Podstawy pracy z osobami niepełnosprawnymi

1. Charakterystyka przedmiotu:

Przedmiot stanowi teoretyczny i praktyczny wstęp do przedmiotu Zastosowanie zajęć muzycznych w terapii i rewalidacji osób niepełnosprawnych.  

2. Założenia i cele przedmiotu:

• zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami teoretycznymi pedagogiki specjalnej,
• przedstawienie przyczyn powstawania niepełnosprawności intelektualnej,
• zapoznanie z zasadami i metodami pracy z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie,
• opis metod stosowanych we wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka zagrożonego niepełnosprawnością,
• prezentacja zasad rewalidacji dzieci i dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie,
• wprowadzenie studentów w tematykę społecznego funkcjonowania osób niepełnosprawnych,
• zaznajomienie słuchaczy ze sposobami komunikowania się z osobami niepełnosprawnymi, a w szczególności z osobami głębiej upośledzonymi,
• wprowadzanie studentów w tematykę związaną z pracą z osobami z niepełnosprawnością fizyczną.

Brak wymagań wstępnych

Zastosowanie zajęć muzycznych w terapii i rewalidacji osób niepełnosprawnych.

Terapia behawioralna w arteterapii.

Praktyka terapii behawioralnej w arteterapii.

• Bogdanowicz M., Psychologia dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP, Warszawa 1985.
• Dykcik W. (red.), Pedagogika specjalna, Wydawnictwo UAM, Poznań 2001.
• Klaczak M., Majewicz P. (red.), Diagnoza i rewalidacja indywidualna dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Wydawnictwo  Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2006.
• Klaro-Celej L., Mossakowska L., Komentarz do Programu wychowania i nauczania dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1999.
• Pilecki J. (red.), Usprawnienie, wychowanie i nauczanie osób z głębszym upośledzeniem umysłowym, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2002.
• Pomykało W. (red.), Encyklopedia pedagogiczna, Fundacja Innowacja, Warszawa 1997.
• Sękowska H. (red.), Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Warszawa 1998.

• Kossewska J. (red.), Kompleksowe wspomaganie rozwoju uczniów z autyzmem i zaburzeniami pokrewnymi, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2009
• Serafin T. (red.), Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole. Poradnik dla organizatorów działań, dla terapeutów oraz rodziców, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Warszawa 2005.
• Szafraniec G., Stymulacja rozwoju dziecka o obniżonej sprawności psychomotorycznej, [w:] M. Kapnik (red.), Spotkania ze sztuką. Koncepcja terapii artystycznej dla dzieci z zaburzeniami rozwoju i zachowania, Katowice 2005
• Tomasik E. (red.), Wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej, Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Warszawa, 1997.

student ma uporządkowaną wiedzą o celach, organizacji i funkcjonowaniu instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, pogłębioną w wybranych zakresach, zwłaszcza w systemie szkolnictwa artystycznego
student posiada poszerzoną wiedzę na temat kontekstu historycznego muzyki i jej związków z innymi dziedzinami współczesnego życia, zwłaszcza w jej aspektach animacji kultury, wychowania przez sztukę oraz oddziaływania terapeutycznego muzyki
student wie, jakie są zasady kwalifikowania ucznia do nauczania specjalnego
potrafi zdefiniować i klasyfikować niepełno sprawność intelektualną
potrafi wytłumaczyć na czym polega terapia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną
student charakteryzuje sposób funkcjonowania kształcenia specjalnego w polsce
student zna podstawę programową dla przedmiotu muzyka dla szkolnictwa specjalnego
potrafi wymienić terapeutyczne aspekty stosowania muzyki w pracy z osobami niepełnosprawnymi
rozumie konieczność zindywizualizowanego planowania zajęć, w tym zajęć muzycznych, w pracy z osobami upośledzonymi.

student potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych
student potrafi skonsturuować indywidualny program nauczania dla ucznia niepełnosprawnego intelektualnie
potrafi wykorzystać elementy diagnostyczne w procesie planowanie edukacji ucznia upośledzonego
potrafi wykryć wczesne symptomy niepełnosrpawności intelektualnej oraz innych zaburzeń rozwoju
student porównuje sposoby pracy z osobami z różnym stopniem niepełnosprawności intelektualnej
student poddaje krytyce historyczne i współczesne podejścia do osób upośledzonych
potrafi przewidzieć trudności i znaleźć ich rozwiązania w procesie planowania zajęć muzycznych z osobami niepełnospranymi intelektualnie

student przestrzega zasad etycznych w pracy z osobami niepełnosprawnymi
akceptuje konieczność indywidualnego traktowania uczniów upośledzonych
jest wrażluwy na potrzeby osób niepełnosprawnych
potrafi samodzielnie pracować nad planowaniem procesu nauczania uczniów niepełnosrpawnych intelektualnie
dysutuje na temat różnych podejść do problematyki niepełnosprawności
zachowuje ostrożność w wyrażaniu opinii na temat osób upośledzonych

Treści programowe:

1. Podstawowe zagadnienia teoretyczne pedagogiki specjalnej.
2. Czynniki etiologiczne niepełnosprawności intelektualnej.
3. Diagnoza dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
4. Zasady i metody pracy z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie.
5. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka zagrożonego niepełnosprawnością.
6. Rewalidacja dzieci niepełnosprawnych intelektualnie.
7. Niepełnosprawność intelektualna a inne zaburzenia rozwoju.

Efekty kształcenia: 

• znajomość teoretycznych założeń pedagogiki specjalnej,
• wiedza na temat przyczyn powstawania niepełnosprawności intelektualnej,
• wiedza oraz umiejętność praktycznego zastosowania metod i sposobów pracy z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie,
• nabycie umiejętności komunikowania się z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie.

1. wykład problemowy
2. wykład konwersatoryjny
3. analiza przypadku
4. dyskusja

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach oraz kolokwium pisemne.