Wprowadzenie do teologii

Teologia (od gr. Théos – Bóg; logos – słowo, mowa, nauka) w sensie dosłownym i najbardziej ogólnym jest „nauką o Bogu” lub „mową o Bogu”. Jako wiedza oraz pewien system doktrynalny ma również wymiar mądrościowy, odnosząc się do relacji między Bogiem, człowiekiem a światem oraz badając znaczenie wiary dla ludzkiej egzystencji i kultury. Zgodnie z klasyczną definicją św. Anzelma z Canterbury jej treścią jest „wiara szukająca zrozumienia” (fides quaerens intellectum). Stanowi ona zatem podjęcie przez człowieka wysiłku intelektualnego zmierzającego do poznania sensu Słowa Bożego za pomocą metod naukowych i refleksyjnego rozwijania osiągniętych w ten sposób rezultatów. Teologia znajduje swój punkt wyjścia w Piśmie Świętym, które interpretuje w duchu Kościoła, poszukując rozwiązania ludzkich problemów w świetle Objawienia Bożego we współczesnym kontekście społeczno-kulturowym. Odnosi się także do szeroko rozumianej dziedziny kultury i twórczości artystycznej. Teologia pełni bowiem ważną rolę w dialogu wiary i kultury, pozwalając zrozumieć wzajemne relacje pomiędzy duchowością chrześcijańską a sztuką (zwłaszcza sztuką sakralną). Może ona pomóc w przezwyciężeniu ideowo-duchowego kryzysu współczesnej kultury, ukazując podstawy godności osoby ludzkiej, a także podejmując w świetle Słowa Bożego analizę wartości poznawczych, etycznych, estetycznych oraz religijnych. W tej perspektywie niezbędne staje się wprowadzenie studentów Akademii Muzycznej (specjalność: Muzyka Kościelna) w podstawowe zagadnienia teologiczne, aby mogli lepiej zrozumieć chrześcijańskie inspiracje obecne w sztuce muzycznej na przestrzeni wieków oraz współcześnie. Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z fenomenem religii, a także ukazanie źródeł wiary chrześcijańskiej i jej podstawowych prawd, zasad etycznych, zarysu historii Kościoła oraz znaczenia Soboru Watykańskiego II i współczesnych prądów teologicznych. Wykład powinien zaowocować nabyciem przez studentów umiejętności i kompetencji w zakresie podstawowych zagadnień teologicznych, pozwalając im aplikować poznane treści w artystyczno-liturgicznej praktyce muzyka kościelnego.

Przedmiot ma charakter podstawowy i wprowadzający w zagadnienie. Dlatego nie ma potrzeby określania wymogów wstępnych.

teologia muzyki, formacja chrześcijańska

- Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego, Kielce 2005. - Kijas J., Wprowadzenie do myślenia teologicznego, Kraków 2005. - Morales J., Wprowadzenie do teologii, Kraków 2006. - Napiórkowski S., Jak uprawiać teologię?, Wrocław 1996. - Szymik J., O teologii dzisiaj, Pelplin 2006.

- Banaszak M., Historia Kościoła Katolickiego, t. 1-4, Warszawa 1986-1992. - Fröhlich R., Historia Kościoła w datach, Kielce 2006. - O’Donnell J., Wprowadzenie do teologii dogmatycznej, Kraków 1997. - Pawłowicz Z., Objawienie. Religie. Dialog. Wolność, Pelplin 2006. - Salij J., Dekalog, Poznań 1989. - Salij J., Dylematy naszych czasów, Poznań 1994. - Szostek A., Pogadanki z etyki, Częstochowa 1998. - Szymik J., Teologia – rozmowa o Bogu i człowieku, Lublin 2008.

Student posiada orientację w zakresie problematyki związanej z podstawowymi elementami nauk teologicznych jako źródłem inspiracji w muzyce instrumentalnej i wokalnej różnych epok.
Student rozpoznaje obecność pojęć teologicznych w wybranych dziełach muzyki sakralnej.
Student wyjaśnia teologiczne podstawy retoryki muzycznej epoki baroku.
Student charakteryzuje teologiczne inspiracje chorału gregoriańskiego.

Student rozpoznaje teologiczne założenia muzyki sakralnej.
Student analizuje dzieła muzyczne w aspekcie ich związków z teologią.
Student porównuje dzieła muzyczne różnych epok w zakresie obecnych w nich inspiracji teologicznych.
Student rozpoznaje motywy teologicznych podstaw muzyki kościelnej.
Student weryfikuje style i formy muzyczne różnych epok w odniesieniu do podstawowych prawd teologicznych.
Student rozpoznaje historyczno-kulturowe uwarunkowania muzyki kościelnej.

Student zachowuje otwartość na teologiczne aspekty twórczości muzycznej.
Student jest wrażliwy na duchowy wymiar kulturowego dziedzictwa Europy.
Student wykazuje kreatywność w zakresie rozpoznawania teologicznego znaczenia muzyki różnych epok.

1) Określenie teologii jako nauki - Zakres - Metoda - Dyscypliny teologiczne 2) Fenomen religii - Określenie religii - Geneza religii - Historia religii 3) Źródła wiary - Objawienie Boże - Wiara jako odpowiedź człowieka na Objawienie - Pismo Święte - Tradycja 4) Podstawowe prawdy wiary - Bóg Jeden w Trójcy Osób - Bóg jako Stwórca świata i człowieka - Chrystologia - Soteriologia - Eklezjologia - Eschatologia 5) Podstawy etosu chrześcijańskiego - Koncepcja człowieka i jego działania - Normatywny wymiar życia ludzkiego - Fundamentalne zasady życia osobistego i społecznego 6) Zarys historii Kościoła w aspekcie kulturotwórczym - Starożytność - Średniowiecze - Czasy nowożytne - Czasy najnowsze 7) Znaczenie Soboru Watykańskiego II dla odnowy myśli teologicznej - Dialog ze światem współczesnym - Dialog ekumeniczny - Dialog chrześcijaństwa z innymi religiami - Teologia kultury - Teologia muzyki

Wykład wzbogacony elementami konwersatorium.

Aktywna obecność na zajęciach oraz kolokwium.