Europejski System Akumulacji i Transferu Punktów
» Strona główna

Kształcenie słuchu

symboljezyk
2/3710polski
założenia, cele oraz charakterystyka przedmiotu

- rozwijanie zdolności muzycznych i wrażliwości słuchowej w zakresie słuchu wysokościowego [ostrość słyszenia] słuchu harmonicznego i wrażliwości na barwę

- uwrażliwianie na problematykę wielogłosu w fakturze fortepianowej i orkiestrowej

- wykształcenie umiejętności analizy i notacji zjawisk dźwiękowych w fakturze  1-4 głosowej

- wprowadzenie do  problematyki atonalności; przygotowanie słuchu do percepcji i recepcji zjawisk atonalnych w muzyce

- podtrzymywanie sprawności pamięci muzycznej

- uwrażliwianie słuchu na problematykę metro-rytmiki

- wykształcenie korelacji słuchowo-wzrokowej

- kształcenie i rozwijanie wyobraźni muzycznej niezbędnej  do improwizacji

- przygotowanie  do czytania nut  a vista w wersji wokalnej i instrumentalnej

sposób realizacji
zajęcia stacjonarne
wymagania wstępne i dodatkowe

- umiejętność notacji dyktand polifonicznych w fakturze 2-głosowej

- umiejętność rozpoznania  i opisu zjawisk harmonicznych w  fakturze 3 i 4 głosowej

- umiejętność czytania nut głosem w zakresie tonalności

zalecane fakultatywne komponenty przedmiotu

- realizacja ćwiczeń harmonicznych

- praktyka improwizacji

- realizacja basso continuo

- kompozycja

bibliografia podstawowa

Anczykowska- Wysocka W.:Kształcenie wokalistów w czytaniu nut głosem. Prace Specjalne  62 Gdańsk 2004

Bertalotti A.:  Zweistimmige Chorsolfeggien. Leipzig . Peters 1981

Danyszowa H. , Iszkowska Z., Jargoń J., Moszumańska K.: Zbiór ćwiczeń do kształcenia słuchu. PWM Kraków 1978.

Dobrowolska-Marucha D.: Dyktanda muzyczne. PWM Kraków 1988.

Dobrowolska-Marucha D.: Ćwiczenia do kształcenia słuchu. PWM Krakow 1992.

Dzielska J.: Materiały pomocnicze do kształcenia słuchu. PWM Kraków 1976.

zielska J.: Kształcenie słuchu muzycznego. PWN Warszawa 1988.

Kodaly Z.: 77 Zweistimmige Singubungen. Budapeszt, Musica 1989.

Kowalska-Pińczak A.: Kształcenie słyszenia linearnego – od tonalności do atonalności. A M Gdańsk 2000

Mozart W.A.: 30 kanonów. Editio Musica. Budapeszt 1981.

Targońska I.: Kształcenie pamięci muzycznej. CEA Warszawa 1998

Targońska I.: Podstawy korekty błędów. Akademia Muzyczna Warszawa 1998

Wacholc M.: Czytanie nut głosem I – III PWM Kraków 1992–1994 , wyd. II 1998

bibliografia uzupełniająca

Materiały nutowe do czytania a vista:

F. Schubert: Pieśni, J.S . Bach: Kantaty kościelne, Kunst der Fuge, J. Brahms: Pieśni wybrane R. Schumann: Pieśni, K. Szymanowski: Stabat Mater, I. Strawiński: Symfonia psalmów, D. Szostakowicz: Preludia i fugi, R. Wagner: Wesendonk Lieder, Tristan i Izolda, M. Musorgski: Kącik dziecięcy

efekty kształcenia - wiedza

posiada wiedzę na temat parametrów słuchu muzycznego
zna procesy wspomagania rozwoju słuchu muzycznego
poznaje literaturę metodyczną, pomocną w samokształceniu
poznaje dzieła literatury muzycznej w fakturze orkiestrowej w warstwie harmoniki

efekty kształcenia - umiejętności

student potrafi zapamiętać i transferować materiał muzyczny na własny instrument
potrafi transponować zapamiętany fragment muzyczny do innych tonacji
potrafi zanotować ze słuchu słyszany fragment utworu z literatury muzycznej, zarówno w warstwie melodycznej, jak i harmonicznej
potrafi uzupełnić brakujące dźwięki partytury
potrafi skorygować błędy w partyturze na podstawie odsłuchu utworu
potrafi prawidłowo odczytać zapis muzyki (głosem, na instrumencie)
potrafi uruchomić wyobraźnię twórczą; skomponować na własny instrument utwór muzyczny

efekty kształcenia - kompetencje społeczne

wykazuje umiejętność samodzielnej pracy nad polepszeniem własnego słuchu
wyraża chęć współpracy z grupą studentów
włącza się w zespołowe czytanie nut głosem
odczuwa potrzebę gry zespołowej
odczuwa potrzebę wykonywania muzyki współczesnej i utworów trudniejszych słuchowo

Semestry

Instrumentalistyka
Gra na fortepianie (licencjackie, stacjonarne, obowiązuje od: 12/zimowy)

semestrwymiar godzinwycena ectsformazaliczeniepedagogsymbol
130.002.0ćwiczeniazaliczenieprof. zw. dr Alina Kowalska-Pińczak, dr hab. Alicja Kozłowska-Lewna, as. mgr Agata Krawczyk, 2/3710/11924
treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia

- problematyka ćwiczeń utrwalających słyszenie tonalne w fakturze 1 i 2–głosowej

[ćwiczenia poczucia tonalnego  i pamięci muzycznej, poznanie metody cyfrowej]

- ćwiczenia zmienności tonacyjnej  i transpozycji w fakturze jedno- i dwugłosu, dyktanda pamięciowe

Odtwarzane na instrumencie, reprodukcja ze słuchu 2-głosowych konstrukcji muzycznych, notacja  głosu melodycznego, a następnie  basowego z nagrań CD, improwizacja głosu drugiego do podanego tematu, czytanie a vista utworów w fakturze 1-głosu a cappella i z akompaniamentem literatury barokowej i klasycznej z akompaniamentem realizowanym przez studenta, czytanie a vista w fakturze 2-głosowej utworów wokalnych – kanonów, realizacja testów korekty błędów  w fakturze 1 i 2-głosowej.

- problematyka ćwiczeń metro-rytmicznych [odtwarzanie zapisu trudniejszych struktur metryczno-rytmicznych z przykładów muzycznych  w fakturze 1 i 2-głosu, notacja  1-głosowych testów rytmicznych w zmiennych metrach, notacja  - uzupełnianie  brakujących grup rytmicznych w fakturze 2-głosowej, notacja całościowa  dyktand polirytmicznych, korekta błędów rytmicznych w fakturze 1 i 2-głosowej]

- problematyka ćwiczeń kształcących słyszenie harmoniczne [realizacja melodyczna – wokalna trójdźwięków, kształcenie świadomości znaczenia składników akordowych – lokalizacja prymy akordu, interpretacja postaci trójdźwięków, cyfrowe i literowe  interpretowanie zapisu akordów, ćwiczenia słuchowej reprodukcji wzorów połączeń akordów na fortepianie w  fakturze trzy- i czterogłosowej.

metody dydaktyczne

1. ćwiczenia ogólno–słuchowe, kształcące percepcje zjawisk muzycznych [ćwiczenia w zapamiętywaniu trudniejszych zwrotów i sekwencji melodycznych, reprodukowanie ze słuchu przy instrumencie zapamiętanych struktur w fakturze 1 i 2-głosu]

2. notacja zjawisk muzycznych z fortepianu i nagrań  CD

3. Realizacja testów  z zagadnień metody cyfrowej; realizacja testów harmonicznych w strukturach melicznych

4. notacja dyktand melodyczno- rytmicznych jedno i dwugłosowych  w wersji fortepianowej i z nagrań CD

5. czytanie głosem a vista  utworów tonalnych  

6. uaktywnianie  improwizacji – komponowanie motywów i fraz melodycznych

warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania

-  frekwencja na zajęciach minimalna  - 60%

- zaliczenie wszystkich ćwiczeń  jednostkowych w semestrze [ możliwość poprawy danego ćwiczenia trzykrotna]

- uzyskanie pozytywnych ocen kolokwialnych [testy i dyktanda – możliwość dwukrotnej próby]

- uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium ustnego  w zakresie czytania a vista [1 i 2 głos]

semestrwymiar godzinwycena ectsformazaliczeniepedagogsymbol
230.002.0ćwiczeniazaliczenieprof. zw. dr Alina Kowalska-Pińczak, dr hab. Alicja Kozłowska-Lewna, as. mgr Agata Krawczyk, 2/3710/11973
treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia

- problematyka ćwiczeń poszerzonej tonalności w fakturze 1-głosowej

[poznanie metody  „dźwięków prowadzących" - wstępu do zagadnień chromatyki, 

Rozwijanie  zapamiętywania struktur w poszerzonej tonalności, realizacja wokalna i instrumentalna modulacji melodycznej, improwizacja melodyczna na fortepianie motywów i fraz w poszerzonej tonalności, notacja dyktand  muzycznych z nagrań CD o charakterze modulującym w fakturze 2-głosowej – głosy skrajne partytury, czytanie a vista utworów solowych z akompaniamentem [realizacja akompaniamentu przez studenta] z literatury romantycznej i neoromantycznej

- problematyka ćwiczeń metro-rytmicznych [zapis testowy izolowanych grup rytmicznych, utrzymanych w szybkich tempach, notacja dyktand rytmicznych 1 i 2 głosowych z wykorzystaniem polimetrii, notacja  zjawisk metro-rytmicznych  w przykładach z muzyki XX wieku, interpretacja dźwiękowa –  kompozycja muzyki do podanego schematu – ostinata rytmicznego w fakturze  1-głosowej

- problematyka ćwiczeń kształcących słyszenie harmoniczne [realizacja wokalna  wielodźwięków – D7, akordów z dodaną sekstą i innych czterodźwięków septymowych, akordu chopinowskiego, realizacja wokalna wielodźwięków – śpiew zespołowy, reprodukcja przy instrumencie zapamiętanych połączeń akordowych, notacja ciągów akordowych, złożonych z wielodźwięków – określanie rodzajów i przewrotów wielodźwięków.

metody dydaktyczne

- ćwiczenia percepcji i zapamiętywania  nowych struktur melodyczno-rytmicznych i harmonicznych

- realizacja testów i kolokwiów - dyktand

- praca domowa – transpozycja dyktand w wersji instrumentalnej , wokalnej i instrumentalno-wokalnej

- czytanie a vista   [gra na instrumencie, śpiew]

- harmonizowanie głosu sopranowego  - wersja przygotowana w domu i improwizowana

warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania

- minimalna frekwencja = 60 % obecności

- zrealizowanie  w wersji zaliczenia wszystkich ćwiczeń wykonywanych w semestrze [liczba poprawek = 3]

- uzyskanie poprawnej oceny z egzaminu pisemnego

Tematy egzaminacyjne: 1. dyktando  polirytmiczne, 2. dyktando 2-głosowe  z literatury muzycznej  okresu Baroku [Bach, Haendel, Vivaldi  i inni], 3. test harmoniczny – notacja literowa recitativu z wybranych Kantat J.S. Bacha]

- uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu ustnego – [z czytania a vista] w zakresie  faktury 1-głosowej a cappella  w poszerzonej o chromatykę tonalności., czytania a vista z kanonów  A. Bertalottiego ze zbioru Chorsolfeggien

semestrwymiar godzinwycena ectsformazaliczeniepedagogsymbol
330.002.0ćwiczeniazaliczenieprof. zw. dr Alina Kowalska-Pińczak, dr hab. Alicja Kozłowska-Lewna, as. mgr Agata Krawczyk, 2/3710/11975
treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia

- ćwiczenia atonalności w fakturze 1-głosowej

[wprowadzenie do meliki atonalnej poprzez kolejne ćwiczenia  autorskiej metody dźwięków prowadzących, ćwiczenia kształcące pamięć meliki atonalnej, ćwiczenia biegłości nazewnictwa wysokości dźwięków melodii atonalnych, notacja wybiórcza dyktanda atonalnego w wersji  monorytmicznych  ciągów atonalnych, notacja całościowa monorytmicznych ciągów atonalnych, notacja dyktand atonalnych melodyczno-rytmicznych, czytanie a vista monorytmicznych ciągów melodii atonalnych, korekta błędów w fakturze trzygłosu atonalnego]

- ćwiczenia metrorytmiczne  [realizacja zadań polirytmicznych i polimerycznych na instrumencie wraz z tataizacją, wykonanie zespołowe określonych zadań metrorytmicznych w fakturze 3-głosowej, notacja  dwugłosu rytmicznego]

- problematyka ćwiczeń kształcących słyszenie harmoniczne  [poznawanie nowych struktur dysonansowych, akordów alterowanych  - interpretacja wokalna wielodźwięków, ćwiczenia  notacji wielodźwięków w wersji arpeggia, analiza treści harmonicznej  wybranej literatury romantycznej i neoromantycznej - Brahms, Czajkowski, Debussy i inni,  literowy zapis treści harmonicznej  z nagrań CD, wybór z muzyki  klasycznej.

metody dydaktyczne

metody dydaktyczne

- realizacja ćwiczeń na zajęciach i w domu

- testy i kolokwia

- notacja dźwiękowa  zadań harmonicznych w zakresie czterodźwięków  w układzie skupionym pod kontrolą pedagoga- przy tablicy

- analiza harmoniczna utworów z literatury romantycznej pod kontrolą pedagoga i praca samodzielna

- realizacja symboliki basu cyfrowanego – praca domowa i a vista

- czytanie a vista zespołowe w fakturze 3  i 4-głosowej

warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania

- frekwencja na zajęciach -  minimalna 60%

- zaliczenie wewnętrznych ćwiczeń [liczba poprawek = 3]

- zaliczenie testów i kolokwiów [możliwość poprawy  dwukrotna]

- zaliczenie kolokwium ustnego z czytania a vista : 1. w zakresie  1-głosu atonalnego – rytmizowanego

  2 . w fakturze 2 – głosu z zastosowaniem chromatyzacji  [wersja w duecie z pedagogiem] 

Ocenie podlega: biegłość, precyzja intonacyjna, szybkość  dostrajania do pedagoga.

semestrwymiar godzinwycena ectsformazaliczeniepedagogsymbol
430.002.0ćwiczeniazaliczenieprof. zw. dr Alina Kowalska-Pińczak, dr hab. Alicja Kozłowska-Lewna, as. mgr Agata Krawczyk, 2/3710/11976
treści programowe wraz z opisem efektów kształcenia

- ćwiczenia atonalności w fakturze 2-głosowej [odtwarzanie zapamiętanych, atonalnych  zwrotów  melodyczno-rytmicznych  w fakturze  dwugłosowej, dokomponowanie do podanego tematu atonalnego głosu drugiego, harmonizacja melodii atonalnych  z zastosowaniem współczesnych, kolorystycznych środków brzmieniowych przy zachowaniu prawidłowości zasad łączenia akordów – praca w domu, notacja głosu dolnego z faktury 2-głosowej, notacja  wybiórcza – fragmentów z dwugłosu atonalnego, notacja całościowa dyktanda 2-głosowego, atonalnego, korekta błędów w fakturze dwugłosu atonalnego  Korekta ilościowa – zaznaczenie miejsca zmian i korekta jakościowa – opis dźwiękowy , czytanie a vista w wersji wokalnej  przykładów  faktury 2-głosu atonalnego,

- notacja dyktanda tonalnego, polifonizującego w fakturze trzygłosowej w wersji fortepianowej i instrumentalnej [wybór trzech głosów  z  przestrzeni orkiestrowej obsady]

- ćwiczenia metrorytmiczne [realizacja w praktyce trudniejszych fragmentów, wybranych z literatury muzycznej XX  i XXI wieku  - wybór ciekawszych przykładów  dokonany przez studenta, notacja  2- i 3-głosowych dyktand rytmicznych  z jednym głosem w formie stałego ostinato

- ćwiczenia kształcące słyszenie harmoniczne [realizacja wokalna wielodźwięków w zespołowym – 4-głosowym śpiewie, realizowanie zespołowe „na żywo" konstrukcji harmonicznej, wielodźwięków dysonansowych, narzuconych  przez pedagoga, komponowanie własnych struktur harmonicznych, swobodna improwizacja  melodyczno-harmoniczna form atonalnych, korekta błędów w fakturze czterogłosu schromatyzowanego].

metody dydaktyczne

- ćwiczenia pod opieką pedagoga

- praca w domu

- testy i kolokwia

- zadania improwizacyjne i twórcze

warunek zaliczenia kursu wraz z metodami i kryteriami oceniania

- warunkiem dopuszczenia do egzaminu końcowego kursu KS jest 60% obecność na zajęciach, uzyskanie zaliczeń z ćwiczeń wykonywanych w semestrze IV, pozytywny wynik  egzaminu pisemnego i ustnego. Tematy egzaminu pisemnego:

- 2-głosowe dyktando atonalne w wersji fortepianowej lub instrumentalnej

- test z korekty błędów  w fakturze 3- lub 4-głosowej  [J. Dzielska : Materiały pomocnicze do kształcenia słuchu]

- Literowy zapis treści harmonicznej  wybranego fragmentu z literatury symfonicznej, solowej – instrumentalnej, bądź wokalno-instrumentalnej  muzyki romantycznej lub neoromantycznej

Tematyka egzaminu ustnego:  Poprawa nie zaliczonych pozycji egzaminu pisemnego, czytanie a vista  2-głosu atonalnego w parze z pedagogiem, czytanie utworów  wielogłosowych w  wersji wokalnej, bądź w realizacji łączonej z grą na instrumencie. UWAGA: Brak pozytywnej punktacji   w trzech  tematach  egzaminu pisemnego kwalifikuje się jako ocenę niedostateczną i do powtórnego przystąpienia w sesji poprawkowej.

wykonanie: www.ansta.pl