Praca z basso continuo

Celem nauczania jest przygotowanie studentów do wykonywania partii solowych i zespołowych w najbardziej reprezentatywnych formach i gatunkach muzyki dawnej, przygotowanie do prezentacji wybranych utworów podczas egzaminów semestralnych i dyplomowych, krajowych i międzynarodowych konkursów wokalnych, jak również do współpracy z zespołami, wykorzystującymi historyczne instrumentarium i reguły dawnej stylistyki.

Zajęcia prowadzone są raz w tygodniu i trwają przez okres 2 semestrów. Przewidziane są dla studentów I roku studiów magisterskich. Stopień realizacji założeń programowych uzależniony jest od indywidualnych możliwości każdego studenta, ponadto w praktyce bywa dostosowywany do jego bieżących potrzeb wykonawczo-artystycznych (udział w koncertach, eliminacjach konkursowych). Obok zajęć planowych przewidziany jest czas na konsultacje dla zainteresowanych studentów z innych lat, jak również dla pedagogów
w zakresie doboru repertuaru oraz sposobu wykonawstwa.

Wymagania wstępne spełnia kandydat,który pomyślnie przeszedł proces rekrutacji na studia magisterskie, a więc posiada podstawowy zasób wiedzy dotyczący historii muzyki oraz różnic stylistycznych w zakresie wykonawstwa, a także dysponuje  odpowiednim zasobem umiejętności wokalnych.

Bibliografia podstawowa

Opiera się na utworach, znajdujących się w Bibliotece Głównej Akademii Muzycznej w Gdańsku, Bibliotece Wydziałowej oraz zbiorach prywatnych, udostępnianych przez nas studentom. Poniżej przedstawiamy wybrane propozycje programowe:

Muzyka włoska:

C. Monteverdi – Madrigali guerrieri et amorosi, Madrygały świeckie i religijne, Scherzi musicali, Lamento di l’Arianna, arie z oper Il ritorno d’Ulisse in patria, L’incoronazione di Poppea

canzony, arie: A. Foggia, J. P. Martini, G. Paisiello, D. Cimarosa, G. Caccini,
A. Caldara, G. Carissimi, M. A. Cesti, D. Scarlatti, B. Marcello, F. Durante,
B. Strozzi

A. Vivaldi: Gloria, Dixit Dominus, Beatus vir, Stabat Mater, oratorium Juditha triumphans, kantaty Piango, gemo, sospiro, Cessate, omai cessate, Perfidissimo cor

G. B. Pergolesi – Stabat Mater, Salve Regina, opera La serva padrona

arie z włoskich oper G. F. Händla : Serse, Giulio Cesare in Egitto, Atalanta, Sosarme, Alcina, Rodelinda, Rinaldo, Ariodante, Amadigi; kantaty Dalla guerra amorosa, Dolce mio ben; Italienische Kantaten na głos i BC

Muzyka francuska – nielicznie reprezentowana w zbiorach uczelnianych, bazuje na anonimowych chansons, utworach Charpentiera, G. B. Lully’ego, J. Ph. Rameau, Ch. W. Glucka, motecie André Campra

Bazę programową muzyki angielskiej stanowią:

John Dowland – The First, Second, Third and Last Booke of Songs and Ayres Philip Rosseter – A Booke of Ayres

Thomas Morley – The First Booke of Ayres

Hanry Lawes - Songs

Henry Purcell – Ode for the Birthday of Queen Mary, opera Dido and Aeneas, liczne pieśni solowe, pieśni ze sztuk Timon of Athens, Oedipus, Pausanias, arie z oper The Indian Queen, Fairy Queen, Dioclesian, King Arthur

G. F. Händel: oratoria Messaiah, Samson, Susanna, Judas Maccabeus, Acis and Galatea, Semele, Choice of Hercules; oda Eternal source of light divine

Muzyka niemiecka:

D. Buxtehude: kantata Jubilate Domino

J. B. Ch. Freisslich – Passio Christi

J. J. du Grain – kantaty Alter Adam du musst sterben, Willkommen, Erlöser der Erden

G. Ph. Telemann – kantata Gott will Mensch und sterblich werden, Kanarienvogelkantate, Psalm 121 Ich habe meine Augen auf zu den Bergen

J. S. Bach: Magnificat D-dur, Messe h-moll, Weihnachtsoratorium, Pasja wg św. Mateusza, Pasja wg św. Jana, Arie i pieśni z Notatnika Anny Magdaleny, Geistliche Lieder, kantaty świeckie, m.in. Amore traditore BWV 203, Non sa che sia dolore BWV 209, Kaffee-Kantate BWV 211; kantaty religijne: Liebster Jesu, mein Verlangen BWV 32, Allein zu dir, Herr Jesu Christ BWV 33, Jauchzet Gott in allen Landen BWV 51, Ich armer Mensch ich Sündenknecht BWV 55, Ich will den Kreuzstab gerne tragen BWV 56, Jesu, der du meine Seele BWV 78, Ich habe genug BWV 82, Lobe den Herrn, meine Seele BWV 143, Der Friede się mit dir BWV 158, Vergnügte Ruh BWV 170, Meine Seele rühmt und preist BWV 189, Lobe Zion, deinen Gott BWV 190, Mein Herz schwimmt im Blut BWV 199

G. F. Händel - Neun deutsche Arien

W. A. Mozart – motet Exsultate, jubilate, opery Ascanio in Alba, Apollo et Hyacinthus

J. Haydn – oratoria Die Jahreszeiten, Die Schöpfung; Stabat Mater

Dawna muzyka hiszpańska: pieśni A. Mudarry, E. de Valderrábano

Dawna muzyka szwedzka: J. H. Roman - Svenska Messan, Pehr Friegel - Oratorium na Wniebowstąpienie

Dawna muzyka polska:

Krzysztof Klabon – Pieśni Kaliopy słowieńskiej

Damian Stachowicz – Veni, Consolator

Marcin Józef Żebrowski – Magnificat

Marcin Mielczewski – Motet koncertujący Benedictio et claritas, koncert wokalny Deus in nomine tuo

Stanisław Sylwester Szarzyński – Ave Regina; Jesu, spes mea

Kolędy i pastorałki z dawnych tabulatur, zebrane przez J. Węcowskiego

Repertuar jest systematycznie powiększany poprzez indywidualne propozycje pedagogów, studentów, jak również nowe nabytki biblioteczne.

Bibliografię uzupełniającą dla studentów stanowi skrypt Danuty Szlagowskiej Muzyka baroku (Gdańsk 1998), zbiór esejów Rozważania o muzyce dawnej i jej wykonawstwie Franciszka Wesołowskiego i Eugeniusza Sąsiadka (Wrocław 2003), Ozdobniki w muzyce kantatowej I połowy XVIII wieku Joachima Gudela (ZN Wrocław 1981 nr 27), książki: Muzyka w epoce baroku Manfreda Bukofzera (Warszawa 1970) oraz Muzyka mową dźwięków Nicolasa Harnoncourta (Warszawa 1982).

Zakres programowy przedmiotu obejmuje :

- sięganie do rozległego repertuaru, od późnego renesansu po wczesny klasycyzm (w roku 2011/2012 szczególny nacisk kładzie się na twórczość Claudio Monteverdiego)

- próby zaznaczenia stylistyki, właściwej określonym ośrodkom

- utrwalenie pojęć z zakresu retoryki muzycznej, próby zastosowania afektów muzycznych w praktyce

- sztukę improwizacji z wykorzystaniem wybranych środków zdobniczych, głównie w ariach da capo (G. F. Haendel, Kantaty włoskie głos solowy i basso continuo); próby tworzenia własnych zdobień na rzecz rezygnacji
z bezpośredniego naśladownictwa; konfrontacje pomysłów z wzorcami utrwalonymi przez najwybitniejszych interpretatorów muzyki dawnej (nagrania)

- pracę nad recytatywem jako specyficznym rodzajem wypowiedzi muzycznej(recitativo secco, accompagnato, praca nad ekspresją tekstu)

- naukę frazowania z zastosowaniem historycznych środków wyrazowych, agogicznych i dynamicznych, uwrażliwienie na korespondencję motywiczną pomiędzy solistą a improwizowanym towarzyszeniem instrumentalnym

- dostosowanie do realiów wykonawczych muzyki baroku, tj. dawnego stroju (a’=415 Hz) oraz instrumentarium (wiolonczela barokowa, klawesyn, wzgl. organy)

- semestr I: umiejętność poprawnej realizacji XVI-wiecznego recytatywu oraz arii wczesnobarokowej (Claudio Monteverdi i jemu współcześni)

Zakres programowy przedmiotu obejmuje :

- sięganie do rozległego repertuaru, od późnego renesansu po wczesny klasycyzm (w roku 2011/2012 szczególny nacisk kładzie się na twórczość Claudio Monteverdiego)

- próby zaznaczenia stylistyki, właściwej określonym ośrodkom

- utrwalenie pojęć z zakresu retoryki muzycznej, próby zastosowania afektów muzycznych w praktyce

- sztukę improwizacji z wykorzystaniem wybranych środków zdobniczych, głównie w ariach da capo (G. F. Haendel, Kantaty włoskie głos solowy i basso continuo); próby tworzenia własnych zdobień na rzecz rezygnacji
z bezpośredniego naśladownictwa; konfrontacje pomysłów z wzorcami utrwalonymi przez najwybitniejszych interpretatorów muzyki dawnej (nagrania)

- pracę nad recytatywem jako specyficznym rodzajem wypowiedzi muzycznej(recitativo secco, accompagnato, praca nad ekspresją tekstu)

- naukę frazowania z zastosowaniem historycznych środków wyrazowych, agogicznych i dynamicznych, uwrażliwienie na korespondencję motywiczną pomiędzy solistą a improwizowanym towarzyszeniem instrumentalnym

- dostosowanie do realiów wykonawczych muzyki baroku, tj. dawnego stroju (a’=415 Hz) oraz instrumentarium (wiolonczela barokowa, klawesyn, wzgl. organy)

- semestr II (końcowy): umiejętność poprawnej realizacji recytatywu oraz praktycznego zastosowania środków zdobniczych w arii da capo, szeroko pojęta interpretacja utworu, publiczna prezentacja kantaty barokowej na głos solo
i basso continuo w ramach koncertu lub egzaminu