. Besard, J. N. Bobrowicz. L. Boccherini, D. Bogdanovic, B. Britten, J. Broca, L. Brouwer, B. Budzyński, D. Buxtechude, W. Byrd, A. de Cabezón, C/ Tirao, A. Carlevaro, M. C. Tedesco, F. Chopin, D. Cimarosa, A. Coeck, E. Cordero, O. Costa, N. Coste, A. Cottin, F. Couperin, F. Cutting, C. Debussy, A. Diabelli, M. Dinkova, W. Długoraj, St. Dodgson, C. Domeniconi, J. Dowland, J. Duarte, R. Dyens, M. de Falla, J. Ferrer y Esteve, D. Fortea,

F. da Milano, J. Françaix, G. Frescobaldi, M. de Fuellana, V. Galilei, D. Gaultier, A. Gilardino, A. Ginastera, E. Gismonti, M. Giuliani, R. Gnattali, L. Gottschalk, E. Granados, C. Guastavino, N. Guestrin, A. Haba, G. F. Haendel, J. Haydn, B. Henze, W. Henze, F. Horecki, J. N. Hummel, J. Ibert, A. José, D. Kellner, F. Kleynjans, N. Koskhin, I. A. Kramskoj, A. Lauro, L. Legnani, A. de Lhoyer, M. Llobet, V. Magnien, J. Malats, A. Malcolm, Ch. Manen,  J. Manjon, Mendelssohn- Bartholdy, J. K. Mertz, L. Milan, F. Milanese, F. Molinaro, F. Molino, S. Molitor, F. Mompou, S. Moniuszko, C. Montoya, J. Morel, F. Moreno-Torroba, W. A. Mozart, S. Mroński, A. Mudarra, L. de Narvaez, H. Newsidler, A. Ourkouzounov, J. Padovetz, N. Paganini, J. Parga, M. Pasieczny, J. L. Petit, P. Pettoletti, A. Piazzolla, J. Polak, M. M. Ponce, E. Pujol, M. D. Pujol, Š. Rak, G. Rebours, G. Regondi, I. Rekhin, T. Robinson, J. Rodrigo, L. Roncalli, G. Rossini, R. Pipo, J. Sagreras, R. Sainz de la Maza, G. Santorsola, G. Sanz, I. Savio, D. Scarlatti, F. Schubert, R. Schumann, Scott-Tennant, A. Segovia, M. Sokołowski, F. Sor, K. Sosiński, A. Sychra, S. Szczepanowski, J. Świder, T. Takemitsu, A. Tansman, F. Tarrega, G. Ph. Telemann, E. Thorlaksson, M. Tippett, J. Turina, H. V. Lobos, W. Walton, C. M. von Weber, S. L. Weiss, K. Wyhowski, M. Wysocki, Y. Yocoh, A. York, J. Zenamon, M. A. Zani de Ferranti i inni twórcy

Student:
zna podstawowy repertuar koncertowo - pedagogiczny przewidziany dla gitarzystów studiów licencjackich,
posiada wiedzę ogólno muzyczną niezbędną do świadomego kształtowania warsztatu wykonawczego,
zna historię gitary i rozumie jej znaczenie w kontekście ogólnego rozwoju sztuki muzycznej, a także potrafi tę wiedzę
potrzebami określony mi specyfiką studiów licencjackich,
zna style muzyczne i związane z nimi tradycje wykonawcze,
posiada szeroką orientację w zakresie problematyki związanej z technologiami stosowanymi w muzyce i ma świadomość rozwoju technologicznego w zakresie tej specjalności,
posiada świadomość powiązań i zależności pomiędzy teoretycznym i praktycznymi elementami studiów.

Student:
umie tworzyć i realizować własne koncepcje artystyczne oraz dysponować umiejętnościami potrzebnymi do ich wyrażenia,
zna i potrafi wykonywać zróżnicowany pod względem stylistycznym repertuar – przewidziany w programie gitarowych studiów licencjackich,
posiada podstawowe umiejętności w zakresie interpretacji utworów reprezentujących różne style muzyczne,
posiada niezbędne przygotowanie do współdziałania z innymi muzykami w różnego typu zespołach,
zna efektywne techniki ćwiczenia, umożliwiające ciągły rozwój poprzez samodzielną pracę,
posiada prawidłowe nawyki dotyczące techniki i postawy, umożliwiające operowanie ciałem w sposób najbardziej wydajny i bezpieczny (z punktu widzenia fizjologii),
posiada podstawowe umiejętności czytania nut pozwalające na przekazywanie słuchaczom pełnego sensu muzycznego wykonywanych
świadomie wykorzystuje swoje dyspozycje słuchowe, twórcze i odtwórcze w praktyce instrumentalnej oraz doskonali formy rozwoju swojej pamięci muzycznej.

Student:
rozumie potrzebę kształcenia ustawicznego przez całe swoje życie,
przejawia niezależną samodzielność w podejmowaniu kreatywnych działań na rzecz środowiska. Znajduje wewnętrzną motywację i umiejętności do efektywnego współdziałania widząc w tym szansę dla swojego rozwoju artystycznego,
umie zapanować nad swoją psychiką w toku rozwiązywania różnorodnych problemów w zmieniających się okolicznościach, a zwłaszcza podczas publicznych występów i prezentacji swoich umiejętności artystycznych na estradzie,
posiada zdolność samooceny swoich dokonań połączoną z potrzebą krytycznej refleksji i porównywania swoich dokonań z osiągnięciami innych,
posiada niezbędną wiedzę, umiejętności i orientację w zakresie potrzeb podejmowania różnorodnych działań kulturalnych i potrafi efektywnie współpracować na rzecz swojego środowiska i społeczeństwa.

Dobór materiału nauczania i metod kształcenia powinien sprzyjać uzyskaniu efektów zgodnych z zamierzeniami określonymi w Załączniku
nr 47 (Dz. Urz. Z 13.09.2007 – t.j.: „opanowania problemów wykonawczych i interpretacyjnych instrumentu repertuaru solowego i kameralnego; czynnego uczestnictwa w życiu muzycznym; kreowania własnych rozwiązań interpretacyjnych wykonywanych utworów
w oparciu o wiedzę z zakresu stylu, tradycji wykonawczych i kontekstu historycznego powstania danego dzieła muzycznego.”

Dyspozycje w tym zakresie zawiera (przedstawiony poniżej) ramowy rozkład materiału na poszczególne lata. Dobór szczegółowych pozycji literatury dydaktycznej nie nastręcza dzisiaj najmniejszych problemów, a podstawowe kryteria tego doboru powinny uwzględniać indywidualne potrzeby i dydaktyczne oraz aktualne umiejętności predyspozycje studentów. Pierwszy rok edukacji należy poświęcić wyrównaniu zaległości i ukierunkowanie działań na określone wyżej cele edukacyjne. W toku trzyletniego okresu kształcenia powinno się uzyskać odpowiednie efekty na poziomie wymagań licencjackich.

I tak w I semestrze zaleca się opracowanie czterech krótszych etiud problemowych lub dwóch dłuższych etiud koncertowych. Dobór problemów uzależnić od potrzeb studentów. Ponadto w programie powinny się znaleźć:

v     Dowolna sonata

v     Formy wariacyjna

v     Utwór polifoniczny

v     Dowolny utwór koncertowy

Lekcje indywidualne z wykorzystaniem wszelkich skutecznych sposobów sprzyjających osiąganiu zamierzonych rezultatów dydaktycznych: wykład, seminarium, pokaz, ćwiczenia itp. z wykorzystaniem dostępnych pomocy i środków dydaktycznych - nagrania, filmy, koncerty itd.

Warunkiem uzyskania zaliczenia jest obecność na zajęciach dydaktycznych oraz wykonanie programu przed komisją egzaminacyjną. Kryteria oceny uzgadniają członkowie komisji na wniosek jej przewodniczącego.

Ciąg dalszy pracy nad grą i rozwojem zdolności studentów z poszanowaniem zasady indywidualności i uwzględnianiu różnorodnych potrzeb dydaktycznych. W programie egzaminu powinny się znaleźć:

v     Dwie krótsze etiudy problemowe i jedna koncertowa

v     Utwór w formie suity

v     Koncert gitarowy

v     Utwór polskiego kompozytora

v     Utwór samodzielnie wybrany i opracowany przez studenta

Jak w poprzednim semestrze.

Obecność na zajęciach dydaktycznych oraz wykonanie programu wg wskazanych wyżej wymagań przed komisją. Kryteria ocen ustala komisja na wniosek jej przewodniczącego.

Ciąg dalszy pracy nad grą i rozwojem zdolności studentów z poszanowaniem zasady indywidualności i uwzględnianiu różnorodnych potrzeb dydaktycznych. W programie egzaminu powinny się znaleźć:

v     Dwie etiudy koncertowe

v     Sonata (wskazane, aby to była kompozycja M. M. Ponce – w miarę potrzeb i możliwości)

v     Wariacje koncertowe

v     Utwór polifoniczny (zalecane kompozycje I. Rekhina „24 Preludia i fugi” – w miarę potrzeb i możliwości)

v     Utwór koncertowy M. Giulianiego np. Rossiniana (wybór) lub inny (Rondoletto) itp. Nad tym utworem można pracować przez dwa semestry i wykonać go w semestrze letnim

Jak w poprzednim semestrze

Obecność na zajęciach dydaktycznych oraz wykonanie programu wg wskazanych wyżej wymagań przed komisją. Kryteria ocen ustala komisja na wniosek jej przewodniczącego

Ciąg dalszy pracy nad grą i rozwojem zdolności studentów z poszanowaniem zasady indywidualności i uwzględnianiu różnorodnych potrzeb dydaktycznych. W programie egzaminu powinny się znaleźć:

v     Dwie etiudy koncertowe

v     Dowolny koncert gitarowy

v     Suita z epoki baroku (np. S. L. Weiss – przynajmniej trzy części)

v     Utwór polskiego kompozytora

v     Utwór samodzielnie wybrany i opracowany przez studenta

Jak w poprzednich semestrach

Obecność na zajęciach dydaktycznych oraz wykonanie programu wg wskazanych wyżej wymagań przed komisją. Kryteria ocen ustala komisja na wniosek jej przewodniczącego.

Ciąg dalszy pracy nad grą i rozwojem zdolności studentów z poszanowaniem zasady indywidualności i uwzględnianiu różnorodnych potrzeb dydaktycznych. W programie egzaminu powinny się znaleźć:

v     Dwie etiudy koncertowe

v     Dowolna forma cykliczna (np. suita)

v     Duża forma polifoniczna – np. fuga

v     Koncert

v     Utwór polskiego kompozytora

Jak w poprzednich semestrach

Obecność na zajęciach dydaktycznych oraz wykonanie programu wg wskazanych wyżej wymagań przed komisją. Kryteria ocen ustala komisja na wniosek jej przewodniczącego.

Przygotowanie programu recitalu dyplomowego. RECITAL DYPLOMOWY - ca 45 minut programu, w tym: etiuda koncertowa, program solowy i kameralny oraz utwór kompozytora polskiego. W całym repertuarze powinna się znaleźć przynajmniej jedna forma cykliczna. Uwagi:

1. Z etiudy można zrezygnować – jeśli w programie recitalu znajdują się utwory o wybitnie technicznym (popisowym) charakterze;
2. Dyplomant może wykorzystać w programie recitalu dwie pozycje repertuaru opracowane w poprzednich semestrach

„Program” może wypełnić tylko jedna dłuższa kompozycja lub więcej krótszych utworów. Jeśli w programie są już utwory polskich twórców, to można zrezygnować z tego postulatu

Jak w poprzednich semestrach

Wykonanie recitalu dyplomowego przed komisją oraz egzamin ustny z wiadomości związanych z programem prezentowanego recitalu.