Psychologia

Celem zajęć jest zapoznanie studenta z podstawowymi pojęciami i mechanizmami psychologicznymi z zakresu psychologii rozwojowej, wychowawczej, psychologii kształcenia, motywacji i osobowości, istotnymi dla powodzenia w pracy pedagogicznej.

Wykłady dotyczą podstawowych zagadnień psychologii rozwojowej i wychowawczej oraz psychologii kształcenia. Przekazywana wiedza stanowi niezbędny przyszłemu nauczycielowi, w tym nauczycielowi muzyki i gry na instrumencie, zbiór informacji na temat psychologicznych mechanizmów uczenia się i relacji nauczyciel – uczeń.

brak wymagań wstępnych

Obserwacje indywidualnych lekcji gry na instrumencie u doświadczonych pedagogów wraz z ich analizą pod kątem relacji nauczyciel-uczeń i jej wpływu na proces nauczania gry.

Dodatkowy kurs komunikacji interpersonalnej.

M.H. Dembo (1997) Stosowana psychologia wychowawcza. Warszawa: WSiP

D. Fontana (1998) Psychologia dla nauczycieli. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka

J. Strelau (red.) (2000) Psychologia. Podręcznik akademicki. tom 2 i 3 Gdańsk: GWP

G. Mietzel (2003) Psychologia kształcenia. Gdańsk: GWP

J. Brophy (2002). Motywowanie uczniów do nauki. Warszawa: PWN

A. Faber, E. Mazlish (1998) Jak mówić , żeby dzieci nas słuchały... Poznań: Media Rodzina of Poznań

A. Faber, E. Mazlish (1998) Jak mówić , żeby dzieci się uczyły w domu i w szkole. Poznań: Media Rodzina of Poznań

H.Weyhreter (2004) Trudności z koncentracją uwagi. Warszawa, PZWL

F.L.Ilg, L.Bates Ames, S.M.Baker (1994) Rozwój psychiczny dziecka. Gdańsk: GWP

1. Wprowadzenie.

Czym zajmuje się psychologia?

Do czego potrzebna jest nauczycielowi wiedza psychologiczna?

Charakterystyka wybranych dziedzin: psychologia rozwojowa, wychowawcza, kształcenia – podstawowe pojęcia, najważniejsze problemy i zadania tych dziedzin.

2. Problemy początkujących nauczycieli.

Efektywność nauczyciela. Postawy nauczyciela. Ocena cech nauczyciela. Stres w zawodzie nauczyciela. Kontakt z rodzicami.

3. Metody badawcze w psychologii.

Podstawowe metody badawcze stosowane w psychologii. Sposoby poznawania uczniów. Obserwacja, rozmowa, wywiad strukturalizowany, wytwory dziecka.

4. Rozwój dziecka.

Czynniki sprzyjające rozwojowi i hamujące go. Wybrane teorie rozwoju. Rozwój poznawczy – praca J.Piageta.

5. Stadia rozwojowe a zadania edukacyjne.

Rozwój psychiczny dziecka od 3 do 10 roku życia, ze szczególnym uwzględnieniem okresu młodszego wieku szkolnego. Wiek dojrzewania. Rola nauczyciela we wspieraniu rozwoju ucznia.

6. Mechanizmy uczenia się.

Teorie uczenia się. Natura procesu uczenia się. Poznawcze koncepcje uczenia się. Styl poznawczy a uczenie się.

Efektem kształcenia będzie przyswojenie przez studenta wiedzy na temat psychologii jako dziedziny nauki, sposobów poznawania uczniów i rozpoznawania ich potrzeb oraz na temat prawidłowości rozwoju psychicznego dziecka i mechanizmu uczenia się.

wykład, dyskusja, metoda problemowa

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność i aktywność na zajęciach, wykonanie dwóch prac pisemnych z zakresu psychologii oraz pozytywne zaliczenie testu na zakończenie semestru.

1. Podmiotowe czynniki warunkujące skuteczność uczenia się.

Omówienie podstawowych czynników odpowiedzialnych za efekty w uczeniu się, takich jak: wiek, stan zdrowia, inteligencja, wiedza, pamięć, koncentracja uwagi, motywacja, wartości, aspiracje, cele, plany życiowe, zainteresowania, postawy, nastawienia, strategie uczenia się.

2. Pamięć.

Rodzaje i procesy pamięci. Prawidłowości zapamiętywania. Skuteczne zapamiętywanie.

3. Uwaga.

Rodzaje i funkcje uwagi. Trudności w koncentracji uwagi i pomoc uczniowi z deficytem uwagi.

4. Inteligencja.

Co to jest inteligencja? Modele inteligencji. Doskonalenie inteligencji. Płeć a różnice w inteligencji.

5. Myślenie.

Informacje jako materiał myślenia. Operacje umysłowe. Reguły sterujące łańcuchem operacji umysłowych. Rozwiązywanie problemów: fazy i strategie rozwiązywania problemów. Myślenie twórcze, rozwijanie myślenia twórczego.

6. Motywacja.

Charakterystyka procesu motywacji: pojęcie motywacji, mechanizmy procesów motywacyjnych. Typy motywacji. Poziom motywacji a sprawność działania.

7. Wpływ motywacji na efektywność uczenia się. Sposoby motywowania uczniów do nauki.

Motywacja jako istotny czynnik powodzenia w nauce. czynniki indywidualne wpływające na motywację do nauki: teoria komponentów motywacyjnych P.R.Pintricha i E.V.DeGroota. Znaczenie czynników środowiskowych w kształtowaniu motywacji do nauki.

W drugim semestrze kształcenia student zapozna się ze znaczeniem podstawowych czynników odpowiedzialnych  za efekty w uczeniu się: procesów poznawczych, natury inteligencji i procesu motywacji  oraz wpływem tych czynników na osiągnięcia ucznia.

wykład, dyskusja, metoda problemowa

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność i aktywność na zajęciach, wykonanie dwóch prac pisemnych z zakresu psychologii oraz pozytywne zaliczenie testu na zakończenie semestru.

1. Temperament i osobowość.

Wybrane teorie temperamentu. Metody pomiaru cech temperamentalnych. Cechy osobowości. Praca H.J Eysencka i R.B.Cattella. Stadia rozwoju osobowości wg Eriksona. Cechy osobowości a uczenie się i sukcesy w nauce.

2. Pojęcie Ja.

Znaczenie samooceny dla osiągnięć w uczeniu się. Wpływ nauczyciela na samoocenę ucznia.

3. Czynniki afektywne a uczenie się. Emocje.

Emocje podstawowe. Emocja jako system interpretacji. Różnice między emocjami, nastrojami i cechami temperamentalnymi. Funkcje emocji. Indywidualne różnice w aktywności emocjonalnej.

4. Stres i radzenie sobie ze stresem.

5. Lęk. Znaczenie lęku dla poziomu motywacji do nauki.

Efektem kształcenia będzie posiadanie przez studenta wiedzy na temat osobowościowych i emocjonalnych wyznaczników procesu uczenia się, takich jak temperament, osobowość, samoocena, stres, lęk i zaburzenia emocjonalne.

wykład, dyskusja, metoda problemowa

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność i aktywność na zajęciach, wykonanie dwóch prac pisemnych z zakresu psychologii oraz pozytywne zaliczenie testu na zakończenie semestru.

1. Zaburzenia rozwoju.

Dysleksja, zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, problemowe zachowania uczniów: zachowania agresywne, lękowe, autodestrukcyjne. Postępowanie nauczyciela wobec dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

2. Dzieci uzdolnione. Osobowość i potrzeby dzieci zdolnych. Postępowanie nauczyciela wobec dziecka wybitnie uzdolnionego.

3. Wpływ wybranych stylów nauczania na poznawcze i emocjonalne funkcjonowanie ucznia. Psychologiczny aspekt oceniania uczniów.

4. Interakcja nauczyciel – uczeń. Osobowość nauczyciela.

5. Komunikacja nauczyciel – uczeń.

Komunikacja werbalna i niewerbalna. Mowa i porozumiewanie się w sytuacjach uczenia się i nauczania. Nawiązywanie kontaktu z dzieckiem. Język nauczyciela, głos, jakość i rola pytań. Nauczyciel jako słuchacz.

Efektem kształcenia będzie nabycie przez studenta podstawowej wiedzy i umiejętności z zakresu komunikacji z uczniem, uświadomienie znaczenia i roli nauczyciela dla powodzenia w nauce gry, a także zapoznanie ze sposobami pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych, w tym uczniami zdolnymi i z zaburzeniami rozwoju.

wykład, dyskusja, metoda problemowa

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność i aktywność na zajęciach, wykonanie dwóch prac pisemnych z zakresu psychologii oraz pozytywne zaliczenie testu na zakończenie semestru.