Praktyka terapii behawioralnej w arteterapii

1. Charakterystyka przedmiotu:

Przedmiot Praktyka terapii behawioralnej w arteterapii stanowi praktyczne rozszerzenie wiedzy zdobytej na zajęciach z przedmiotu Terapia behawioralna w arteterapii.

2. Założenia i cele:

• praktyczne zastosowanie wiedzy na temat stososowania wzmocnień,
• praktyczne zastosowanie wiedzy na temat redukcji zachowań trudnych,
• nabycie umiejętności prowadzenia zajęć muzycznych z wykorzystaniem elementów terapii behawioralnej,
• nabycie umiejętności analizy zachowania ucznia.

Warunkiem uczestnictwa w zajęciach jest ukończenie lub równoległe uczestnictwo w zajęciach z przedmiotu Terapia behawioralna w arteterapii.

Podstawy pracy z osobami niepełnosprawnymi.

Zastosowanie zajęć muzycznych w rewalidacji i terapii osób niepełnosprawnych.

• Ayllon T., Jak stosować gospodarkę żetonową i system punktowy, Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym, Gdańsk 2000.
• Azrin N. H., Besalel V. A., Jak stosować praktykę pozytywną, autokorekcję i hiperkorekcję, Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym, Gdańsk 2000
• Kossewska J. (red.) Kompleksowe wspomaganie rozwoju uczniów z autyzmem i zaburzeniami pokrewnymi, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2009. 
• Sacher W. A., Muzyka w terapii dziecka autystycznego. Studium przypadku, [w:] Z. Konaszkiewicz, Muzyka w życiu osób niepełnosprawnych, Akademia Muzyczna im. F.Chopina, Warszawa 2004.
• Schopler E., Reichler R.J., Lansing M., Techniki nauczania dla rodziców i profesjonalistów, Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym, Gdańsk 1995.
• Streifel S., Jak uczyć przez modelowanie i imitację,. Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym, Gdańsk 2000.
• Suchowierska M., Bąbel P., Analiza zachowania od A do Z., GWP, Gdańsk 2010.

• Pisula E. Małe dziecko z autyzmem, GWP, Sopot 2005.
• Notbohm E., 10 rzeczy o których chciałoby ci powiedzieć dziecko z autyzmem. Świat Książki, Warszawa 2009.
• McClannahan L.E., Krantz P.J., Plany aktywności dla dzieci z autyzmem. Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym, Gdańsk 2002
• Frith U., Autyzm wyjaśnienie tajemnicy, GWP, Gdańsk 2008
• Howlin P., Baron-Cohen S., Hadwig J., Jak uczyć dzieci z autyzmem czytania umysłu. Praktyczny poradnik dla nauczycieli i rodziców, Wydawnictwo JAK, Kraków 2010.
• Bobkowicz-Lewartowska L., Autyzm dziecięcy. Zagadnienia diagnozy i terapii, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2000.
• Powers M.D., Children with autism. A parents’ guide, Woodbine House, Bethesda (USA) 2000.
• Randall P., Parker J., Autyzm. Jak pomóc rodzinie, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2001.
• di Franco G., Music and autism: Vocal improvisation as containment of stereotypies, [w:] T. Wigram, J. De Backer (red.), Clinical applications of music therapy in developmental disability, paediatrics and neurology, London 1999.

posiada poszerzoną wiedzę na temat kontekstu historycznego muzyki i jej związków z innymi dziedzinami współczesnego życia, zwłaszcza w jej aspektach animacji kultury, wychowania przez sztukę oraz oddziaływania terapeutycznego muzyki
student zna założenia terapii behawioralnej i stosowanej analizy zachowania
student wie, w jaki sposób należy stosować terapię behawioralną podczas zajęć muzycznych
wie, jakie elementy terapii behawioralnej mogą być zastosowane podczas zajęć muzycznych
wyjaśnia terapeutyczne znaczenie muzyki
potrafi wyciągnąć wnioski dotyczące prowadzenia zajęć muzycznych z zastosowaniem terapii behawioralnej na podstawie obserwacji
student zna podstawę programową dla przedmiotu muzyka dla szkolnictwa specjalnego

student potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych
potrafi napisać scenariusz lekcji z wykorzystaniem elementów terapii behawioralnej
umie wymienić zasady wzmacniania stosowane wobec konkretnego ucznia
potrafi prawidłowo wzmacniać pożądane zachowanie
potrafi prawidłowo reagować w sytuacji pojawienia się zachowania trudnego
po przeprowadzonych zajęciach weryfikuje uprzednio zaplanowany scenariusz zajęć
analizuje znaczenie konkretnych zachowań u poszczególnych uczniów
porównuje sposoby pracy kolegów i koleżanek

jest przekonany o konieczności i doniosłości zachowania się w sposób profesjonalny i przestrzega zasad etyki zawodowej; dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą; poszukuje optymalnych rozwiązań i możliwości korygowania nieprawidłowych działań pedagogicznych
zdaje sobie sprawę ze specyfiki placówki, w której odbywają się praktyki
ma świadomość konieczności poszanowania praw ucznia
przestrzega zasady zapewnienia poufności w zakresie danych uczniów, o których informacje pozyskał w trakcie odbywania praktyk
student zachowuje ostrożność podczas wyrażania opinii na temat pracy osoby, której zajęcia obserwuje
jest wrażliwy na dobro uczniów, z którymi prowadzi zajęcia
wykazuje kreatywność w dostowaniu programu zajęć muzyczych do potrzeb i możliwości uczniów z autyzmem

1. Treści programowe:

1. Motywowanie – klasyfikacja wzmocnień, zasady wyboru wzmocnień, zasady wzmacniania, rozkłady wzmocnień, gospodarka żetonowa, kontrakty behawioralne.
2. Sposoby redukowania zachowań niepożądanych – procedury zróżnicowanego wzmacniania, wygaszanie, hiperkorekcja.
3. Sposoby rozwijania zachowań deficytowych – kształtowanie, modelowanie, metoda odrębnych prób, podpowiedzi manualne, generalizacja.
4. Praktyczne zastosowanie zdobytej wiedzy na przykładzie zajęć muzycznych z dzieckiem autystycznym.

2. Efekty kształcenia:

• umiejętność praktycznego zastosowania sposobów motywowania uczniów,
• umiejętność reagowania w sytuacji pojawienia się zachowania trudnego,
• praktyczne nabycie umiejętności wzmacniania zachowań deficytowych,
• nabycie praktycznych umiejętności w prowadzeniu zajęć muzycznych z zastosowaniem elementów terapii behawioralnej.

- obserwacja,

- ćwiczenie konkretnych umiejętności,

- dyskusja

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obserwacja i przeprowadzenie zajęć muzycznych w ośrodku kształcenia specjalnego, sporządzenie kart obserwacji zajęć oraz scenariuszy przeprowadzonych zajęć.