Krytyka i prelekcja

Celem nauczania jest ośmielenie studentów do formułowania własnych opinii o różnorodnych zjawiskach z dziedziny muzyki i sztuki oraz kształtowanie umiejętności wyrażania i przekazywania ich w postaci ustnej (wypowiedź) i  pisemnej (tekst). Dokonuje się to na bazie wiedzy teoretycznej, na podstawie umiejętności posługiwania się warsztatem dziennikarskim oraz znajomości najlepszych tradycji polskiej krytyki muzycznej. Realizację tych celów da się ująć w trzech aspektach: A/ teoretycznym, B/ praktycznym i C/ historycznym. 

Niniejsze zajęcia są kontynuacją i poszerzeniem kursu Krytyki i prelekcji z III roku studiów licencjackich Teorii Muzyki. Dla ich odbywania niezbędne jest zaliczenie tamtych zajęć.  

Antologia polskiej krytyki muzycznej XIX i XX wieku (do roku 1939), w opracowaniu Stefana Jarocińskiego, Kraków 1955.

Anna Chęćka-Gotkowicz, Dysonanse krytyki. O ocenie wykonania dzieła muzycznego. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008.

Rafał Ciesielski, Refleksja estetyczna w polskiej krytyce muzycznej Dwudziestolecia międzywojennego, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2005.

Magdalena Dziadek, Polska krytyka muzyczna w latach 1890-1914. Tom I: Koncepcje i zagadnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2002. Tom II: Czasopisma i autorzy, Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie, Cieszyn 2002.

Magdalena Dziadek, Lilianna M. Moll, Odrodźmy się w muzyce. Muzyka na łamach polskich czasopism kobiecych i „kobieca” krytyka muzyczna 1818-1939. Katowice 2005.

Dziennikarski etos. Z wybranych zagadnień deontologii dziennikarskiej. Redakcja Zdzisława Kobylińska i Rafał D. Grabowski, Lux Mundi, Olsztyn 1996.

Dziennikarstwo i świat mediów. Pod redakcją Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego, Universitas, Kraków 2000.

Maria Gołaszewska, Odbiorca sztuki jako krytyk, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1967.

Roman Jasiński, Na przełomie epok. Muzyka w Warszawie (1910-1927), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1979.

Roman Jasiński, Koniec epoki. Muzyka w Warszawie (1927-1939), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1986.

Krytycy przy okrągłym stole. Red. Elżbieta Dziębowska, WAiF 1966.

Mirosław Niziurski, Prelekcja muzyczna, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. J. Kochanowskiego, Kielce 1994.

Leszek Polony, Polski kształt sporu o istotę muzyki, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1991.

Marian Wallek-Walewski, Wędrówki w czasie i przestrzeni. Z pism muzycznych, Akademia Muzyczna w Katowicach, Katowice 1999.

Adam Wiatr, Stefan Kisielewski jako krytyk muzyczny, Atut, Wrocław 2006.

Weronika Witczak, Zygmunt Mycielski i Stefan Kisielewski o muzyce polskiej – przegląd zagadnień, [w:] „Kamerton” nr 1 (51) 2007.

Wybrane prace Stefana Kisielewskiego, Zygmunta Mycielskiego, Jerzego Waldorffa oraz teksty wskazanych autorów pochodzących m.in. z pism: „Ruch Muzyczny” (1945-2011), „Canor” (1991-2002), „Muzyka 21” (1999-2011), z prasy oraz z nagrań Polskiego Radia i Telewizji Polskiej S.A.

Magdalena Dziadek, Młodopolska krytyka muzyczna a modernizm,[w:] „Muzyka” 1995 nr 3.

Magdalena Dziadek, Warszawska krytyka muzyczna w latach 1810-1890. Idee - koncepcje - problematyka, [w:] „Muzyka” 1992 nr 3.

Magdalena Dziadek, Racja i interes: spór wokół modelu fachowej krytyki muzycznej na przełomie XIX i XX wieku, [w:]  Interpretacja muzyki, ZKP, Akademia Muzyczna, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1998.

Ewa Fedasz, Anna Kirkiłło-Stacewicz, Aleksandra Kłaput, Krytyka muzyczna na łamach „Dziennika Bydgoskiego” w latach 1920-1939, [w:]  Zeszyty Naukowe nr 1, Akademia Muzyczna, Bydgoszcz 1992.

Elżbieta Szczurko, Wiesław Lisecki,  Krytyka muzyczna na łamach „Słowa Pomorskiego” i „Dnia Pomorskiego” w latach 1930-1939, [w:] Zeszyty Naukowe nr 1, Akademia Muzyczna, Bydgoszcz 1992.

A/  Aspekt teoretyczny

 1. Z zagadnień dziennikarstwa:

-     O języku mediów.

-     Elementy retoryki dziennikarskiej.

-     Zagadnienia warsztatu dziennikarskiego.

-     O sztuce polemiki.

-     Specyfika dziennikarstwa radiowego i telewizyjnego.

B/  Aspekt praktyczny:

Słuchanie (płyta, taśma, „żywe” wykonanie), oglądanie (taśma video, dvd, „żywy” spektakl) i omawianie na zajęciach różnorodnych dzieł muzycznych, wykonań muzyki, spektakli, koncertów, recitali, nagrań, przedstawień, filmów o tematyce muzycznej, filmów o sztuce, etc. Celem jest ćwiczenie w wyrabianiu własnego, precyzyjnego i świadomego sądu o nich, formułowanie i utrwalanie go w postaci wypowiadanego i zapisanego tekstu krytycznego.

C/  Aspekt historyczny:

Zapoznanie się z wybranymi przykładami XIX i XX-wiecznej polskiej krytyki muzycznej. 

Zajęcia mają charakter seminaryjny. Przeplatają się tam zajęcia typu warsztatowego (pisanie tekstów krytycznych) z zajęciami typu ćwiczeniowego, omawiającymi zagadnienia teoretyczne i historyczne. Uzupełnienie stanowi samodzielna lektura zaleconej literatury przedmiotu oraz uczestnictwo w bieżącym życiu koncertowym w Uczelni i poza nią. Realizacja treści programowych polega na permanentnym tworzeniu i redagowaniu tekstów zawierających omówienia i oceny dzieł i zjawisk (w różnych formach ich konkretyzacji), które to teksty reprezentują różnorodne formy i gatunki. Prace te oraz lektury są omawiane i dyskutowane.

Zaliczeniu podlega znajomość kwestii teoretycznych i historycznych, aktywność i samodzielne przygotowywanie pisemnych wypowiedzi reprezentujących rozmaite gatunki dziennikarskie i teksty krytyczne (10 w każdym semestrze), krytyczna prezentacja wskazanej lektury i obrona własnego poglądu w prezentowanej tematyce. Prace są oceniane w zależności od stopnia dojrzałości i wnikliwości zawartych w nich ocen i sprawności warsztatowej autorów.

A/  Aspekt teoretyczny

2. Z zagadnień krytyki: 

-     Krytyka i odpowiedzialność.

-     Krytyk muzyczny jako pisarz.

-     Krytyka a muzykologia.

-     Krytyka a poetyka muzyki.

-     Problematyka oceny wykonania dzieła muzycznego.

B/  Aspekt praktyczny:

Słuchanie (płyta, taśma, „żywe” wykonanie), oglądanie (taśma video, dvd, „żywy” spektakl) i omawianie na zajęciach różnorodnych dzieł muzycznych, wykonań muzyki, spektakli, koncertów, recitali, nagrań, przedstawień, filmów o tematyce muzycznej, filmów o sztuce, etc. Celem jest ćwiczenie w wyrabianiu własnego, precyzyjnego i świadomego sądu o nich, formułowanie i utrwalanie go w postaci wypowiadanego i zapisanego tekstu krytycznego.

C/  Aspekt historyczny:

Wybitne osobowości polskiej krytyki muzycznej i ich dorobek.

Zajęcia mają charakter seminaryjny. Przeplatają się tam zajęcia typu warsztatowego (pisanie tekstów krytycznych) z zajęciami typu ćwiczeniowego, omawiającymi zagadnienia teoretyczne i historyczne. Uzupełnienie stanowi samodzielna lektura zaleconej literatury przedmiotu oraz uczestnictwo w bieżącym życiu koncertowym w Uczelni i poza nią. Realizacja treści programowych polega na permanentnym tworzeniu i redagowaniu tekstów zawierających omówienia i oceny dzieł i zjawisk (w różnych formach ich konkretyzacji), które to teksty reprezentują różnorodne formy i gatunki. Prace te oraz lektury są omawiane i dyskutowane.

Zaliczeniu podlega znajomość kwestii teoretycznych i historycznych, aktywność i samodzielne przygotowywanie pisemnych wypowiedzi reprezentujących rozmaite gatunki dziennikarskie i teksty krytyczne (10 w każdym semestrze), krytyczna prezentacja wskazanej lektury i obrona własnego poglądu w prezentowanej tematyce. Prace są oceniane w zależności od stopnia dojrzałości i wnikliwości zawartych w nich ocen i sprawności warsztatowej autorów.