Wiersz i proza

Podstawowym celem jest przekazanie umiejętności aktorskiej interpretacji utworów pisanych wierszem (na podstawie głównej formy podawczej liryki jaką jest monolog), oraz pisanych prozą (na podstawie głównych form podawczych epiki takich jak opis i opowiadanie). Celem nadrzędnym jest kształtowanie wrażliwości artystycznej i wyobraźni studentów, przygotowanie ich do złożonych zadań aktorskich.

W pracy nad interpretacją tekstu student powinien zdobyć umiejętność:

1. rozumienia kategorii literackości tj., zamierzonej przez autora zdolności tekstu do ujawniana podwójnej semantyki, znaczenia dosłowne służą do kodowania znaczeń pośrednich, alegorycznych, symbolicznych, metaforycznych

2. identyfikowania środków językowo-stylistycznych, które warunkują funkcję poetycką tekstu i wykorzystania ich w aktorskiej interpretacji fragmentu prozy

3.analizy elementów językowych uruchamiających funkcję poetycką tekstu w zakresie sfery brzmieniowej, leksykalnej, metaforycznej, syntaktycznej.

4. wykorzystania teoretycznej wiedzy o strukturze dzieła literackiego, systemie prozodyjnym, kontekście powstania utworu do interpretacji scenicznej

Teoretyczne zaplecze analizy literackiej dzieła:

wprowadzenie pojęć i umiejętność rozpoznania środków stylistycznych na poziomie

-brzmieniowym /eufonia, onomatopeja, aliteracja, harmonia głosowa/

-metaforyki / metafora, epitet, porównanie, personifikacja, peryfraza, eufemizm, litota, alegoria, symbol, ironia/

-składni /inwersja, elipsa, powtórzenie, anafora, epifora, antyteza, eksklamacja, apostrofa/

znajomość :

-rodzajów literackich/ epika liryka, dramat/,

-gatunków epickich /epos, poemat, satyra, bajka, gawęda, romans, nowela, opowiadanie, powieść/

-klasyfikacji wg kryteriów tematycznych i formalnych

A. Kulawik, Wersyfikacja i stylistyka w technice aktorskiej, Kraków 2005.

A. Kulawik, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1997.

D. Michałowska, O polskiej wymowie scenicznej, Kraków 2006

A. Gajewska, T. Mizerkiewicz, Ćwiczenia z poetyki, Warszawa 2011.

Semantyka tekstu artystycznego, pod.red. A. Gajdzińskiej, R. Tokaerkiego,

 Lublin 2001. 

W semestrze I powinny bazować na odpowiednio dobranych do umiejętności i osobowości studentów fragmentach klasycznej prozy polskiej i obcej, np. Trylogia Sienkiewicza, Lalka Prusa, Chłopi Reymonta, Stracone złudzenia Balzaka, Zbrodnia i kara Dostojewskiego. Studenci powinni zapoznać się z takimi pojęciami z zakresu prozodii i stylistyki jak akcent, akcent emocjonalny, akcent logiczny, fabuła, forma, fraza intonacyjna, intonacja, monolog, narrator, niedomówienie, pauza, proza poetycka, rodzaj literacki, itd.

W ramach przedmiotu Wiersz i proza studenci przede wszystkim powinni umieć odnaleźć swoje "ego", i dokonywać prób ciągłego samookreślenia, w konsekwencji czego będą potrafili odczuwać potrzebę opowiedzenia pewnej historii w taki sposób, by zainteresować najbardziej znudzonego słuchacza.

Analiza literacka tekstu jako podstawa i narzędzie analizy aktorskiej.

Monolog wewnętrzny jako warunek poszukiwania scenicznej prawdy. Tekst jako pretekst do zadań aktorskich. Ćwiczenia indywidualne dostosowane do osobowości studenta.

W pierwszym semestrze podstawą zaliczenia jest ocena praktycznych umiejętności studentów ujawniających się podczas prezentacji (obowiązuje pamięciowe opanowanie tekstu) i interpretacji aktorskiej wybranego fragmentu.. Obowiązuje również zaliczenie sprawdzianu z wiedzy teoretycznej.

Ćwiczenia w semestrze drugim powinny opierać się na fragmentach współczesnej prozy polskiej i obcej, np. Popioł i diament Andrzejewskiego, Transatlantyk Gombrowicza, Komu bije dzwon Hemingwaya, Proces i Zamek Kafki.

Kontynuacja założeń poprzedniego semestru.

Analiza literacka tekstu jako podstawa i narzędzie analizy aktorskiej.

Monolog wewnętrzny jako warunek poszukiwania scenicznej prawdy. Tekst jako pretekst do zadań aktorskich. Ćwiczenia indywidualne dostosowane do osobowości studenta.

W semestrze drugim podstawą zaliczenia jest pokaz (forma egzaminu komisyjnego) umiejętności praktycznych nabytych podczas ćwiczeń w pracy nad wybranym fragmentem tekstu.

Ćwiczenia w semestrze pierwszym powinny opierać się na fragmentach klasycznej poezji polskiej okresu Romantyzmu: Pan Tadeusz  Mickiewicza, Beniowski Słowackiego. Studenci powinni zapoznać sie z takimi pojęciami polskiej wersyfikacji jak: wiersz biały, wiersz emocyjny, wiersz numeryczny (sylabik, sylabotonik, tonik), wiersz stroficzny, wiersz stychiczny, wiersz sylabiczny, stopa, anafora, cezura, diezeza, frazowanie wiersza, rym krzyżowy, rym męski, rym niepełny, rym obejmujący, rym parzysty, rym pełny, rym żeński, rytm, średniówka, średniówka męska, transakcentacja, wers, werset, wersyfikacja, zestrój akcentowy, poetyka.

Studenci muszą nauczyc się nie tylko logicznej interpretacji wiersza, honorując rym i rytm, ale również powinni frazować, co polega na podkreśleniu podziału składniowego i znaczeniowego. Wymaga to wielu ćwiczeń

Analiza literacka tekstu jako podstawa i narzędzie analizy aktorskiej.

Monolog wewnętrzny jako warunek poszukiwania scenicznej prawdy. Tekst jako pretekst do zadań aktorskich. Ćwiczenia indywidualne dostosowane do osobowości studenta.

Semestr pierwszy kończy się kolokwium na podstawie umiejętności teoretycznych i praktycznych.

Ćwiczenia w semestrze drugim powinny bazować na współczesnej poezji polskiej lub obcej: Gałczyński, Tuwim, Baczyński, Przyboś, Różewicz, Miłosz, Szymborska, Jesienin, Baudlaire, itp.

Kontynuacja założeń poprzedniego semestru

Analiza literacka tekstu jako podstawa i narzędzie analizy aktorskiej.

Monolog wewnętrzny jako warunek poszukiwania scenicznej prawdy. Tekst jako pretekst do zadań aktorskich. Ćwiczenia indywidualne dostosowane do osobowości studenta.

Podstawa egzaminu w semestrze czwartym jest pokaz (recytacje estradowe) wybranych utworów.