Literatura specjalistyczna

1. Celem nauczania przedmiotu jest uporządkowanie i rozszerzenie dotychczasowej znajomości literatury fortepianowej, uświadomienie studiującym powiązań twórczości fortepianowej z muzyką tworzoną w każdej z epok, zorientowanie w chronologii powstawania dzieł i ich stylu oraz zaznajomienie z historią i rozwojem wykonawstwa fortepianowego

Zakres nauczania:

- historia instrumentu: od XIV do XIX w. ( monochord, wirginał, klawikord, klawesyn,

  fortepian)

- literatura fortepianowa: od XVI w. (wirginał, klawesyn) do XX w.

- historia wykonawstwa fortepianowego: od XVII w. (najstarsze przekazy) do XX w.

2.  Przedmiot obowiązkowy dla studentów IV r., specjalność: nauka gry na fortepianie. Zajęcia odbywają się w wymiarze 2 godzin co 2 tygodnie, tj. 30 godzin rocznie.  Są to wykłady ilustrowane prezentacją zapisów fonicznych, niekiedy również wizyjnych.

Brak

Zalecane uczestnictwo w koncertach, słuchanie nagrań, programów radiowych i telewizyjnych.

I. Poniatowska -  Muzyka fortepianowa i pianistyka w wieku XIX Warszawa (1991)

Monografie kompozytorów, Encyklopedie i słowniki muzyczne

Związane z tematem audycje radiowe, programy telewizyjne,

fonografia światowa.

- historia fortepianu: od monochordu, organów, klawikordu i klawesynu do fortepianu

  klawesyniści (Anglia, Francja, Włochy, Hiszpania, Niemcy), wykonawstwo w oparciu o źródła - 1 godzina

 - J. S. Bach – Utwory klawesynowe (Capriccio „na odjazd ukochanego brata”, Klavierübung -     (Partity, Fantazja i fuga chromatyczna, Koncert włoski, Wariacje Goldbergowskie, Suity francuskie i angielskie, koncerty) - 2 godziny      

- J. S. Bach – Utwory polifoniczne (Inwencje 2 i 3-głosowe, Wohltemperiertes Klavier) transkrypcje, tradycje wykonawcze utworów Bacha - 1 godzina

- C. F. E. Bach, J. Ch. Bach – „Empfindsame Zeitalter”, styl galant, rozwój pianistyki - 1 godzina

- J. Haydn – sonaty, wariacje, koncerty - 1 godzina

- W. A. Mozart – miejsce i rola w dziejach muzyki fortepianowej

  W. A. Mozart – sonaty, ronda, wariacje - 1 godzina

- W. A. Mozart – Koncert fortepianowy (szczególne osiągnięcie artystyczne Mozarta, forma, znaczenie) - 1 godzina

- L. van Beethoven – miejsce i rola w dziejach pianistyki i muzyki fortepianowej

  L. van Beethoven – Sonaty, Wariacje  (analiza formy w ostatnich sonatach, forma i faktura fortepianowa w największych cyklach wariacyjnych) - 1 godzina

- L. van Beethoven – Koncerty, Fantazja na fortepian, chór i orkiestrę - 1 godzina

- F. Schubert – Impromptus, Moments musicaux, Fantazja „Wędrowiec”, Sonaty - 1 godzina

- Okres przejściowy (Clementi, Cramer, Dussek, Hummel), pierwsze „szkoły” pianistyczne (Czerny, Logier, Kalkbrenner i in.)

  Pierwsze pokolenie romatyków: J. Field, C. M. von Weber i inni - 1 godzina

  Polska muzyka fortepianowa: M. Szymanowska, F. Lessel - 1 godzina

- F. Chopin – jego znaczenia jako kompozytora, pianisty i pedagoga - 1 godzina

- F. Mendelssohn – Bartholdy  – Koncerty, Etiudy, Ronda, Variations serièuses - 1 godzina

Zajęcia to wykłady oraz wspólne słuchanie muzyki, omawianie prezentowanych utworów oraz niektórych wykonań.

Na zakończenie 1 semestru przewiduje się test słuchowy zawierający fragmenty nagrań utworów z omawianego okresu.

- R. Schumann – formy klasyczne, programowość (Papillons, Fantasiestücke, Sonaty, Koncert   a-moll)

  R. Schumann – Kreisleriana, Etiudy symfoniczne, Fantazja C-dur, Sceny leśne

                          Sceny dziecięce - 1 godzina

 - F. Liszt – znaczenie w rozwoju pianistyki i muzyki fortepianowej, etiudy, Roczniki pielgrzymstwa, koncerty, rapsodie węgierskie, rapsodia hiszpańska, Sonata h, Fantaisies poétiques et réligièuses, transkrypcje

  Uczniowie F. Liszta i rozwój wielkiej wirtuozerii w pianistyce europejskiej XIX w. -  1 godzina

 - J. Brahms – wariacje, koncerty, Sonata f-moll op. 5, rapsodie, intermezzi - 1 godzina

 Muzyka francuska: F. Alkan, C. Saint – Saëns – koncerty, C. Franck – Wariacje symfoniczne, Preludium chorał i fuga, Preludium, wariacja i finał - 1 godzina

 Muzyka różnych narodów:

- E. Grieg – miniatury, koncert, Sonata e-moll

  Muzyka czeska – Smetana , Dworzak – utwory solowe, Koncert g-moll - 1 godzina

 Muzyka polska po Chopinie: Tausig, Zarębski, Moszkowski, I. J. Paderewski jako przedstawiciel muzyki polskiej oraz    szkoły T. Leszetyckiego (drobne utwory, Koncert a-moll, Fantazja polska, Sonata es-moll, Wariacje es-moll)

Pianistyka polska przełomu wieków: K. Mikuli i M. Czartoryska, J. Hofman, I. Friedmann, 

   L. Godowski (?), M. Rosenthal, A. Michałowski i in. -  1 godzina

 Muzyka rosyjska

- M. Bałakiriew, A. Rubinstein – Koncert d-moll, P. Czajkowski – Pory roku, Koncerty

   M. Rimski- Korsakow – Koncert, A. Skriabin – Pianista i kompozytor. Sonaty, poematy, miniatury, etiudy

 S. Rachmaninow – jego rola w rozwoju pianistyki, zachowane kreacje. Sonata, koncerty,

  Rapsodia na temat Paganiniego, preludia, etiudy - 1 godzina

 - G. Fauré, C. Debussy – znaczenie Debyssy’ego, -  preludia, etiudy, Pour le piano,

  Images, Estampes, Suite bergamasque

  M. Ravel – koncerty, Sonatina, Gaspard de la nuit, Miroirs - 1 godzina

 - Muzyka hiszpańska : I. Albeniz – Suita hiszpańska, „Iberia, „Navarra”, E. Granados – „Goyescas”, Manuel de Falla – „Noce w ogrodach Hiszpanii”, F. Mompou

- Muzyka francuska, c.d. : D. Milhaud F. Poulenc, E. Satie, O. Messiaen (A. Honegger)  

  oraz I. Strawiński – (Capriccio na fort. i ork, tańce z „Pietruszki”) - 1 godzina

- B. Bartok – Allegro barbaro, Sonata, „Pod gołym niebem”, koncerty - 1 godzina

- S. Prokofiew – „Wizje ulotne”, „Opowieści babuni” „Sarkazmy”, Toccata, sonaty, koncerty,  D. Szostakowicz – Preludia i fugi, koncerty - 1 godzina

- Muzyka niemiecka – M. Reger, R. Strauss (Burleska) , P. Hindemith (Ludus tonalis)

  Szkoła wiedeńska – Schönberg, Webern, Berg (Sonata) - 1 godzina

- K. Szymanowski – preludia, sonaty, mazurki, etiudy, Symfonia koncertująca - 1 godzina

- Muzyka amerykańska – Gottschalk, McDowel, S. Barber, S. Joplin, G. Gershwin (Koncert, Rhapsody in blue) - 1 godzina

 Muzyka polska: T. Szeligowski, G. Bacewicz, W. Lutosławski (Wariacje na tem. Paganiniego, etiudy, koncert), K. Penderecki, W. Kilar, A. Panufnik, P. Mykietyn - 1 godzina

Zajęcia to wykłady oraz wspólne słuchanie muzyki, omawianie prezentowanych utworów oraz niektórych wykonań.

Egzamin końcowy (po 1, 2 semestrze) obejmuje test słuchowy oraz część ustną, gdzie student winien wykazać się znajomością problematyki omawianej literatury i dziejów pianistyki.